Նախ` բանտ, ապա` մզկիթ

Թուրքական «Yeni özgür politika » կայքը ևս անդրադարձել է Այնթափի հայկական Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին մզկթի վերածելու թեմային: Akunq.net կայքը թարգմանաբար ներկայացնում է հոդվածն ամբողջությամբ:

Հայերին, քրդերին և ազգային փոքրամասնություններին պատմամշակութային  ցեղասպանության ենթարկած թուքրական պետության իշխանավորներն այս անգամ էլ Այնթափում գտնվող Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին են  վերածել մզկիթի`«Kurtuluş Cami» (Փրկության մզկիթ) անունով: Իսկ 1920-ական թթ. եկեղեցին օգտագործվել է որպես բանտ:

Այնթափում գտնվող հայկական Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին մզկիթի է վերածվել, իսկ նրա շուրջը գտնվող տները` սրճարանների: Էբլեհան թաղամասի ամենաբարձր հատվածում կառուցված Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին Վաքըֆների շրջանային տնօրինության կողմից վերածվել է մզկիթի: Իսկ հայկական Էբլեհան թաղամասի նեղ փողոցները օգտագործվում են հարսանեկան նկարահանումների համար: Թաղամասի հայկական առանձնատներն էլ վերածվել են սրճարանների, հյուրանոցների կամ ռեստորանների:

«Վերականգնման» անվան տակ

Հայկական սրբավայր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին 2010 թ. Վաքըֆների շրջանային տնօրինության կողմից ձեռնարկած վերականգնման աշխատանքների անվան տակ մզկիթի վերածվեց: Մինարեթի վերածված զանգակատնով ու պարտեզով ճարտարապետական յուրահատուկությունը պահպանած  եկեղեցում Քրիստոնեությունը խորհրդանշող որմնանկարները ջնջվել են: Մզկիթի վերածված եկեղեցու արտաքին վերևի մասում գտնվող երկաթե խաչերից մեկը կիսատ է:

1892 թ. կառուցված եկեղեցին՝ որպես մզկիթ

«Մզկիթի» բացումն արվել է 2015 թ. Կրոնական գործերի նախկին նախարար Մեհմեթ Գյորմեզի կողմից, իսկ նրա մասին քաղաքապետարանի և նահանգապետարանի պաշտոնական կայքերում նույն նշումներն են: Սակայն մզկիթի վերածված եկեղեցու վերաբերյալ Այնթափի նահանգապետարանի պաշտոնական կայքում գրված է. «1892 թ. կառուցված եկեղեցին մզկիթի է վերածվել, այն նախկինում օգտագործվել է որպես եկեղեցի, ապա` բանտ»:

Էբլեհան թաղամասում, որտեղ գտնվում է նաև եկեղեցին, հայկական ճարտարապետական դրոշմն ակնհայտ է: Պրարտեզներ ունեցող երկհարկանի հարյուրավոր տների մեծ մասը վերածվել է սրճարանների, խանութների ու հյուրանոցների: Փորձում են ջնջել հայկական հետքերը և ողջ թաղամասը ծառայեցնել տուրիստական նպատակներով:

Ռազմաբազա է կառուցվել

Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու և Ստամբուլում կառուցած շինություններով հայտնի Պալյան ընտանիքից Սարգիս բեյին նախագծած եկեղեցու կառուցումն ավարտվել է 1892-1893 թթ.: Այն մինչ 1915 թ. օգտագործվել է շրջանի հոծ հայ բնակչության կողմից:

Ցեղասպանության ժամանակ այս եկեղեցին էլ է վնասվել: 1915 թ. օգոստոսի 22-ին եկեղեցին փակվել է, և ներսում գտնվող գույքը տարվել է մի գոմ: Դրանից հետո շարժական գույքը հանվել է այնտեղից և աճուրդներում վաճառվել: 1915 թ. դեկտեմբերին Այնթեփում գտնվող բոլոր հայկական եկեղեցիները փակվել են: 3 տարուց ավելի այն օգտագործվել է որպես ռազմաբազա: Ցեղասպանությունից հետո`1920-ական թթ., եկեղեցին բանտի է վերածվել :

http://www.yeniozgurpolitika.org/index.php?rupel=nuce&id=78738

Թարգմանեց Անի Մելքոնյանը