Շիշլիում դպրոցները՝ պատրվակ, ‹‹մեգանախագիծը››՝ հոյակապ

Գյոզդե Քազազ

 «Taş yapı» շինարարական ընկերության կողմից իրականացվող չորսաշտարականի մեգանախագիծը, որն ընդգրկում է նաև Շիշլիի արդյունաբերական մասնագիտացված լիցեյի տարածքը, գորդյան  հանգույցի է վերածվել, որը բացասաբար է ազդում  ոչ միայն լիցեյի աշակերտների, այլև՝ Շիշլիում գտնվող մյուս երեք դպրոցների աշակերտների վրա:

Բուլղար էքզարխիայի ուղղափառ եկեղեցու վաքըֆը 2012 թ․ հետ էր վերցրել իրենից խլված գույքի մի կարևոր մասը: Վաքըֆների գլխավոր տնօրինությունը, գույքի գնահատման արդյունքում, 2012 թ. որոշում կայացրեց Բուլղար էքզարխիայի ուղղափառ եկեղեցու վաքըֆին վերադարձնել ընդհանուր 7 անշարժ գույք: Դրանց շարքում հայտնված և Շիշլիի կենտրոնական հատվածում գտնվող տարածքում, որը զբաղեցնում էր 59 հազար դյունյում (հողի մակերեսի տարածաչափ, որ հավասար է 4047 քմ-Ակունքի խմբ.), և որում ընդգրկված էր նաև Շիշլիի արդյունաբերական մասնագիտացված լիցեյը, շինարարություն սկսվեց՝ չնայած վիճարկելի դատական գործերին։

Դատական գործընթացը

Բուլղար էքզարխիայի ուղղափառ եկեղեցու վաքըֆը տարածքի օգտագործման վերաբերյալ «Taş yapı»-ի հետ պայմանավորվածություն ձեռք բերեց, և կառուցման ծրագիրը փոփոխության ենթարկվեց, որով հնարավորություն ընձեռնվեց` տարածքում առևտրի կենտրոն և բնակարանների կառուցելու համար։ Դրանից հետո Քաղաքաշինության պալատի` Ստամբուլի մասնաճյուղը դատարան դիմեց՝ վերակառուցման նախագծերը չեղարկելու նպատակով։ «Օձի պատմության» (երկար ձգձգված և հանգուցալուծում չգտած հարց-Ակունքի խմբ.) վերածված դատական գործընթացի հերթական նիստը տեղի ունեցավ մարտ ամսին, վարչական դատարանում, որը երկրորդ անգամ չեղարկեց կառուցման ծրագիրը։ Նախագիծը չեղարկվեց այն հիմքով հարուցված դատական գործում, ըստ որի` նախկինում Գեղարվեստի դպրոց հանդիսացած, իսկ ներկայում Թուրքիայի հիմնական ու կարևոր մասնագիտացված կրթօջախներից մեկը եղող Շիշլիի տեխնիկական և արդյունաբերական մասնագիտացված լիցեյը առևտրական ու բնակելի տարածքի վերածելը հակասում է հանրային շահին:

Սրանից հետո «Taş yapı»-ն վերին ատյանում բողոքարկեց վճիռը։ Վերջինս, մայիս և հուլիս ամիսներին ընդունած որոշուներով, կանգնեցրեց չեղարկման վճռի կիրառումը։ Այսպիսով՝ նախագիծը նորից ուժի մեջ մտավ, իսկ դատական գործը շարունակում է քննվել վերաքննիչ դատարանում։

Շիշլիի արդյունաբերական մասնագիտացված լիցեյի տեղում երկնաքերի կառուցման վերաբերյալ «Taş yapı»-ի ղեկավարման խորհրդի նախագահ Էմրուլլահ Թուրանլըն ասել է, որ նախագիծն արժի  մեկ մլրդ դոլար. «Նախագծով նախատեսվում է կառուցել բնակարաններ ու առևտրի կենտրոն։ Ուղիղ չորս տարվա մեջ ավարտին հասցնել նախատեսվող սույն նախագծում առկա բնակարանների կառուցման համար հատուկ աշխատանքներ են տարվում»։ Հայտնի էր դարձել, որ  նախագծով նախատեսվում է կառուցել 470  բնակարան, և 240 սենյակ ունեցող հյուրանոցից վեր է խոյանալու չորս աշտարակ։

Դոմինոյի քարը

Դատական գործընթացի ժամանակ «Taş yapı»-ի հանձն առած նախագծի առնչությամբ ֆիրմայի ու Ազգային կրթության նախարարության միջև մի պայմանագիր կնքվեց, ըստ որի` ընկերությունը պարտավորվեց դպրոցի համար առանձնացնել 17 դյոնյում տարածք։ Բացի այդ, արձանագրությունը պարտավորեցնում էր, որ դպրոցի շենքը պետք է մնա նույն տեղում և շարունակի գործել որպես դպրոց։ Սակայն նոր ուսումնական տարվա սկզբին «Taş yapı»-ի ղեկավարները նախորդ պայմանագրի դեմ փորձեցին մի նոր դատական գործընթաց սկսել։ Չնայած այն որոշմանը, որ շինարարության հետ զուգահեռ դպրոցում դասերը պետք է շարունակվեն, ու շենքերի կառուցումից հետո աշակերտները պետք է տեղափոխվեն նոր շենք, «Taş yapı»-ի ղեկավարությունը հայտնեց, որ շինարարության ժամանակ դպրոցում դասեր անցկացնելը վտանգավոր կարող է լինել, և առաջարկեց դպրոցի աշակերտների մի մասին տեղափոխել այլ դպրոցներ: Այսպիսով՝ խնդիրը ներառեց նաև Շիշլիի մասնագիտացված լիցեյը, քանի որ Ազգային կրթության նախարարությունը որոշում կայացրեց լիցեյի աշակերտներից մի քանիսին տեղափոխել Քուրթուլուշի միջնակարգ դպրոց, իսկ այստեղի աշակերտներին էլ` ‹‹Մահմութ Շևքեթ փաշայի›› անվան միջնակարգ դպրոց։

Պաշտոնական որոշում չկա

«Կրթության վրա դոմինոյի էֆեկտն» էլ աշակերտներին, հոգաբարձուներին ու ուսուցիչներին ոտքի հանեց: Մոտավորապես 10 օր առաջ Քուրթուլուշի միջնակարգ դպրոցի աշակերտներին ասել էին, որ կրթությունը պետք է շարունակեն «Մահմութ Շևքեթ փաշայի» անվան դպրոցում: Այդ օրվանից սկսած` հոգաբարձուները տարբեր քայլեր են ձեռնարկում: Նախ՝ երթ են կազմակերպում դեպի Ազգային կրթության շրջանային ղեկավարություն, ապա՝ նահանգապետարան ու գավառապետարան։ Կայացած հանդիպումներից հետո հաղորդում են, որ իրենց տեղեկացրել են գործընթացի դադարեցման մասին: Սակայն  պաշտոնական ու գրավոր բացատրություններ չեղան, այլ միայն խոստում տրվեց:

Շիշլիի արդյունաբերական մասնագիտացված լիցեյում էլ են լարված սպասման մեջ: Աշակերտները շարունակում են կրթություն ստանալ, սակայն հայտնի չէ, թե դա ինչքան կտևի:

Շիշլիի արդյունաբերական մասնագիտացված լիցեյի շրջանավարտների միության նախագահ Էրջան Բոդուրը հայտնում է, որ 2015 թ. Ազգային կրթության նախարարության, «Taş yapı»-ի և Վաքըֆի միջև կնքված առաջին պայմանագրում պայմանավորվածություն կա առ այն, որ շինարարության ընթացքում լիցեյը տեղափոխվելու է Բահչեշեհիր համալսարանին պատկանող տարածք: Սակայն հետո ամեն ինչ փոխվել է. «Բահչեշեհիրի կրթական այդ հիմնարկը նոր էր կառուցվել: Դասերը անցկացնելու ընթացքում շինարարություն պետք է ընթանար, որի ավարտից հետո դպրոցը կրկին իր տեղում շարունակելու էր գործել: Մեկ տարի անց նախարարը փոխվեց: Բահչեշեհիրի շենքը քանդեցին: Օրենքով մեզ պատկանող 17 դյոնյում տարածք կա, սեփականության վկայականը մեր ձեռքում է: Հիմա ասում են, թե դպրոցը այդ 17 դյոնյում տարածքում էլ չի մնալու, երեխաները գնալու են Քուրթուլուշի դպրոց: Թե քանի՞ տարուց կավարտվի շինարարությունը` հայտնի չէ: Ի վերջո դպրոցն ուներ 60 դյոնյում տարածք, որը մեկ գիշերվա մեջ վերածվեց 17-ի: Թե ի՞նչը ե՞րբ տեղի կունենա` չգիտենք: Դրա համար էլ մենք չենք ցանկանում դուրս գալ այդ 17 դյոնյում տարածքից»:

Ըստ Բոդուրի՝ դպրոցների արձագանքներից ելնելով` կապալառու ֆիրման առաջարկել է 5 հազ. քմ տարածքում տնակներ կառուցել, որոնց ներքևի հարկում դասարան կլինի, իսկ վերևի հարկում՝ արհեստանոց: Ապա ավելացնում․ «5 դյոնյում տարածքում 5 հազ. աշակերտ: Մեկ աշակերտին հասնում է մեկ քմ: Դա մարդկային արժանապատվությանը դեմ է: Առաջարկը չընդունեցինք: Չգիտենք՝ ինչ կլինի, սպասում ենք››:

Շիշլիի մասնագիտացված լիցեյից մի ուսուցիչ, ով չցանկացավ, որ իր անունը հրապարկվի, ասաց, որ որևէ մեկը ոչ մի կոնկրետ բան չի ասում, թե ի՞նչ է լինելու. աշակերտներից ոչ մեկ չի ուզում հեռանալ: Ուսուցիչն ասում է, որ հենց սկզբից շինարարությունը պետք է կանգնեցվի և ավելացնում, որ ո՛չ աշակերտները, ո՛չ էլ ուսուցիչները չեն ցանկանում հեռանալ այստեղից, ապա մեջբերում է նրանց խոսքերը. «Եթե այստեղից դուրս գանք, մեզ հետ չեն ընդունի»:

Կրթության և գիտության ոլորտի աշխատակիցների միություն. «Մեր դպրոցը չենք հանձնի վարձակալության համակարգին»

Կրթության և գիտության ոլորտի աշխատակիցների միության` Ստամբուլի թիվ  3-րդ մասնաճյուղը մամլո հաղորդագրությամբ է հանդես եկել Շիշլիի արդյունաբերական մասնագիտացված լիցեյի քանդման որոշման վերաբերյալ:

Միության շենքում հրավիրված մամուլի ասուլիսի ժամանակ ելույթ ունեցած միության թիվ 3-րդ մասնաճյուղի նախագահ Այֆեր Քոչաքն ասել է. «Շիշլիի արդյունաբերական մասնագիտացված լիցեյը, որն ունի 600 աշակերտ և գրեթե 300 աշխատակից, որի ռոբոտի խմբակը Ամերիկայում մրցանակ է ստացել, իսկ թատերական խմբակը տարիներ շարունակ ամենակարևոր մրցանակներն է շահել, որն ունի 4 շենք, 20 արհեստանոց, 90 դասարան, ոչ միայն Ստամբուլի, այլև ամբողջ Թուրքիայի ամենակարևոր և ամենամեծ հնարավորությունների տեր լիցեյն է։ Նման կարևոր և մեծ դպրոցի սաներին նախ  մեկ այլ դպրոց տեղափոխելը, ապա  դասերը տնակներում անցկացնել հարկադրելը ու դպրոցի ապագան այսպես անհայտ թողնելը կրթության մահ է նշանակում»։ Հայտարարության մեջ նա մեջբերել է նաև հետևյալ  խոսքերը․ «Մեր երկիրը մի մեծ շինհրապարակի վերածած վարձակալության այս համակարգին մեր դպրոցը չենք հանձնի»:

Ստամբուլի պատգամավոր Սելինա Դողան. «Ազգային կրթության նախարարությունը պետք է պաշտպանի թ՛ե Վաքըֆի և թ՛ե աշակերտների շահերը»

ԺՀԿ կուսակցության Ստամբուլի պատգամավոր Սելինա Դողանը նախորդ օրերին այցելել է Քուրթուլուշի դպրոց և խնդրի վերաբերյալ խորհրդարանում  հարցում արել` Ազգային կրթության նախարար Իսմեթ Յըլմազից պատասխան ստանալու ակնկալիքով: Հարցման ժամանակ նա Բուլղար էքզարխիայի ուղղափառ եկեղեցու վաքըֆի ու Ազգային կրթության նախարարության միջև կնքված պայմանագրի բովանդակության վերաբերյալ էլ է հարց տրվել: «Ակօս»-ին տված հարցազրույցում Դողանը նշում է, որ իր կարծիքով` այս գործընթացում հիմնական մեղավորը Ազգային կրթության նախարարությունն է: «Ուսումնական տարվա սկսվելուց հետո այդ երեխաներին պետք էր այնպիսի ուղղություն ցույց տալ, որ չտուժեին: Նրանց ասվել է,  որ սեմինարներն անցկացնելու համար շաբաթը երկու օր էլ պետք է իրենց դպրոց գնան: Երեք դպրոցներն էլ տխուր վիճակում են: Ազգային կրթության նախարարությունը պետք է պաշտպանի և՛ Վաքըֆի, և՛ աշակերտների շահերը և պետք է թափանցիկ աշխատի»:

http://www.agos.com.tr/tr/yazi/19566/sislide-okullar-bahane-mega-proje-sahane

Թարգմանեց Անի Մելքոնյանը

Akunq.net