Թուրքիայի հայտնի մտավորականներից Ռագըփ Զարաքոլուն թուրքական Artigercek.com կայքի իր սյունակում կրկին խոսել է Հայոց ցեղասպանության մասին:
Ուշադրություն հրավիրելով այն փաստի վրա, որ Եվրոպական խորհրդարանի խորհրդարանական վեհաժողովն Իրաքում և Սիրիայում «Իսլամական պետություն» ահաբեկչական խմբավորման գործողությունները որակել է որպես ցեղասպանական ակտ տեղի եզդիների, քրիստոնյաների և ալևիների դեմ, Զարաքոլուն շեշտել է, որ սա 1915 թ. Հայոց ցեղասպանության յուրովի շարունակությունն է, և յուրաքանչյուրը պետք է նախ առերեսվի պատմությանը՝ նոր ցեղասպանությունները կանխելու համար:
Զարաքոլուն ընդգծել է Թուրքիա պետության և թուրք հասարակության համար Հայոց ցեղասպանության ճանաչման ու անցյալին առերեսվելու անհրաժեշտությունը՝ նշելով, որ ցեղասպանությունը հերքող որևէ երկրի քաղաքացի երբեք իրեն անվտանգ ու ապահով զգալ չի կարող:
Միևնույն ժամանակ, մտավորականը հպարտությամբ նշում է, որ թեև իրենք ծանր գին են վճարում ճշմարտությունը բարձրաձայնելու համար, սակայն այսօր արդեն Թուրքիայում Հայոց ցեղասպանության ճանաչումն ու ընդունումը դարձել է ինտելեկտուալ շրջանակների ներկայացուցիչ լինելու յուրօրինակ չափանիշ:
Ռագըփ Զարաքոլուի հոդվածը ներկայացնում ենք ստորև՝ որոշակի կրճատումներով.
«Ցեղասպանության ժխտումը, պատմությանն առերեսվելուց փախչելը, ներողության ու փոխհատուցման պարտքից խուսափելը մարդկայնության դեմ կատարված այս ծանր հանցանքի կրկնության մեծ վտանգ է պարունակում իր մեջ:
Ցեղասպանություն հերքող պետության որևէ քաղաքացի ապահով չէ:
Ցեղասպանության ժխտումն իրականում դրա յուրովի ընդունումն է, դա նշանակում է «Այո, արել ենք, պետք լինի՝ նորից կանենք»:
Միջին Արևելքում այսօր տեղի ունեցող մարդկային ողբերգությունն ինչ-որ իմաստով 1915 թվականի շարունակությունն է ու այն ժամանակ կիսատ մնացածի լրացումը:
1915 թ. ողջ մնացածների ժառանգներն այսօր էլ Սիրիայում հայտնվեցին նոր ցեղասպանության վտանգի առաջ:
Չմոռանանք, որ 1915-ի ցեղասպանության իրականացման առաջին քայլերից էր դեռևս 1914 թ. նոյեմբերին ջիհադի հայտարարումը:
Սակայն շեշտենք, որ բուն խնդիրը ծագել է դեռևս 1878 թ. Բեռլինի վեհաժողովի ժամանակ: Այդ ժամանակվա համաձայնագրով հայ ժողովրդին անվտանգության ու ապահովության երաշխիք տված միջազգային խոստումն Աբդուլ Համիդի կողմից երբևէ ի կատար չածվեց:
Իբր արժանապատիվ հանրապետություն դարձած ժամանակակից Թուրքիան հեշտ ու հանգիստ ծամծմեց Լոզանի պայմանագով տրված ու երկրի փոքրամասնություններին պաշտպանության տակ առնելուն ուղղված խոստումները:
Այսօր Ստամբուլի հազարամյա տեղաբնիկներ հանդիսացող հույներն ընդամենը 2000 հոգանոց համայնք են դարձել, ասորիների համայնքի թիվն էլ նվազել է մի քանի հազարի:
Հայերը եկան այն վիճակի, որ այսօր ամբողջ Թուրքիայի տարածքում կարողանում են իրենց ազգային ինքնությամբ ապրել միայն Ստամբուլում, այն էլ՝ մշտական վախով:
Օր օրի ահագնացող հակասեմական տրամադրությունների պատճառով հրեական համայնքը նույնպես բռնում է արտագաղթի ուղին:
Մենք ծանր գին վճարեցինք, սակայն մեր հրատարակությունները, որոնք մտքի ու խոսքի ազատությանն ուղղված արգելքների դեմ մեր քաղաքացիական անհնազանդության օրինակն են, նպաստեցին, որպեսզի շատ արժանապատիվ մարդիկ ծանոթանան ճշմարտությանն ու անցնեն գործի:
Այսօր արդեն Թուրքիայում Հայոց ցեղասպանության ճանաչումն ու ընդունումը դարձել է ինտելեկտուալ շրջանակների ներկայացուցիչ լինելու չափանիշ»:
Նշենք, որ Զարաքոլուի հիմնած «Բելգե» հրատարակչությունն առաջիններից էր Թուրքիայում, որ անդրադարձել է Հայկական հարցին դեռևս 1990-ականների սկզբին: «Բելգե» հրատարակչությանն են պատկանում «Հուշամատյան ապրիլի 24-ի», «Թուրքիայի վարած ուծացման և լեզվասպանության քաղաքականությունը», «Հայոց ցեղասպանություն» և Հայկական հարցին նվիրված տասնյակ այլ գրքեր:
http://www.tert.am/am/news/2017/10/30/zarakolu/2525883
Leave a Reply