Սինջարն ու Սինջարի եզդիները որպես Ցեղասպանության տարիներին հայ գաղթականների փրկության դուռ. թուրք սյունակագրի անդրադարձը

Թուրք սյունակագիր, CNN Türk-ի խմբագիրներից Սերդար Քորուջուն թուրքական Bianet.org կայքում ներկայացրել է հայ ժողովրդի համար Իրաքի Սինջար շրջանի ունեցած նշանակությունն ու Ցեղասպանության շրջանում կարևոր գաղթավայրերից մեկը լինելը:

Օրեր առաջ հենց այս շրջանն էր, որ կրկին ենթարկվեց թուրքական ԶՈւ-ի անսպասելի հարձակմանը:

Այդ պատճառով թուրքական մամուլում ակտիվ հիշատակվող Սինջարի պատմությունը թուրք սյունակագիրը ներկայացրել է մեկ այլ` 100-ամյա պատմության տեսանկյունից:

Սերդար Քորուջուի հոդվածը ներկայացնում ենք ստորև` որոշակի կրճատումներով.

«Թուրքական ԶՈւ-ն ապրիլի 24-ի լույս 25-ի գիշերն ավիահարվածներ հասցրեց Իրաքի հյուսիսային մի շարք շրջաններին, այդ թվում` Սինջարին, ինչպես տեղացիներն են ասում` Շենգալին:

Շենգալն այն երեք լեռներից մեկի անունն է, որտեղ պատմության անհիշելի ժամանակներից ապրել է եզդի ժողովուրդը, և համաշխարհային մամուլի ուշադրության կենտրոնում հայտնվեց «Իսլամական պետություն» ահաբեկչական խմբավորման վերջին հարձակման պատճառով: Այժմ էլ այս տարածքը հանդիսանում է «Քուրդիստանի աշխատավորական կուսակցություն» խմբավորման գրոհայինների և Իրաքյան Քուրդիստանի իշխանությունների միջև բախումների կիզակետը:

Իսկ ահա 100 տարի առաջ Շենգալը հայերի համար նշանակում էր փրկություն:

1917թ. իրաքյան Մոսուլ այցելած Պոլսո Հայոց պատրիարք Զավեն Տեր Եղիայանն իր հուշերում գրում էր հայերի տեղահանության ժամանակ իրաքցի եզդիների ցուցաբերած բարձր մարդասիրության, ինչպես նաև իր` Մոսուլում գտնվելու ընթացքում տեղի եզդի շեյխերից Իսմայիլի պարբերական այցելությունների մասին: Նա հավելում էր, որ Սինջարի եզդիների մեծ մասը հյուրընկալել է գաղթական հայերին իրենց տանը և իրենց պաշտպանության տակ առել նրանց:

Սինջարում հայերին գրկաբաց ընդունողը Հեմոյե Շերո անունով հայտնի եզդի առաջնորդի շուրջ հավաքված ժողովուրդն էր: Հայերի գաղթը դեպի Սինջար սկսվել էր դեռևս 1914թ. օգոստոսից և ավելի ինտենսիվացել հենց ցեղասպանության շրջանում:

Արդեն Սինջարում Հեմոյե Շերոն գաղթած հայերի համար վրաններ էր առանձնացնում և հոգում նրանց առաջնային կարիքները:

Սինջարը փրկության դուռ էր ոչ միայն հայերի, այլև նույն ժամանակահատվածում կյանքի ու մահվան կռիվ տվող ասորիների համար»:

http://www.tert.am/am/news/2017/05/03/sincar/2360033