«Ծուռ Զատիկ»

Կարոտ Սասունյան

Մի քանի տարի առաջ Թուրքիայում տեղի ունեցած որոշ քաղաքական զարգացումների արդյունքում ազատության մթնոլորտ էր առաջացել, որի շնորհիվ գրեթե մեկ հարյուրամյակ իրենց ինքնությունը թաքցրած կամ թաքցնել հարկադրված հայերից ոմանք սկսել էին ազատորեն հայտնել իրենց ծագման մասին: Դրա առնչությամբ, Դիարբեքիրում հիմնվել էր այստեղ գտնվող Սուրբ Կիրակոս հայկական եկեղեցու հիմնադրամը, և եկեղեցին էլ` բացվել վերանորոգվելուց հետո: Սակայն եկեղեցին սկսել էր գործել ոչ թե կրոնական արարողությունների համար, այլ միայն` որպես սրճարան և այցելության վայր. այդպես էր հրահանգվել:

Դիարբեքիրում այլևս մի նոր հայկական համայնք էր կազմավորվել, որն սկզբում բաղկացած էր 15-20 հոգուց, սակայն կարճ ժամանակ անց այդ թիվը հասել էր 80-100, ապա` 200-300-ի, և այն օրեցօր աճում էր այն աստիճան, որ վերջին անգամ տոնված Զատիկին եկեղեցում գտնվողներին բաժանվել էին 1200 ձվեր և չյորեքներ (Սուրբ Հարության տոնին արևմտահայերի կողմից պատրաստվող թխվածք-Ակունքի խմբ.): Այդ օրը ոչ մի ձու կամ չյորեք չէր ավելացել, անգամ հակառակը` եղել էին մարդիկ, որոնց չյորեք չէր հասել: Աշխարհի բոլոր ծայրերից ամեն տեսակի հայեր էին սկսել այցելել Դիարբեքիրում գտնվող Սուրբ Կիրակոս հայկական եկեղեցի…

Հանկարծ մի քամի բարձրացավ: Այստեղ եկած հազարավոր հայերից այլևս հետք անգամ չմնաց: Դրա պատճառն այն էր, որ թուրքական պետությունը տանկերով ու թնդանոթներով հարձակվել էր եկեղեցու գտնված թաղամասի (խոսքը Սուր թաղամասի մասին է-Ակունքի խմբ.) վրա: Մոտ երկու տարի է, ինչ արգելված է սույն թաղամաս մուտքն ու ելքը: Հիմա էլ է արգելված: Այդպիսով մի դար շարունակ թաքնված հայերի հանդիպման վայրը ևս արգելված դարձավ: Երկու տարի է, որ դրսից մի հայ իսկ չի եկել Դիարբեքիր: Չի կարողացել գալ: Այստեղի հայկական համայնքն էլ ցրվել է:

Լավ, իսկ դա ի՞նչ է նշանակում մեզ` այսինքն` այստեղ ապրող հայերիս համար: Նշանակում է, որ տարեկան գոնե մեկ անգամ մեր տոնած Զատիկն այլևս չենք կարողանալու նշել, տոնախմբություն, որին մասնակցում էին աշխարհի բոլոր կողմերից այստեղ եկած մեր ազգականները և ազգակիցները: Նշանակում է, որ վերստին փակվելու ենք մեր տներում և գաղտագողի ենք նշելու այդ տոնը, ինչպես վարվել ենք նախկինում…

Այս տարի մենք` Դիարբեքիրի հայկական համայնքի անդամներս, Սուրբ Զատիկը տոնելու համար Ճրագալույցին հավաքվեցինք մի ռեստորանում և այն նշեցինք ոչ այնքան ուրախ սրտով, քանի որ նախկինում հարյուրավորների հասնող մեր համայնքից հազիվ 20 հոգու չափ հայ էր մնացել… Ձվեր և չյորեքներ բաժանվեցին: Բոլոր ներկաները միմյանց բարեմաղթանքներ հղեցին: Տոնախմբությունն ավարտվեց երեկույթին մասնակցած երգչուհի Զիլանի` հայերենով կատարած երգի հնչյունների ներքո:

Այս տարի Սուրբ Զատիկը համընկնում էր Թուրքիայի համար մի էական օրով: Ապրիլի 16-ին կատարվում էր Սահմանադրական բարեփոխումների հանրաքվեն, որը Թուրքիայում ապրող ժողովուրդների համար լինելու է կենաց-մահու խնդրի պես մի բան, որովհետև ներկայում երկրի իշխանություններն այն ղեկավարում են 1915 թ. մտայնությամբ: Այսինքն` պետությունը կառավարում են` իրենց ցեղակից չեղողներին, իրենց պես չմտածողներին արհամարհող և այդ մարդկանց պատժող տրամաբանությամբ: Քանի որ այս տարվա Սուրբ Հարության տոնը համընկնում է այդ կարևոր ամսաթվի հետ, մաղթում եմ, որ հանրաքվեի արդյունքները մեր օգտին լինեն:

Սույն հոդվածս նվիրում եմ անցյալ տարի Արցախում զոհված մեր զինվորների անմար հիշատակին և այս տոնի կապակցությամբ նախ շնորհավորում մեր այդ զոհերի ընտանիքներին, ապա` բոլոր հայերին: Բարի Զատիկ…

Հարգանքով` Կարոտ Սասունյան (Կարոտ Սասունյանը Դիարբեքիրում բնակվող սասունահայ է-Ակունքի խմբ.)

15-ը ապրիլի, 2017 թ.

Դիարբեքիր / Տիգրանակերտ

Թարգմանեց Մելինե Անումյանը

Akunq.net