Կոպենհագենից՝ Փարիզ. քաղաքագետները վերլուծում են Եղեռնի ճանաչման շուրջ զարգացումները

Ֆրանսիայի Սահմանադրական խորհուրդը մերժել է խորհրդարանի ընդունած «Հավասարության և քաղաքացիության մասին» օրենքի մի շարք դրույթներ:  Դատարանի որոշման մեջ մասնավորապես նշում է, որ օրենքը սահմանափակում է քաղաքացիների խոսքի ազատությունը: Վերոնշյալ օրենքում Հայոց ցեղասպանության մասին ուղղակի հիշատակում չի եղել: Ինչու է Ֆրանսիայի Սահմանադրական խորհուրդը չեղարկել այս օրենքն, ու ինչու է Դանիայի խորհրդարանն ընդունել Հայոց ցեղասպանության մասին` բանաձև:

Ֆրանսիայի Սահմանադրական խորհուրդը մերժել է 2016թ. դեկտեմբերի 22-ին Ազգային ժողովի ընդունած «Հավասարության և քաղաքացիության մասին» օրենքի մի շարք դրույթներ՝ գրում է ֆրանսիական «Նուվել Դ’ Աղմենի» պարբերականը: Մերժված դրույթների թվում Սահմանադրական խորհուրդը իր նախաձեռնությամբ ավելացրել է Ցեղասպանության ժխտողականության, նվազեցման և պարզեցման/բանալիզացման/ քրեականացումը:

Այդ որոշման առնչությամբ` Ֆրանսիայի հայկական կազմակերպությունները համակարգող խորհուրդը զարմանքն է հայտնում, որ Սահմանադրական խորհրդի անդամները շարունակում են պնդել, որ մարդկայնության դեմ հանցագործության ժխտողականության քրեականացումը պետք է պայմանավորված լինի ֆրանսիական կամ միջազգային դատական ատյանի՝ այդ հարցի առնչությամբ ընդունված դատավճռով:

Արհեստականորեն պահպանելով այդ պահանջը, որը  չի բխում ոչ 2008թ. նոյեմբերի 28-ի շրջանակային որոշումից, ոչ ՄԻԵԴ դատավճիռներից, Սահմանադրական խորհուրդն իր վրա է վերցնում Ֆրանսիայի բազմաթիվ քաղաքացիներին, հատկապես հայկական ծագում ունեցող քաղաքացիներին, Թուրքիայի պետական ժխտողականության անպատժելիությամբ պայմանավորված ագրեսիայի թիրախ մնալու բարոյական եւ քաղաքական պատասխանատավությունը՝ նշվում է  համակարգող խորհրդի հայտարարության մեջ:

Ֆրանսիայի Սահմանադրական խորհրդի այս որոշումն անսպասելի էր քաղաքագետ Գևորգ Մելիքյանի համար: Նա հակված է  կարծելու, թե  որոշումն առեվալապես պայմանավորված է Ֆրանսիայի նախագահ Օլանդի դիրքերի թուլացմամբ. որոշումը Ֆրանսիայի ներքաղաքական վերադասավորումների հետևանք է:

Ի դեպ՝ փոփոխված օրենքում  անգամ ցեղասպանության ժխտման մասին չէր հիշաակվում, այն պարզապես ներկայացվում էր իբրև  «Հավասարության և քաղաքացիության մասին» օրենք, որի դրույթներն էլ մերժել է Ֆրանսիայի Սահմադրական խորհուրդը:

Դանիայից նորությունները ևս ոգևորիչ չեն: Այդ երկրի խորհրդարանն ընդունել է  «Հայոց ցեղասպանության մասին» բանաձև, որին չափազանց զգույշ պետք է  մոտենալ: Մյուս կողմից սակայն՝ Դանիայի Թագավորության խորհրդարանի այս քվեարկությունը, ըստ քաղաքագետ Ալեքսանդր Իսկանդարյանի, կարելի է որոշակի տեղաշարժ համարել Հայոց ցեղասպանության թեմայի արծարծման առումով. «Ցանկացած խոսակցություն ցեղասպանության մասին, անգամ թուրքական, ազդեցություն է ունենում այն բանի վրա, որ ցեղասպանության խնդրով քննարկում ծավալվի: Անգամ Գալիպոլիի ճակատամարտի նշումը  ազդեցություն ունեցավ նման քննարկում ծավալելու համար»:

Գևորգ Մելիքյանին մինչդեռ դուր չի գալիս, որ առանց նյութի կամ որոշման մեջ խորամուխ լինելու` խոսում են ցեղասպանության մասին:

«Լիրիկա չի, որ խոսենք խոսելու մասին: Գրական-գեղարվեստական Թուրքիան ավելի շատ ապահովագրեց իրեն այդպիսով: Այնպես արեց, որ թեման ավելի շատ փակվի»:

Սա կարող է կանգառ լինել ցեղասպանության մասին քննարկումների ճանապարհին, կարծում է քաղաքագետը։

Armradio.am