Նազիլլիի հայ համայնքը և Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցին

Նազիլլին եղել է Էգեյան շրջանի հնագույն բնակավայրերից մեկը: XIX դարում այն գտնվել է Այդընի վիլայեթի կազմում:

Մխիթարյան միաբանության անդամ Հայր Հ. Քոսյանի համաձայն՝ Նազիլլիի հայերը համարվում են Այդընի գաղթականության մեկ ճյուղը:

XIX դարի վերջին Նազիլլիի հայ համայնքը բաղկացած է եղել 60 տնից: Հայերը մասնավորապես զբաղվում էին տեղական արհեստներով և առևտրով:

Նազիլլիի հայերը բնակվել են քաղաքի հյուսիս-արևելյան հատվածում, սակայն առանձին թաղամաս չեն կազմել, քանի որ համախումբ չեն բնակվել: Հայ համայնքին է պատկանել Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցին, որի բակում է գտնվել Հայկազյան վարժարանը: Վարժարանը կառուցվել է 1888 թ.: Այն նախատեսված է եղել աղջիկ և տղա երեխաների համար: Նազիլլիի հայկական գերեզմանոցը գտնվել է քաղաքի արևելյան կողմում:

Մինչև թանզիմաթյան բարեփոխումները Նազիլլիի հայերը թրքախոս են եղել, սակայն ազգային զարթոնքի շնորհիվ վերականգնել են մայրենին՝ հայերենը:

Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցին

Եկեղեցու ներկայիս վիճակի վերաբերյալ համացանցից տեղեկություն ստանալու նպատակով այցելեցինք Նազիլլիի քաղաքապետարանի պաշտոնական կայքեջ, սակայն կրոնական կառույցների բաժնում, մզկիթներից բացի, որևէ տեղեկություն չգտանք:

Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցին կառուցվել է 1843 թ.: Եկեղեցին քարակառույց և պարսպապատ է եղել:

Եկեղեցու աջ կողմում՝ ավագ դռան վերևում, 10 սյուների վրա տեղակայված է եղել կանանց վերնատունը:

Եկեղեցին ունեցել է 11.50 մ երկարություն և 8.60 մ լայնություն: Եկեղեցու ձեղունը վեր է խոյացել իրարից հավասարաչափ հեռավորության վրա գտնվող չորս սյան վրա: Ավագ խորանին պատկերված է եղել Սուրբ Հարությունը, իսկ աջակողմյան ու ձախակողմյան խորանների վրա՝ Սուրբ Աստվածածինը:

Եկեղեցին զուրկ է եղել քանդակներից: Գավիթը կառուցված է եղել հին գերեզմանաքարերից, որոնց վրա պահպանված էին քանդակներ ու գրություններ:

Եկեղեցու հյուսիսային կողմում գտնվող զանգակատան աշտարակը եղել է փայտաշեն:

Աղբյուր՝ Քոսեան Հ. Հայք ի Զմիւռնիա եվ ի շրջակայս. Հատ. Բ. Վիեննա, 1899:

Պատրաստեց Անահիտ Քարտաշյանը

Akunq.net