Կյանքիս ընթացքում հայ լինելուս համար բազմիցս ենթարկվել եմ խտրականության…Այսօր Հրանտ Դինքը կդառնար 62 տարեկան

Պոլսահայ լրագրող, «Ակօս» հայկական թերթի հիմնադիր և խմբագիր Հրանտ Դինքն այսօր կդառնար 62 տարեկան: 
Հրանտ Դինքը ծնվել է Արևմտյան Հայաստանի Մալաթիայի շրջանում: Նրա կյանքում ամեն ինչ փոխվեց այն ժամանակ, երբ Կ.Պոլսի պատրիարքներից Շնորք Գալուստյանն իր աշխատակիցներին ուղարկեց Արևմտյան Հայաստանի շրջաններ՝ թրքացված ու քրդացված հայ մանուկներին դարձի բերելու նպատակով: Այդ ժամանակվանից ի վեր Հրանտ Դինքի և նրա երկու եղբայրների տունը դարձավ Ստամբուլի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցուն կից գիշերօթիկ դպրոցը, իսկ ամառները՝ Թուզլայի հայկական ճամբարը (Քամփ Արմեն ):
Հենց այստեղ է, որ նա պետք է հանդիպեր իր կյանքի առաջին և միակ սիրուն՝ Ռաքելին, ում պատրիարքարանի միսիոներները բերել էին Մուշի Վարթո գյուղից:
Հետագայում Ռաքելը պիտի պատմեր, որ հենց «Արմեն» ճամբարում 15 տարեկան հասակում է Հրանտն իրեն առաջին անգամ սեր խոստովանել՝ քրդերենով:

Հրանտ Դինքը խոստովանում էր, որ իր կյանքի ամենաբարդ շրջաններից մեկը եղել են պարտադիր զինվորական ծառայության տարիները:

«Կյանքիս ընթացքում հայ լինելուս համար բազմիցս ենթարկվել եմ խտրականության, դրանցից մեկն էլ զինվորական ծառայությունս իրականացնելու ընթացքում վերապրեցի:

Երդմնակալության արարողությունից հետո բոլոր բանակային ընկերներիս ուսադիրներ շնորհվեցին, միայն ինձ առանձնացրին և չտվեցին: Երկու երեխա ունեցող հասուն տղամարդ էի, գուցե և պետք էր բնավ «վեջս» էլ չլիներ: Բայց ծանր տարա այդ խտրականությունը: Արարողությունից հետո, երբ բոլորն իրենց ընտանիքների հետ կիսում էին իրենց երջանկությունը, թիթեղյա տնակի հետևում ժամերով միայնակ լաց եղա:

Ձեռքիս բանալին քայլելիս քսում էի թիթեղին, որպեսզի լացս չլսվի: Մեկ այս կողմ, մեկ այն կողմ քայլեցի, քայլեցի ու արտասվեցի»,- պատմում էր նա:

1996թ. Հրանտ Դինքն իր մի քանի համախոհների հետ հիմնեց Թուրքիայում առաջին թուրքալեզու հայկական թերթը՝ «Ակօս»-ը: Նա համոզված էր, որ թուրք հասարակության հետ պետք է խոսել իրենց իսկ լեզվով:

Դինքն առաջիններից էր, որ բարձրաձայն խոսեց մահմեդականացված հայերի և նրանց խնդիրների մասին: Նա առաջարկում էր այդ խնդիրը դարձնել Ցեղասպանության հարցի շուրջ ցավոտ քննարկումների այլընտրանք:
«Շատ կարևոր է այն հարցը, թե «1915»-ի մասին ինչպես կարող ենք խոսել նոր մոտեցումներով: Խնդրի մասին խոսելիս ոչ թե սպանվողներին ու սպանողներին, այլ, օրինակ, մնացողներին քննարկելը կարո՞ղ է այս պարագայում մի նոր մեթոդ լինել:
Այդպես է, 1915-ին մահացողների կողքին նաև ողջ մնացողներ եղան: Որքա՞ն էր նրանց թիվը: Ի՞նչ եղան նրանք, նրանցից որքա՞նը դարձավ սփյուռք, իսկ որքա՞նը կարողացավ այս երկրում մնալով՝ շարունակել իր կյանքը: Եվ եթե կարողացան շարունակել ապրել, ապա ի՞նչ պայմաններում: Բոլո՞րը մահմեդականացվեցին: Հետագայում իրենց շրջաններում ինչպիսի՞ կյանք վարեցին, և նրանց այսօրվա սերունդներն ինքնության ինչպիսի՞ գիտակցության մեջ են: Նման հարցեր շոշափելով` ինչո՞ւ չենք խոսում 1915-ի մասին»: («Բիրգյուն» թերթ, օգոստոսի 16,  2004թ.):
Հրանտ Դինքը մեծ կարևորություն էր տալիս Թուրքիայի և Հայաստանի հայերի միջև կապերի հաստատմանն ու զարգացմանը: Նա առանձնակի վերաբերմունք ուներ անկախ Հայաստանի պատմությանը:

2002թ. «Ակօս»-ի մարտի 29-ի համարում նա այսպես էր գրել.

«Արմատախիլ եղած մի ծառի շուրջ լաց եղան մայրերը, հայրերը, տարիներ շարունակ… Արցունքները ջրեցին կտրված արմատը: Մյուս կողմում, անմիջապես նրանց գլխավերևում, ոմանք ձեռքերում եղած ճյուղերի մասնիկներով, կտրված ծառի արմատները մշակելով, հողը պարարտացնելով, մի ծիլ փնտրեցին, որ կարողանա դուրս գալ դեպի ցերեկվա լույսը… խենթերի պես: Եվ գտնվեց, վերջապես… Այն էլ` այն պահին, երբ հույսները մարել էր:
Ստեղծվեց անկախ Հայաստան: Լինի հայաստանցի, թե սփյուռքահայ, հիմա արդեն այդ ծիլը պահպանելն ու աճեցնելը, եթե ամեն հայի պարտքն է, ապա մենք էլ, որպես Թուրքիայի հայեր, մեզ բաժին հասնող բեռը պիտի կրենք:
…Ասացի, որ Թուրքիայի հայ եմ:

Եթե Հայաստանը ջրի մայր աղբյուրն է, ապա մենք` Հայաստանից դուրս գտնվող բոլոր հայկական համայնքները, նրանից կտրված մեկական կաթիլի պես ենք:
Եթե այդ մայր ակունքի հետ մեր կապը չհաստատվի, ի վերջո դատապարտված ենք չորանալու»:

Դինքը սպանվել է թուրք ազգայնականի կողմից 2007թ. հունվարի 19-ին։

Քաղվածքները վերցված են «Այն անկյունում կանգնած մարդը» գրքից, որը հրատարակել է Հրանտ Դինքի անվան հիմնադրամը։

http://www.tert.am/am/news/2016/09/15/hrantdink/2133858