Թուրքիայում տիրող վիճակից հայերը ենթագիտակցօրէն անհանգստանում են, որ ցնցումները վերջում իրենց գլխին կը փաթաթուեն. Բագրատ Էստուկեան

ՀՌԻՓՍԻՄԷ ՅՈՎՀԱՆՆԻ

Ձերբակալութիւնների համար Թուրքիայի բանտերում տեղ չի մնացել, այժմ արդէն այլ յանցագործութիւններով ձերբակալուածներին ազատ են արձակում. մօտ 28,000 հոգի արդէն ազատ են արձակուել, որպէսզի բանտերում տեղ բացուի նոր ձերբակալուածների համար: Այս մասին Tert.am-ին պատմեց Թուրքիայում հրատարակուող «Ակօս» թերթի հայերէն էջերի խմբագիր Բագրատ Էստուկեանը:

«Թուրքիան այս օրերին շատ մեծ ալեկոծութիւնների մէջ է. Յուլիսի 15ին յեղաշրջման անյաջող փորձ եղաւ, բայց դրան յաջորդող ցնցումները մինչ օրս շարունակւում են: Մօտ 100,000 հոգու հարցաքննութիւններ եղան, 10,000 մարդ պաշտօնազրկուեց, որոնց մէջ կային զինուորականներ, ոստիկաններ, ուսուցիչներ, համալսարանի դասախօսներ, դատախազներ, դատաւորներ, այսինքն՝ արդարադատական համակարգը, բանակը, կրթական նախարարութիւնը շատ ծանր ցնցումների մէջ են», ասաց Բագրատ Էստուկեանը:

Նա նշեց, որ Թուրքիան հիմա ծանր վիճակում է գտնւում՝ երկրի ղեկավարութեան վարած քաղաքականութեան պատճառով: Որպէս օրինակ, նա բերեց նախորդ տարուայ Յունիսին խորհրդարանական ընտրութիւններից յետոյ երկրում քրդական խնդիրը կռուով լուծելու ճանապարհը:

«Երկրի նախագահի ընտրած քաղաքականութիւնն է դա. նա պատերազմական իրավիճակ ստեղծեց երկրի քրդական հատուածներում: Կարող ենք ասել, որ բազմաթիւ քաղաքներ կործանուեցին: 100-150,000 բնակչութիւն ունեցող քաղաքներն այսօր 20,000ի չափ բնակչութիւն ունեն՝ ռմբակոծութիւնների հետեւանքով: Բազմաթիւ քաղաքացիներ մահացան՝ երեխաներ, տարեցներ, կանայք…», ասաց Բագրատ Էստուկեանը:

Նա նաեւ խօսեց Թուրքիայի՝ Սիրիայի խնդրում ներգրաւուածութեան մասին, որը եւս լուրջ խնդիրների առջեւ է կանգնեցրել երկիրը. «Սիրիայի ներքին խնդրում՝ քաղաքացիական պատերազմում, Թուրքիան առաջին օրուանից միջամտում է. նա իշխող ղեկավարութեան՝ Բաշար Ասադի դէմ դիրք է բռնել եւ զօրակցում է արմատական ընդդիմադիր զինեալ խմբաւորումներին՝ ԴԱԻՇին: Չնայած, Թուրքիան ձեւականօրէն իբրեւ թէ ԴԱԻՇի դէմ է պայքարում, բայց ըստ երեւոյթին օգնում է նրան: Եւ իբրեւ Թուրքիայի այդ պաշտօնական դիրքին պատասխան՝ ԴԱԻՇը յարձակումներ է կատարում Թուրքիայի մէջ», ասաց Բագրատ Էստուկեանը՝ յիշատակելով նաեւ վերջին օրինակը՝ նախորդ շաբաթ, հարսանիքին տեղի ունեցած ահաբեկչութիւնը, որի ժամանակ զոհուել է 54, վիրաւորուել 60ից աւելի քաղաքացի:

Բագրատ Էստուկեանն այս ամէնի համատեքստում մատնանշեց, որ այս օրերին Սիրիայի հիւսիսային սահմանում՝ Թուրքիայի սահմանին մօտ, քրդական միաւորումները առաջընթաց արձանագրեցին եւ ԴԱԻՇ խմբաւորմանը «նեղ դրութեան մատնեցին»:

«Քրդերը կարողացան ազատագրել ԴԱԻՇի վերահսկողութեան տակ գտնուող քաղաքը, այդտեղի ժողովրդին ազատեցին, նոյնիսկ շատերը յետ վերադարձան: Սա Թուրքիայի քաղաքականութեանը դէմ էր: Թուրքիան միշտ զգուշանում էր, որ քրդական միաւորումները Եփրատի Արեւմտեան հատուածը կը հատեն. հիմա փաստօրէն դա տեղի ունեցաւ՝ Միացեալ Նահանգների օժանդակութեամբ: Հիմա էլ, իբրեւ թէ ԴԱԻՇի դէմ պայքարելու պատրուակով՝ հրասայլեր են տեղափոխել սահմանին եւ ռմբակոծում են իբրեւ թէ ԴԱԻՇի դիրքերը, բայց խօսակցութիւններ կան, որ ԴԱԻՇի դիրքերը ռմբակոծելուն զուգահեռ ռմբակոծւում են նաեւ քրդական դիրքերը», նշեց Բագրատ Էստուկեանը:

Ըստ «Ակօս»ի խմբագրին՝ Թուրքիայի վերոնշեալ քաղաքականութեան մասին երկրի լրատուամիջոցները չեն լուսաբանում, քանի որ վերահսկողութեան տակ են:

«Մամուլը առողջ լրատուութիւն չի տալիս. հետեւաբար տնտեսական անկումի, սոցիալական խնդիրների մասին չի խօսւում», ասաց Բագրատ Էստուկեանը՝ յաւելելով, որ ամէն դէպքում, նկատելով երկրում կատարուողը՝ իրենք յոռետեսական տրամադրութիւններ ունեն:

«Լաւատեսութեան յոյս չկայ, բայց եթէ իշխանութեանը հարցնէք, իրենք կ՛ասեն, որ ամէն ինչ յաջողութեամբ է պսակուած, իրենք շատ լաւ ռազմավարութիւն են մշակել, բայց նոյնիսկ իրենք այս վերջերս խոստովանում են, որ բաւական շատ ձախողումներ են ունեցել Սիրիայի խնդրում», յաւելեց նա:

Բագրատ Էստուկեանը նշեց, որ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի անսկզբունք քաղաքականութիւնը վնասում է երկիրը. նա յիշեցրեց, որ ռուսական կործանիչը խոցելուց յետոյ Ռուսաստանի հետ յարաբերութիւնները վատթարացան, նոյն խնդիրը նաեւ Իսրայէլի հետ ունեցաւ:

«Լարախաղացի այս ռազմավարութիւնը առողջ արդիւնք չի տայ: Ամէն տեսակի հաշտեցման փորձ եղաւ, եւ հիմա ծանր փոխհատուցումներ են ակնկալւում Էրդողանից, եւ վերջինս հաւանաբար կատարում է այդ ցանկութիւնները, բայց դրանց մասին հասարակութիւնը չի տեղեկանում՝ կաղապարուած մամուլի պատճառով», ասաց Էստուկեանը:

Թուրքիայում ապրող հայերը, ըստ Բագրատ Էստուկեանի, անմիջական ազդեցութիւններ չեն կրում երկրի այս վիճակից, խնդիրները երկրում ապրող բոլոր քաղաքացիների համար նոյնն են, բայց ամէն անգամ, երբ Թուրքիայում խնդիրներ են լինում, ենթագիտակցօրէն անհանգստանում են:

«Որովհետեւ վերջիվերջոյ ցնցումները կը գան, իրենց գլխին կը փաթաթուեն: Վերջին հաշուով, իրենք եւս մէկ անգամ կը թշնամացուեն, եւս մէկ անգամ քաւութեան նոխազ կը դառնան»,  ասաց Բագրատ Էստուկեանը՝ յաւելելով, որ ամենաանպաշտպան տարրը Թուրքիայում միշտ էլ ազգային, կրօնական փոքրամասնութիւններն են եղել:

«Կեանքը, յատկապէս մեր ապրած քաղաքի մէջ, բնականոն է, արտակարգ բան չկայ. իւրաքանչիւրը գնում է աշխատանքի, ծրագիր է մշակում, առօրեայ կենցաղին խանգարող բան չկայ, բայց ընդհանուր երկրի քաղաքական վիճակը կայուն չէ, եւ մտահոգութիւնները բոլոր քաղաքացիներն են զգում, իսկ հայերը՝ աւելի շատ», եզրափակեց նա:

«ԹԵՐԹ»

Asbarez.com