New York Times. Թուրքական կառավարությունը ցանկանում է քանդել Դիարբեքիրի հայկական եկեղեցին

Թուրքական կառավարությունն առգրավել է քրդաբնակ Դիարբեքիր քաղաքում գտնվող հայկական պատմական Սուրբ Կիրակոս եկեղեցին, այլ վանքեր ու մասնավոր սեփականություն հանդիսացող տարածքներ՝ հիմնավորելով, թե ցանկանում է վերականգնել դրանք, սակայն մտահոգված բնակիչներն ահազանգում են, թե կառավարությունը ցանկանում է քանդել դրանք: Այս մասին գրում է «The New York Times» ամերիկյան պարբերականը:

Պարբերականը գրում է, որ Թուրքիայի սրտում գտնվող և հիմնականում քրդերով բնակեցված Դիարբեքիր քաղաքը վերջին մեկ տարվա ընթացքում դարձել է ռազմական բախումների թատերաբեմ, երբ թուրքական զինված ուժերը գործողություն սկսեցին «Քրդական բանվորական կուսակցության» զինյալների դեմ՝ դրանով վերջ դնելով շուրջ երկու տարի տևած զինադադարին:

Քաղաքի շատ շրջաններ ավերակների վերածվեցին՝ հարկադրելով հարյուր հազարավոր մարդկանց լքել իրենց կացարանները: Սուրբ Կիրակոս եկեղեցին, որն ամբողջ Մերձավոր Արևելքի ամենամեծ հայկական եկեղեցիներից մեկն է, մարտերի հետևանքով վնասվել է և հարկադրաբար փակել է իր դռները հավատացյալների առաջ:

«Հայերը, ում համար Սուրբ Կիրակոսը մշակութային կարևոր հուշակոթող է, ինչպես նաև քրդերը կիսում են այն քողարկված օրակարգը, համաձայն որի՝ թուրքական կառավարությունը պատրաստվում է քանդել քաղաքի ավերված թաղամասերը, որտեղ գտնվում է նաև հայկական եկեղեցին: Ըստ մտահոգ բնակիչների՝ այն թաղամասերում, որտեղ առաջ բնակվում էին քրդերն ու ազգային մյուս փոքրամասնությունները, կառավարությունը պատրաստվում է կառուցել շքեղ բնակելի համալիրներ, որոնք հասանելի կլինեն ավելի հարուստ խավերի համար»,-գրում է սկզբնաղբյուրը:

Պարբերականը գրում է, որ մի շարք վերլուծաբանների կարծիքով՝ Թուրքիայում գտնվող սիրիացի համեմատաբար ապահովված փախստականները ևս կարող են ապաստանել այնտեղ:

Թուրք պատմաբան Թաներ Աքչամի կարծիքով՝ էթնիկական ու կրոնական թշնամանքը ժողովրդագրական ինժեներիայի ճանապարհով լուծելու թուրքական կառավարության քաղաքականությունը հետ է գնում ավելի քան մեկ դար, և Դիրարբեքիրում տեղի ունեցող զարգացումները պետք է դիտարկել այդ քաղաքականության համատեքստում:

Անդրադառնալով Սուրբ Կիրակոս եկեղեցուն՝ պարբերականը գրում է, որ այն փակվել է 1960-ականներին՝ այցելուների բացակայության պատճառաբանությամբ, սակայն 2011թ. այն վերաբացվել է՝ ի նշանավորումն հաշտեցման քաղաքականության, որի շրջանակներում Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի կառավարությունը վերադարձրեց տասնյակ կառույցներ, որոնք բռնագրավվել էին Առաջին աշխարհամարտի ժամանակ:

«Այդ տարածաշրջանում ապրող բազմաթիվ հայերի համար, ովքեր Ցեղասպանության հետևանքով կորցրել էին կապը իրենց ընտանիքների պատմության հետ և հաճախ դաստիարակվել էին որպես մուսուլմաններ քուրդ ընտանիքների կողմից, եկեղեցին խաղացել է խարսխի դեր, որի միջոցով հայերը վերագտել են իրենց ինքնությունը»,-գրել է պարբերականը:

http://www.panorama.am/am/news/2016/04/24/The-New-York-Times/1568331