Արմեն Վարդանյան
Աիդա Ավետիսյան
Ինչե՞ր են պատրաստել Բագրատունյաց թագավորության տնային տնտեսուհիները, ի՞նչ համադամ կերակուրներ են փոխանցել սերունդներին: Ազգագրագետ Խորեն Գրիգորյանը շրջել է այն երկրներում, որտեղ թագավորության անկումից հետո վերաբնակվել են Անիի բնակիչներն ու այդ վայրերում պահպանել Բագրատունյան շրջանի կերակրատեսակները։
Բագրատունյաց թագավորության անկումից հետո մայրաքաղաք Անիի հարուստ ընտանիքները տեղափոխվել են իրենց համար ավելի հարմարավետ տարածքներ՝ Տրանսիլվանիա, Ուկրաինա, Լեհաստան, Մոլդովա: Ձուլվելով տեղացիների հետ՝ անեցիները, սակայն, սերնդերսերունդ փոխանցել են հայկական շատ ավանդույթներ, նաեւ… Անիի խոհանոցը: Թվարկված երկրներով շրջել է ազգագրագետ Խորեն Գրիգորյանն ու պարզել՝ ովքեր են անեցիները, խոհանոցի միջոցով վերհանել է նրանց ինքնությունն ու հավաքագրել 8-րդ դարից եկող հայկական կերակրատեսակները, դրանց պատրաստման եղանակները։
Անիի խոհանոցի կերակրատեսակները պահպանել են հայկական անվանումները, սակայն ոչ մեկ ծանոթ չի եղել ազգագրագետի քիմքին: Շրջագայության ընթացքում ազգագրագետը հանդիպել է նաև հունգարացի մի հնագետի, ով Հայաստանից մեկնած հյուրին ներկայացրել է իր պեղումների արդյունքները՝ դրանք կենցաղային իրեր են՝ կաթսաներ, ափսեներ՝ հայկական զարդանախշերով: Հետաքրքական է, որ դրանք ոչ թե բերվել են Անիից, այլ անեցիները հայկական տարրերով նոր սպասք և կենցաղային իրեր են պատրաստել:
Իսկ ահա Տրանսիլվանիայի անեցիները փոխանցել են իրենց կերակրատեսակների բաղադրատոմսերը։ Ի դեպ՝ Հայաստանի խոհարարական ավանդույթների զարգացման և պահպանման հասարակական կազմակերպության նախագահ Սեդրակ Մամուլյանն ասում է, որ փետրվարի 28- ին Երեւանում կազմակերպվելիք համտեսին ներկայացվելու է Անիի խոհանոցից վեց կերակուր։
Բանախասները տեղեկացրեցին, որ Անիի խոհանոցի ավանդույթները սերնդեսերունդ փոխանցելու նպատակով կհրատարակվի գիրք, կկազմակերպվեն նաև դասընթացներ ցանկացողների համար: Ազգագրագետը տեղեկացրեց, որ Անիի խոհանոցն առաջինն է, բայց ոչ վերջինը:
Դեկտեմբերին այցելել են Այնճար, հանդիպել մուսալեռցիների հետ, ծանոթացել նրանց խոհանոցային ավանդույթներին: Նրանք կշարունակեն ուսումնասիրել Արևմտյան և Կիլիկյան Հայաստանների հայության խոհանոցները։
Armradio.am
Leave a Reply