Թուրքիայում «Բելգե» հրատարակչությունը լույս է ընծայել Հովսեփ Հայրենիի «Վերին Եփրատի ավազանի հայերը, 1915 թ. և Դերսիմը» աշխատությունը: Այդ մասին հաղորդում է Akunq.net-ը:
Աղբյուրի համաձայն՝ սույն խիստ հանգամանալից ուսումնասիրության մեջ հեղինակը կենտրոնանում է երեք հիմնական թեմաների վրա: Դրանցից առաջինն անդրադառնում է 20-րդ դարասկզբին Դերսիմի վիլայեթի սահմանների հետ համընկնող Վերին Եփրատի ավազանում բնակվող մեծաթիվ հայության դեմ Աբդուլ Համիդի իրականացրած կոտորածների, ինչպես նաև՝ 1915 թ. երիտթուրքերի իրագործած Հայոց ցեղասպանության թեմաներին:
Երկրորդ թեման վերաբերում է այն փաստին, որ հայ քաղաքական կուսակցությունները չէին կանխատեսել Ցեղասպանությունը, և քննվում դրա հետևանքով որևէ կազմակերպված ինքնապաշտպանություն չցուցաբերելու հանգամանքները:
Երրորդ թեման անդրադառնում է Դերսիմի աշխարհագրությանը և Ցեղասպանությունից հետո այստեղ մնացած փոքրաթիվ հայերի փրկվելու հարցում Դերսիմի բնակչության ունեցած դերին:
Գրքում օգտագործված աղբյուրների մեծ մասը կազմում են անձամբ հեղինակի կողմից ժողովված՝ ականատեսների հայերեն հուշերը, որոնց մեծ մասն առաջին անգամ է հրատարակվում թուրքերեն լեզվով:
Բացի այդ, հեղինակն այս աշխատության մեջ ներկայացնում է, թե սույն տարածքի բնակավայրերում՝ գյուղ առ գյուղ, ինչպես և ում կողմից են իրականացվել կոտորածներն ու Ցեղասպանությունը, և այստեղի որ աշիրեթներն են պաշտպանել հայերին:
Հովսեփ Հայրենին նշելով, թե Հայոց ցեղասպանության հետևանքով հայ և քուրդ ժողովուրդները կորցրել են միասին փրկվելու հնարավորությունը, 1938 թ. Դերսիմի կոտորածը համարում է 1915 թ. Ցեղասպանության շարունակությունը:
Akunq.net
Leave a Reply