Պանթուրքիստական գրություններ Ախալքալաքի բերդի ավերակներում

Մի քանի օր առաջ անսովոր գրություն էր հայտնվել Ախալքալաքի նախկին բերդի ավերակներում: Բերդի մի անկյունում է գտվում կիսավեր նախկին մզկիթը: Դրա մի պատին նոյեմբերի սկզբներին հայտնվել էին թուրքական կարմիր կիսալուսիններ եւ«Bir gün döneceğiz elbet» գրությունը, որը թուրքերեն նշանակում է «Մի օր մենք անշուշտ կվերադառնանք»:

Ախալքալաքի բերդը Ջավախքում թուրքական օկուպացիայի տարիներին տեղական թուրքական ադմինիստրացիայի նստավայրն էր: Բերդը գրավվել է 1828 թ. հուլիսի 23-ին, գեներալ Պասկեվիչի կողմից, եւ անցել Ռուսական կայսրությանը: Դրանից հետո այն որեւէ ռազմական, սոցիալական կամ պատմական դեր չի խաղացել, եւ անցած համարյա 200 տարվա ընթացքում հիմնականում քայքայվել է:

Վերջին տասնամյակի ընթացքում Ջավախքի եւ Բորչալուի վրայով բազմաթիվ կոմունիկացիննախագծեր են իրականացվում, որոնք կապում են Ադրբեջանն ու Թուրքիան` Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան նավթատարը, Բաքու-Թբիլիսի-Էրզրում գազատարը, Կարս-Ախալքալաք-Թբիլիսի-Բաքու երկաթուղին, Կարս-Ախալքալաք-Ծալկա-Թբիլիսի ավտոմայրուղին եւ այլն: Մասնավորապես, վերջերս այդ մայրուղու համար բացվեց դեպի Թուրքիա նոր անցակետ, որը գտնվում է Ջիվանու հայրենի Կարծախ գյուղի մոտ:

Որպես արդյունք այս ամենի` Աջարիայում, Բորչալվում, Ջավախքում (եւ ընդհանրապես Վրաստանի Հանրապետության հարավում) օրեցօր ավելի զգալի է դառնում Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի ներկայությունը: Ուստի հատկանշական է, որ Ջավախք այցելող թուրք «հյուրերը», փաստորեն, չեն մոռացել Ախալքալաքի բերդի տեղը, եւ դրա ավերակներ այցելելով` «հուզական» մակագրություններ են թողել:

Իսկ էլ ավելի հատկանշական է այն, որ երբ Ախալքալաքում լուր տարածվեց այս գրությունների մասին, մի քանի օրից դրանք մի գիշերում անհետացան: Եթե առաջին ձեռքը, որ թողել էր այդ գրությունները, կարող էր պատմությամբ հետաքրքրվող պատահական անցորդ թուրքի ձեռք լինել, ապա այդ գրությունները ծածկող-ջնջող ձեռքը ավելի զգույշ ու համակարգված կազմակերպչի մասին է վկայում:

Արմեն Գրիգորյան, Ախալքալաք, Ջավախք
Հատուկ Ջավախք Մեդիայի համար
Javakhkmedia.com