2015-2016 թթ. դասագրքերը կրկին վիճահարույց բովանդակություն ունեն: Դասագրքերում հայերը կրկին թիրախ են դարձել, իսկ «Քրդական վերելք» միությունը թուրքերն են հիմնել: Ազգային կրթության նախարարության կրթական ծրագրի համաձայն՝ աշակերտները «թշնամու հետ համագործակցության մեջ մտած ազգային փոքրամասնություններ» նկարագրին ծանոթանում են 8-րդ դասարանում՝ «Հեղափոխության պատմություն և քեմալիզմ» գրքի շրջանակներում:
Ըստ Սերդար Քորուջուի հաղորդած տեղեկության, որը հրապարակվել է «Ռադիքալ» օրաթերթում, դպրոցներում ուսումնական տարին կսկսվի սեպտեմբերի 28-ից, և 2015-2016 թթ. դասագրքերը կրկին վիճահարույց բովանդակություն կունենան: Պատմության դասագրքերն այս տարի ևս ակնարկում են, թե հայերը «դավաճան են»: Պաշտպանելով այն տեսակետը, որ տեղահանության որոշմամբ ապահովվել է նաև հայ ժողովրդի կյանքի անվտանգությունը, միաժամանակ շրջանառության մեջ է դրվում նաև «հայերի կողմից թուրքերի կոտորվելու» դրույթը: Բացի այդ՝ առաջ է քաշվում նաև այն տեսակետը, թե «Ազգային գոյության թշնամի» համարվող «Քրդական վերելք» միությունը թուրքերի կողմից է հիմնվել:
Ազգային կրթության նախարարության ուսումնական ծրագրի համաձայն՝ աշակերտները «թշնամու հետ համագործակցության մեջ մտած ազգային փոքրամասնություններ» նկարագրին ծանոթանում են 8-րդ դասարանում՝ «Հեղափոխության պատմություն և քեմալիզմ» գրքի շրջանակներում:
2014 թ. օգոստոսի 14-ի թիվ 75 որոշմամբ հաստատվել է, որ «Թունա» հրատարակչության կողմից տպագրված այս գիրքը 5 տարի շարունակ որպես դասագիրք է ծառայելու, որի 34-րդ էջում՝ «Թուրքերի դեմ ուղղված հարձակումներ» ենթագլխում, մասնավորապես ասվում է. «Մուդրոսի զինադադարի կնքման նախօրյակին հաղթող պետությունների շրջափակումներից խիզախություն ձեռք բերած հույն, հայ փոքրամասնություններն իրենց պետությունը հիմնելու նպատակով թուրքերի դեմ հարձակումներ սկսեցին»:
«Քրդական վերելք» միությունը թուրքերն են հիմնել
«Ազգային գոյությանը թշնամի միություններ» բաժնում հույներին և հայերին ծավալուն տեղ է հատկացվել, և նշվում է, որ դրանք փոքրամասնությունների կողմից չեն ստեղծվել: Դասագրքում առաջ է քաշվում այն տեսակետը, թե ինչպես «Անկախություն և համագործակցություն», «Անգլիացի բարեկամների», «Իսլամական վերածննդի» միությունները, այնպես էլ «Քրդական վերելք միությունը», որը քրդական պետություն ստեղծելու նպատակ էր հետապնդում, թուրքերի կողմից էին հիմնվել:
«Ազգային գոյությանը թշնամի միությունների» թվում տեղ են գտել ոչ միայն փոքրամասնությունների, այլև թուրքերի կողմից հիմնված կազմակերպությունները: Գլխավորապես 1919 թ. սկզբներին ստեղծված այս միություններից ամենակարևորը «Քրդական վերելք միությունն» է. Ստամբուլում հիմնադրված այս միության նպատակը, Անգլիայի գլխավորությամբ Անտանտի երկրների աջակցությունը ստանալով, Արևելյան Անատոլիայում անկախ Քրդական պետություն ստեղծելն էր»:
«Հայերը մեր բանակին թիկունքից հարվածեցին»
Աշակերտներին դասագրքի երկրորդ գլխում՝ «Դիմադրություն ազգային զարթոնքին» գլխում, հայերն են ներկայացվում: 28-րդ էջում «Կովկասյան ճակատ» ենթագլխում հայերը հիշատակվում են որպես մի հասարակությունը, որը գլխավոր հրամանատարի տեղակալ Էնվեր փաշայի բանակին «թիկունքից հարվածեց»: Գրքում մասնավորապես ասվում է. «(…) տարածաշրջանում անհաջողության մատնվեցինք, քանի որ հայերը, ռուսների հետ համագործակցելով, մեր բանակին թիկունքից հարվածեցին, ինչպես նաև համաճարակային հիվանդություններ էին, սով ու սահմռկեցուցիչ ցուրտ: Այս ռազմաճակատում, որտեղ մարդկային մեծ կորուստներ տվեցինք, պայքարն ավարտվեց արևելյան որոշ նահանգների գրավումով»:
Թեև Մուրադ Բարդաքչըի հրատարակած «Թալեաթ փաշայի անձնական գրառումներ» գրքից պարզ է դառնում, որ հայերն ավելի ընդարձակ տարածքներից են տեղահանվել, այնուհանդերձ ողջ գրքում գերիշխում է այն դրույթը, թե տեղահանվել են միայն Կովկասյան ճակատին հարակից բնակավայրերի հայերը.
«Քանի որ ռուսների օկուպացիայից հետո Արևելյան Անատոլիայում աճել էր հայերի ապստամբությունների թիվը, օսմանյան կառավարությունը քայլեր ձեռնարկեց և՛ տարածաշրջանի բնակչության, և՛ Կովկասյան ճակատի միավորումների անվտանգությունն ապահովելու համար: Կառավարությունն այս նպատակով 1915 թ. մայիսի 27-ին «Տարհանման և տեղաբաշխման օրենք» ընդունեց (առավել հայտնի է որպես «Տեղահանության օրենք»), որից հետո միայն ռազմաճակատին հարակից բնակավայրերի հայերին վերաբնակեցրին երկրի առավել ապահով վայրերում՝ Սիրիայի և Իրաքի հյուսիսային շրջաններում»:
«Հայերը գրավված տարածքներում կոտորած իրականացրեցին»
Ազգային կրթության նախարարության կողմից հաստատված 10-րդ դասարանի պատմության դասագրքում տեղ են գտել այնպիսի վիճահարույց արտահայտություններ, ինչպես օրինակ՝ «Հայերին ամենաանվտանգ շրջաններ տեղափոխեցին: Սակավաթիվ հայեր ճանապարհային ծանր պայմանների և հիվանդությունների պատճառով մահացան»:
Դասագրքում նշվում է, թե «Հայերի համար որպես մեծ հնարավորություն դիտարկվեց այն հանգամանքը, որ Օսմանյան կայսրությունն Առաջին համաշխարհային պատերազմի մեջ ներքաշվեց», իսկ 210 էջում ընդգծվում է, որ տարածաշրջանում կոտորածներ իրագործող կողմը հայերն են եղել. «Ռուսները գրավեցին Վանը, Մուշը, Բիթլիսը, Երզնկան և Տրապիզոնը: Այս տարածքներում բնակվող հայերը, միանալով ռուսներին, գրավված շրջաններում կոտորածներ իրականացրեցին: 1915 թ. դեպքերը, որ այսօր հայերը ջանում են լսելի դարձնել համաշխարհային հանրությանը, այս ընթացքում են տեղի ունեցել: Օսմանյան կայսրությունը ռուսների հետ հայերի համագործակցությունը կանխելու և կոտորածները դադարեցնելու համար փակեց հայկական ահաբեկչական կազմակերպություններն ու միությունները: Բացի այդ՝ պատերազմական գոտում բնակվող հայերին ժամանակավորապես Սիրիա տեղափոխեց»:
«Տեղահանությունն ապահովել է նաև հայ ժողովրդի կյանքի անվտանգությունը»
Դասագրքի 212-րդ էջում շեշտվում է այն տեսակետը, թե տեղահանության որոշումը ոչ թե ցեղասպանության, այլ ընդհակառակը՝ միմիայն իրենց՝ հայերի բարօրության համար է կայացվել. «Այս օրենքով պատերազմական գոտուց տեղահանության և վերաբնակեցման ենթարկվեցին միայն այն հայերը, ովքեր մասնակցում էին տարածաշրջանի ապստամբական շարժումներին: Իրականացված միջոցառումները միևնույն ժամանակ ապահովեցին նաև հայ ժողովրդի կյանքի անվտանգությունը, քանզի այս ավազակախմբերը սպանում էին նաև այն հայերին, ովքեր չէին միացել ահաբեկչական գործողություններին ու ապստամբություններին: Ըստ «Տեղահանության օրենքի»` տարհանված 702 հազար 900 հայերի համար վերաբնակեցման համապատասխան վայր դիտարկվեց այսօրվա Հարավարևելյան Անատոլիայի հարավի և Հյուսիսային Սիրիայի միջև ընկած հատվածը»:
Պատմության դասագրքում պարզաբանվում է նաև, թե 1965 թ. ի վեր ապրիլի 24-ն ինչու է համայն աշխարհում որպես Հայոց ցեղասպանության հիշատակման օր ընդունվում: Համաձայն դասագրքի 211-րդ էջի՝ այս տարեթիվը ձերբակալությունների գործընթացի սկիզբ է, մինչդեռ, ոչ թե Ստամբուլի հայ համայնքի առաջնորդների, այլ սադրիչների ձերբակալությունների…
«Օսմանյան կայսրությունը տեսնելով, որ հայկական կոմիտեների աջակցությամբ ապստամբությունները մեծ չափեր են ստանում, սկսեց որոշակի կանխարգելիչ միջոցառումներ ձեռնարկել: Օսմանյան ներքին գործերի նախարարությունը 1915 թ. ապրիլի 24-ին շրջաբերականով տեղեկացրեց, որ փակեն հայկական կոմիտեների կենտրոնները, առգրավեն նրանց փաստաթղթերը և ձերբակալեն կոմիտեների պարագլուխներին: (…) Այս շրջաբերականի հիման վրա Ստամբուլում ձերբակալվեցին հայկական Հնչակյան և Դաշնակցական կուսակցությունների 2345 պարագլուխներ»:
http://www.demokrathaber.net/genclik-egitim/ders-kitaplarinda-ermeniler-yine-hedef-kurt-teali-cemiyeti-ni-turkler-kurmus-h54889.html
Թարգմանեց Անահիտ Քարտաշյանը
Akunq.net
Leave a Reply