Իսլամական պետության և Թուրքիայի սահմանները. Շահան Գանտահարյան

Լիբանանի «Ազդակ» թերթի գլխավոր խմբագիր Շահան Գանտահարյանը հոդված է հրապարակել` «Իսլամական պետության և Թուրքիայի սահմանները» վերնագրով: Հոդվածն ամբողջությամբ ներկայացված է ստորև:
Թուրքիայի գլխավոր ընդդիմադիր կուսակցության` Հանրապետական ժողովրդական կուսակցության ընդհանուր քարտուղար Գյուրսել Թեքինը մայիսի 7-ին թուրքական «Թարաֆ» օրաթերթում լույս տեսած հարցազրույցում ասել էր, որ Թուրքիան մեկ-երկու օրից Սիրիայում զինվորական գործողություն է իրականացնելու։ Նա իր աղբյուրը «հավաստի» էր համարել և Դավութօղլուից պահանջել բացատրություն տալ կամ հերքել լուրը:
Թուրքիայի վարչապետը բանավոր հերքեց լուրը, սակայն գործնապես հաստատեց դրա հավաստիությունը: Ուրֆայի նահանգում ընտրական հավաքից հետո թուրքական բանակի ցամաքային ուժերի հրամանատար Հուլուսի Աքարի ընկերակցությամբ զրահապատ մեքենաներով և ուղղաթիռների պաշտպանության ներքո մուտք էր գործել Սիրիա և այցելել սիրիական Աշմե գյուղի մոտ և Թուրքիայի սահմանից 253 մետր հեռավորության վրա գտնվող Սուլեյման շահի դամբարանը, որտեղ ամփոփվել են Օսմանյան կայսրության հիմնադրի մեծ հոր աճյունները: Այս աճյունների շրջապտույտը` ներխուժումով Թուրքիա փոխադրել, ապա դարձյալ Սիրիա, այլ «ապահով» շրջան, խորքում միտում ունի արդարացնել թուրքական ներխուժումները: Իբրև թե թուրքական բուռն ընդդիմություն աճյունների փոխադրության հարցով և ահա Անկարան որոշել էր վերստին Սիրիա տեղափոխել աճյունները: Օսմանյան կայսրության նախահոր աճյունները մնայուն պատրվակ են Անկարայի համար` նման ներխուժումներ կազմակերպելու համար:
Սահմանային և տարածքային ոտնձգություններ իրականացնելու համար աճյունների պաշտպանության պատրվակով կատարված այս գործողություններն ունեն և պիտի ունենան դեռևս իրենց հետևողականությունը: Ի տարբերություն նախորդ զինվորական գործողություններին` այս անգամ Թուրքիայի վարչապետը անձամբ մասնակցել է ոտնձգությանը` թուրքական այս ազատ ելումուտը նվիրականացնելու և զինվորականին առընթեր նաև քաղաքականացնելու: Հետևաբար այս դեպքում ուշադրությունը պետք է կենտրոնացնել գործողության նախօրյակին կատարված հայտարարությունների վրա: Դրանցից գլխավորը հետևյալն է. «Թուրքիան Սիրիայի հետ սահմանը պիտի ջնջի, երբ սիրիացի ժողովրդի իսկական ներկայացուցիչը հաղթանակ արձանագրի»:
Այս հայտարարությանը նախորդել են խաղաղասիրական բնույթի խոսքեր, թե եղբայրասպան կռիվները պետք է դադարեն Սիրիայի տարբեր շրջաններում, և թե Դամասկոսը պետք է դառնա խաղաղության մայրաքաղաք: Տակավի՛ն. ամբողջ տարածաշրջանը հրդեհ է բռնկվել, իսկ Թուրքիան դիմանում է շնորհիվ իր ժողովրդավարության և ներքին միասնականության:
Թուրքական դիմադրողականությունը նման բանաձևումով բացատրելով` ի դիմաց միջազգային ընտանիքի, Անկարան արաբական գարնան արծարծած թեմաներով փորձում է բացատրել ամբողջ տարածաշրջանի և այս դեպքում Սիրիայի ներքին պատերազմների բուն շարժառիթները: Շրջանը գարնանային արթնացման տանող իբրև թե ժողովրդավարացման կարգախոսի օգտագործումով Անկարան փորձ է կատարում միանալ Արևմուտքի հնչեցրած առաջադրանքներին և խոստանալ սահմանների ջնջում, եթե Սիրիայում ժողովրդավարությունը հարգվի և ժողովրդի ներկայացուցչությամբ իշխանություն կազմվի:
Զինվորական ներխուժումով, սահմանային ոտնձգությամբ և տարածքային ամբողջականության ուղղությամբ միջազգային օրենքի խախտում կատարելով` Անկարան իբրև ժողովրդավարության ռահվիրա է ներկայանում։
Նման անարգել ներխուժումով, սակայն, Անկարան պետք է հաշվի առնի, որ տալիս է այն փաստը, որ ինքն արդեն ջնջել է իր սահմանը Սիրիայի հետ. գեթ այն հատվածները, որտեղ իր կողմից աջակցություն ստացող ծայրահեղական խմբավորումներ են վերահաստատվել։ Վերահսկվում են նաև Օսմանյան կայսրության նախահոր աճյունների տարածքները:
Իսկ եթե սահմանները ջնջվել են, և անարգել է զինվորական ու պետական այրերի ելումուտը, դա նշանակում է, որ Անկարան, Դավութօղլուի տրամաբանությունը ընդունելով, Իսլամական պետությունում է տեսնում Սիրիայի իրողական ներկայացուցիչները: Իսլամական պետությունում է տեսնում նաև իր ակնարկած ժողովրդավարական կարգերը։ Այո՛, Իսլամական պետության և Թուրքիայի միջև ջնջվել են սահմանները: Եվ այդ տարածքները թուրքական զորքերը ոչ թե ներխուժում են, այլ պարզապես հանգիստ այցելում` վարչապետի գլխավորությամբ:
http://civilnet.am/2015/05/13/shahan-kandaharian-turkey-syria/#.VVRW4Y7tmko