Թուրքիան՝ Իսլամական պետություն խմբավորման հովանավորող Քրդստանի եւ Քուբանի քաղաքի դեմ ընթացող պայքարում

Իսիկ Յունանեսյան

Վերջին երկու տարիների ընթացքում բազմիցս խոսվել ու գրվել է ահաբեկչական խմբավորումները հովանավորելու ուղղությամբ Թուրքիայի ստանձնած դերակատարության մասին, ի մասնավորի՝ Սիրիայի հայաբնակ Քեսաբ ավանի վրա կատարված հարձակումների, վերջերս Սիրիայի Դեր Զոր քաղաքում Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը հավերժացնող մատուռ-թանգարանի պայթեցման եւ Իրաքում Իսլամական պետություն (ԻՍԻՍ, ԴԱԷՇ) խմբավորման զորեղացման մասին: Սակայն սիրիական Քրդստանի վերջին իրադաձությունները, հատկապես քրդաբնակ Քոբանի քաղաքի շրջափակումն ու ոտնձգությունները ավելի հաստատեցին Թուրքիայի հասցեին հնչող մեղադրանքները: Մամուլի եւ լրատվական կայքէջերի հրապարակած վերջին զեկուցումները խոսում եւ հաստատում են այդ իրողությունը:
Այդ մասին առաջին զեկուցումները երեւացին շվեդական SEVENSKA DAGBLADET եւ DAGNES NYHETER օրաթերթերում, որոնք հավաստում էին Թուրքիայի աջակցությունը «Իսլամական պետություն» խմբավորման զորեղացման գործում:
DAGNES NYHETER օրաթերթի հոդվածագիրը Թուրքիայի մասին հրապարակած իր զեկույցում Իսլամական պետություն խմբավորման գլխավոր հովանավորողներ է համարել Սաուդական Արաբիային, Կատարի գործարարներին եւ Պակիստանում Ջիհադի կողմնակից հիմնարկներին:
Օրեր առաջ SEVENSKA DAGBLADET օրաթերթում հրապարակված մեկ այլ հաղորդագրություն, որը վերնագրված է «Էրդողանն աջակցեց ԻՍԻՍ-ի զորեղացմանը», վկայակոչելով բազմաթիվ քրդական եւ թրքական աղբիւրներ, Իսլամական պետության ուժեղացումը համարել էր Սիրիայի ընդիմադիր ուժերին Թուրքիայի միջոցով հովանավորվելու հետեւանք եւ Արեւմտյան Քրդստանի քրդերին (սիրիական Քրդստանի), Իրաքի ասորիներին, եզդիներին եւ թուրքմեններին համարել է Թուրքիայի քաղաքականության զոհեր:
Նշված թրքական աղբյուրներից կարելի է մատնանշել Թուրքիայի խորհրդարանի անդամ Հալուք Օզդալգայի արտահայտությունները, ով անցյալ տարի հրաժարվեց Թուրքիայում իշխող կուսակցության անդամակցությունից: Խստորեն քննադատելով Սիրիայի հանդեպ Թուրքիայի քաղաքականությունը՝ նա նշել էր, որ այդ քաղաքականությունը Իսլամական պետություն խմբաւորման համար նպաստավոր հող է պատրաստում Իրաքում եւ Սիրիայում շարունակելու իրենց սկսած կոտորածները: Այդ զեկույցը տեղեկացրել էր նաեւ youtube.com կայքէջի մի պատկերաշարի մասին, ուր ցուցադրված էր նաեւ Իսլամական պետության ինքնակոչ պարագլուխ Աբուբեքր Բաղդադիի լուսանկարը՝ Թուրքիայի Հաթայ քաղաքի հիվանդանոցներից մեկում բուժվելիս: Հոդվածագիրը համոզված է, որ Թուրքիայի անվտանգության եւ արտաքին քաղաքականությունը շատերին է մտահոգել:
Մյուս պարագան վերաբերում է Թուրքիայի քրդական PKK կուսակցության ռազմական թևի հրամանատար Մուրաթ Քարայըլանի հարցազրույցին, որը կատարել է թրքական Sterk TV հեռուստատեսությունը: Այդ հարցազրույցում Քարայըլանը հստակ կերպով խոսել է Իսլամական պետություն խմբավորման զորեղացման խնդրում Թուրքիայի դերակատարության եւ Սիրիայի Քրդստանի վրա հարձակումը հովանավորելու մասին: Նա համոզված է, որ Իսլամական պետություն խմբավորումը Իրաքի եւ Սիրիայի վրա կատարած հարձակումների ընթացքում սերտորոեն համագործակցել է Թուրքիայի հետ. նրանց ամբողջ զինամթերքը փոխադրվում է Թուրքիայի տարածքով: Նա համոզված է, որ վերջերս Թուրքիայի 49 պատանդների ազատ արձակվելը Թուրքիայի կառավարության եւ Իսլամական պետության համագործակցության հետեւանքն է եղել:
Քարայըլանը նաև նշել է. «Իրականում քուրդ երիտասարդները պայքարում են ընդդեմ Թուրքիայի Արդարություն եւ զարգացում կուսակցության, որովհետեւ Թուրքիայի կառավարությունն իր երկրի 49 քաղաքացիների կյանքը գնել է Թուրքիայի եւ Սիրիայի հազարավոր քրդերի արյան գնով: Ես համոզված եմ, որ այլեւս անիմաստ է շարունակել Քրդստանի եւ Թուրքիայի կառավարության միջեւ սկսված խաղաղության կայացման ուղղությամբ տարվող աշխատանքների գործնթացը, որը ինքնին դադարել է արդեն, քանի որ Թուրքիայի կողմից Քոբանի քաղաքի վրա հարձակումը պետք է հասկանալ որպես քրդերին տրված պատերազմի ազդանշան»:
Այդ կապակցությամբ հետաքրքիր է նաեւ Քրդստանի բանվորական կուսակցության (PKK) առաջնորդ Աբդուլլահ Օջալանի դիրքորոշումը: Նա հայտարարել է. «Իրականում Թուրքիայի վարած քաղաքականությունը Քրդստանի արեւմուտքի (Սիրիական Քրդստանի) դեմ տարվող պատերազմական քաղաքականություն է, քանի որ Թուրքիայի նորընտիր վարչապետ Ահմեթ Դավութօղլուն երկու երեք տարի առաջ այդ մասին խոստովանել ու հայտարարել է, որ ինքը Քրդստանի արեւմուտքն ու նրա ինքնավարությունը պաշտոնապես չի ճանաչում: Դա նշանակում է պատերազմ, նշանակում է, որ չեն թույլատրելու, որ Քրդստանի արեւմուտքում ինքնավարություն ստեղծվի, եւ դրա վերացման համար ամեն քայլի կդիմեն»:

Akunq.net