«Ավելի վատ ծագումով» գլխավոր խորհրդականը. Շահան Գանտահարյան

Լիբանանի «Ազդակ» թերթի գլխավոր խմբագիր Շահան Գանտահարյանը հոդված է հրապարակել ««Ավելի վատ ծագումով» գլխավոր խորհրդականը» վերնագրով, որն ամբողջությամբ ներկայացված է ստորև:
Թուրքիայի վարչապետի գլխավոր խորհրդականի նշանակման լուրը բնականաբար պիտի գրավեր բազմակողմանի ուշադրություն: Առաջին հայացքից թվում է, որ «Ակօսի» նախկին խմբագրի նշանակումը կապված է հայկական կողմին ուղղված ծրագրերի հետ. ավելի մասնակի` Հայոց ցեղասպանության 100-ամյակի հետ առնչված Անկարայի որդեգրած գործողությունների շարքի կարևոր օղակի հանգամանք ունի այս քայլը:
Այս տեսակետը քաղաքական տրամաբանություն է ներփակում, որի համոզման է ծառայում հենց Մահչուփյանի պնդումը, թե իր նշանակումը կապ չունի հայ-թուրքական հարաբերությունների ուղղվածության հետ և տեղավորվում է համընդհանուր գործունեության մեջ:
Մահչուփյանի հրապարակագրաքաղաքական անցյալին անդրադառնալը իհարկե օգտակար է ձեռնարկված քայլի նկատմամբ մեկնաբանություններ կատարելու համար: Բայց նախքան այդ, պետք է փորձել ընկալել Դավութողլուի հրամցրած այս մարտավարության շարժառիթային հանգամանքները:
Նման բարձրաստիճան պաշտոնի ազգությամբ հայ հրավիրելը կարելի է ասել, որ քաղաքական որոշ համարձակություն է ենթադրում: Այս նշանակման դիմաց անպայման ակնկալելի է ներքին դժգոհության ալիքի բարձրացում: Դժգհության ալիքի մակընթացությունը կգա ոչ միայն հակաիշխանական շրջանակներից, այլ հենց իշխանության գլխի անմիջական շրջապատից: Էրդողանը գուցե բացատրություն տալու անհրաժեշտության առջև է իր վարչապետի կողմից կատարված այս որոշման դիմաց: Ազգային խտրականության առումով մեծ խախտման փաստ տված Թուրքիայի այսօրվա նախագահը իր նախընտրական արշավին ծառայեցրել էր «ավելի վատը՝ նույնիսկ հայկական ծագում» իրեն վերագրելու ամբաստանությունները շահարկելով:
Հիմա էթնիկական վատ պատկանելիություն ունեցողը հրավիրվում է իր նշանակած վարչապետին հիմնական խորհուրդներ տալու բարձր պաշտոնին: էրդողանի դեմ այս առիթով ծավալած փոթորիկում թեև Մահչուփյանը փորձել էր արդարացումներ գտնել նախագահական այդ օրերի թեկնածուի կողմից կատարված հայտարարությանը, սակայն խնդիրն այդ չէ այստեղ, որ իբրև ներքաղաքական հակասություն է ընդգծվում:
Ավելի ճիշտ, ոչ թե հակասություն, այլ մարտավարական ընդհանուր հայեցակարգի մեջ տեղավորվող ներդաշնակման գործընթացներ: Իշխանական կուսակցության խոսափողը նկատվող «Սաբահը» այս մասին մտածելու առիթ է տալիս, երբ Մահչուփյանի նշանակումը բացատրում է էրդողանի «ցավակացագրին» հետևող բնական հանգրվան:
Մահչուփյանի նշանակման ընթացքին ամենայն հավանականությամբ ընգրկվել են նաև այլ հանգամանքներ: Մահչուփյանը ընդգրկվել էր կառավարության կողմից քրդական հարցին լուծում տալու նպատակով ստեղծված «իմաստունների խորհրդի» կազմում: Որոշ շրջան թուրքական մամուլում հանդես գալով ի պաշտպանություն գյուլենական իսլամական շարժման գաղափարախոսության, Մահչուփյանը հետագայում` Էրդողան-Գյուլեն պայքարում ուղղակի զորակցեց առաջինին: Վերջին շրջանում իր անունը երևաց Էրդողան-հակաէրդողան ներհայկական բանավեճերի ընթացքում դարձյալ ի պաշտպանություն գործող նախագահի:
Այս հանգամանքները կարող են լրացուցիչ դեր կատարած լինել Դավութողլուի իրականացրած քայլի հիմնական շարժառիթին, որ հաչս միջազգային ընտանիքի փորձում է ցույց տալ հայկական կողմին ձեռք երկարելու գործողությունների շաղկապված շղթան:
Էթյեն Մահչուփյանը նկատվում էր Դինքի դավանած գաղափարախոսության անմիջական հետևորդը: Դինքի սպանությունից հետո «Ակօսի» խմբագրի պաշտոնին իր ստանձնումը կարճ ժամանակ խոսել տվեց Հրանտ Դինքի գաղափարների շարունակականության երաշխավորի մասին: «Ակօսի» խմբագրապետությունից հրաժարումը, եթե որոշ շրջանակի համար մեկնաբանվեց «Ակօսի» կողմից նկատված շեղումների անհանդուրժողություն, այլոց կողմից նաև անհատապես ի՜ր՝ Մահչուփյանի ակոսական գծից դուրս գալու փաստ: Պարզ և միանշանակ չէ այս երկվությունից մեկին համոզվելու ընտրանքը: Մանավանդ, որ Մահչուփյանը շատ բարդ հրապարակագիր էր, որի հոդվածների բովանդակային առանցքը կառուցվել էր քաղաքագիտական փիլիսոփայության և այլաբանական մտածողության վրա:
Գործող իշխանությունների և ընդհանրապես Թուրքիայի Հանրապետության օրոք առաջին անգամն է, որ ազգությամբ հայ Թուրքիայի քաղաքացին նշանակվում է նման բարձր պաշտոնի: Այն իրավականորեն այլևս տարբեր առիթների կարող է ներկայացնել գործող իշխանություններին: Նաև 100-ամյակի հետ կապված տարբեր արարողություններին:
http://civilnet.am/2014/10/28/shahan-kandaharian-turkey-davutoglu-mahcupyan-advisor/#.VFC5GyKsV4I