Շատ սիրելուց բոլորիս թրքացրին. Հայկո Բաղդատ

Պոլսահայ լրագրող Հայկո Բաղդատը Taraf թերթի իր սյունակում անդրադարձել է Թուրքիայի նշանավոր համալսարաններից մեկի՝ Մարմարայի համալսարանի քննական հարցաշարերում պատմության վերաբերյալ հարցերին, որոնց մեծամասնությունը վերաբերում է հայ-թուրքական հարաբերություններին: Հայկո Բաղդատը հեգնանքով է վերլուծում հայտնի համալսարանի քննական հարցաշարում ընդգրկված հարցերը: Հոդվածը թարգմանաբար և որոշ կրճատումներով ներկայացնում ենք ստորև:
Եկեք փոքր-ինչ հեռանանք քաղաքականությունից և մի թեստ լուծենք մեր բազմակողմանի գիտելիքները ստուգելու համար: Հարցերը գողացել եմ Մարմարայի համալսարանի Աթաթուրքի սկզբունքների և հեղափոխության պատմության ավարտական քննական տոմսերից:
Հարց 1. Ո՞րն է այսպես կոչված «Հայոց ցեղասպանության» պնդումների հիմնական նպատակը.
Ա) Թուլացնել թուրքական պետությունը
Բ) Տարածքային պահանջներ ներկայացնել Թուրքիային
Գ) «Կիրառել 4 «T» պլանը»՝ «ցեղասպանության» թեմայի տարածում, ընդունում, փոխհատուցում, հող [թուրքերենում այս բառերը սկսվում են «T-Թ» տառով – ՍիվիլՆեթ]:
Դ) Աղավաղել թուրքի կերպարը
Հմմմմմ, դժվար հարց է: Տարբերակ Ա-ն մի քիչ հավանական է, չէ՞ որ մշտապես թշնամի ենք թուրքական պետությանը և այն կործանելու համար ոչ մի առիթ բաց չենք թողնում: Տարբերակ Բ-ն էլ խորթ չէ: Մտածում եմ՝ ամենալավն էն կլինի, որ էս երկիրը մաս-մաս անենք, հողը պարկերի մեջ լցնենք ու տանենք Երևան: Պատասխան Դ-ն էլ մեր ամենօրյա կյանքի արարողակարգի մաս է կազմում: Պատասխան Գ-ի իմաստն ամբողջությամբ չեմ հասկանում: Վերջ ի վերջո մենք այս հողերի զավակներն ենք: Այդքան բարդ գործը ո՞նց կարող ենք միանգամից գլուխ բերել: Այս հարցը թողնում եմ անպատասխան:
Հարց 2. Սան Ստեֆանոյի և Բեռլինի պայմանագրերում հոդվածներ կան այն մասին, որ Օսմանյան կայսրությունը բարեփոխումներ պետք է ձեռնարկի Արևելյան Անատոլիայում [Արևմտյան Հայաստան- ՍիվիլՆեթ], որտեղ հայերը փոքրամասնություն էին կազմում: Դա հանգեցրեց.
Ա) «Օսմանյան կայսրության տեղահանության մասին» օրենքին
Բ) Հայկական հարցի միջազգային քաղաքական հարաբերությունների առարկա դառնալուն
Գ) Եվրոպական երկրների՝ Օսմանյան կայսրության ներքին գործերին միջամտելուց խուսափելուն
Դ) Անատոլիայում թուրքական քաղաքական միասնության վերացմանը
Տարբերակ Բ-ն կարդալիս մարդ անմիջապես զայրանում է: Էդ վատ եվրոպացիք, ինչ է` մի քանի բնիկ ժողովուրդների իրենց բնօրրանից աքսորել ու վտարել ենք, քիթները խոթում են մեր գործերին: Ինձ թվում է՝ Դ տարբերակն ամենատրամաբանականն է: Ինչ թեստ էլ ուզում է լինի, եթե գրված է՝ «թուրքական քաղաքական միասնություն» արտահայտությունը, այն ընտրի՛ր ու անցի՛ր, դա միշտ էլ ճիշտ պատասխանն է լինելու:
Հարց 3. Ո՞ր իրադարձություններից հետո հայերը սկսեցին իրականացնել «Նեմեսիս» գործողությունը և սպանեցին Իթթիհատի ղեկավարներին:
Ա) 1878թ. Բեռլինի պայմանագիր
Բ) 1915թ. տեղահանություն
Գ) 1923թ. Լոզանի պայմանագիր
Դ) 1920թ. Սևրի պայմանագիր
Էս ի՞նչ հարց է որ: Հայի մասին է խոսքը. ամեն անգամ էլ կարող է դավաճանած լինի: Նույնիսկ խորհուրդ եմ տալիս ուշադրություն դարձնել այս քննությանը մասնակցող հայ ուսանողներին: Նույնիսկ պետք է նրանց առանձին տեղ նստեցնենք: Բա որ վերցնի ու գրիչ մտցնի դիմացինի աչքը: Ի վերջո, ոճրագործ ազգ է:
Հարց 4. Ո՞ր պատմաբանն է պաշտպանում այն տեսակետը, թե տեղահանությունը նպատակ չուներ վերացնել հայ ժողովրդին, այդ պատճառով էլ այն չենք կարող որակել որպես ցեղասպանություն:
Ա) Բերնան Լևիս
Բ) Թաներ Աքչամ
Գ) Հալիլ Բերքթայ
Դ) Վահագն Տատրյան
Հարցից կարելի է ենթադրել, որ նշված երեքը, որոնք ասում են, թե ցեղասպանություն է եղել, շառլատաններ են և անընդհատ զրպարտում են «մեր պապերին»: Ես կընտրեմ ամենալուսավոր և օրհնյալ մարդուն: Ճիշտ տարբերակը՝ Բերնան Լևիս:
Հարց 5. Օսմանյան կայսրությունը, ընդունելով «Տեղահանության մասին օրենքը», հայերին, որոնք 1915թ. համագործակցում էին Ռուսաստանի հետ, հարձակվում էին բանակի վրա ու սպանում քաղաքացիական անձանց, տեղավորում է Սիրիայում: Ո՞րն էր Օսմանյան կայսրության նպատակը.
Ա) Ապահովել ներքին անվտանգությունը
Բ) Ուժեղացնել երկի պաշտպանվածությունը
Գ) Խոչընդոտել հայերի մասնակցությանը կառավարման գործընթացին
Հարյուր հազարավոր երեխաների ու կանանց սպանություններ իրականացնելուց հետո մի՞թե հարցնում են, թե էլ ինչ նպատակի հասավ: Մեկը մեկից սրբազան նպատակներ են: Էլ ի՞նչ ասեմ:
Հարց 6. Ի՞նչ եք հասկանում Աթաթուրքի հետևյալ արտահայտությունից. «Թուրքիայի Հանրապետությունը ստեղծող ժողովուրդը թուրք է կոչվելու»:
Ա) Թուրանականության ընկալումն է
Բ) Աշխարհիկության արտահայտություն է
Գ) Ժողովրդականության արտահայտություն է
Դ) Վկայում է Աթաթուրքի ազգայնականության ռասիստական չլինելու մասին
Ըստ իս՝ հաստատ ճիշտը Դ տարբերակն է: Թուրքիայում ապրող քրդերին, հայերին և մյուս ժողովուրդներին թուրք դարձնելուց հետո այս հողերում չի կարող ռասայականություն լինել: Ժողովրդականությունն էլ մոտ է իրականությանը, քանի որ «մեզ բոլորիս շատ էին սիրում», հենց այդ պատճառով էլ փորձեցին մեզ թուրք դարձնել:
Հարց 8. Ո՞րը Աթաթուրքի հեղափոխության նպատակներից չէր:
Ա) Առաջնորդվել խելքով [նկատի ունի առաջնորդվել ոչ իսլամական օրենքներով – ՍիվիլՆեթ]
Բ) Արդիականացում
Գ) Գիտական մտքի յուրացում
Դ) Արևմտականացում
Նպատակը չգիտեմ, բայց արդյունքը գիտեմ: Տարբերակ Ա:
Կեցցե՛ Մարմարայի համալսարանը՝ խելքի, գիտության, քաղաքակրթության, խղճի, բարոյականության փայլող աստղ:
Մեր երեխաները քեզ նվե՛ր:
http://civilnet.am/hayko-bagdat-taraf-turkey-armenians-genocide-test/