Սերժ Սարգսյանի՝ Թուրքիայի նախագահին ուղղված հրավերը նվաստացնելու փորձ է. թուրք դիվանագետ

Թուրք դիվանագետ, տարիներ շարունակ Հայկական հարցի շուրջ ուսումնասիրություններ իրականացրած Օմեր Էնգին Լյութեմը թուրք-ամերիկյան Turkishny.com կայքում հոդված է հրապարակել՝ անդրադառնալով ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի՝ Թուրքիայի նախագահին 2015թ.-ի ապրիլի 24-ին Հայաստան հրավիրելու փաստին։
Դիվանագետի համոզմամբ՝ այդ «անսովոր» հրավերը երկու նպատակ է հետապնդում։
Առաջինն այն է, որ դրանով ցանկանում է ցույց տալ, թե վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի` ապրիլի 23-ի ցավակցական հայտարարությունը՝ ուղղված «Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին զոհված հայերի ժառանգներին», չի ընդունվել։ Հիշեցնենք, որ իր խոսքում Էրդողանը 20-րդ դարասկզբի իրադարձությունների հետևանքով կյանքից զրկված հայերի հոգիներին հանգստություն էր մաղթել, իսկ նրանց թոռներին էլ ցավակցություն հայտնել։
Երկրորդը Թուրքիայի նախագահին վատ դրության մեջ դնելու նպատակն է։ Թուրքիայի մեծամասնությունը չի հավատում 1915թ.-ի դեպքերի ցեղասպանություն լինելուն, և երկրի նախագահին Երևան հրավիրելու միջոցով Ցեղասպանությունը ճանաչել տալը նվաստացնելուց բացի այլ մեկնաբանություն չունի։
Սերժ Սարգսյանի՝ Թուրքիայի նախագահին հաջորդ տարի ապրիլի 24-ին Երևան հրավիրելը չնայած «սենսացիոն» քայլ էր, սակայն ո՛չ Թուրքիայի քաղաքական մակարդակով, ո՛չ հասարակության շրջանում առանձնապես արձագանք չգտավ։ Դա, հավանաբար, Թուրքիայի ներքաղաքական առօրյայի ծանրաբեռնվածության հետևանք է։
Մինչ այժմ մոտ 20 երկրների խորհրդարաններ Հայոց ցեղասպանության ճանաչման վերաբերյալ որոշումներ են կայացրել։ Այդ երկրի իշխանություններից ոչ մեկը, սակայն, պաշտոնապես Թուրքիայից չի պահանջել ճանաչել Ցեղասպանությունն ու փոխհատուցում տրամադրել, կամ, առավել ևս, Հայաստանին հողեր վերադարձնել։
Թուրքիայի ուժն ու ռազմավարական նշանակությունը կանխում է նման պահանջների առաջքաշումը։
Բացի այդ, նման պահանջներն իրավական հիմք չունեն։ ՄԱԿ-ի՝ Ցեղասպանության մասին փաստաթղթերով դեպքն իրավաբանորեն ցեղասպանություն համարելու համար պետք է հատուկ ազգային դատարանի կամ միջազգային հանցագործությունների դատարանի որոշումը։ Նման որոշում չկա։ Թուրքիայի և Հայաստանի միջև սահմանները որոշվում են 1921թ.-ին կնքված Կարսի պայմանագրով։ Իսկ Լոզանի համաձայնագիրը պատերազմի համար փոխհատուցում չէր նախատեսել։
«Կարճ ասած՝ իրավական հարթության մեջ Հայոց ցեղասպանություն գոյություն չունի։ Քաղաքական հարթության մեջ, Ցեղասպանության մասին պնդումներից օգտվելով, փորձ է արվում Թուրքիային վերահսկողության տակ պահել»,- գրում է նա։
http://www.tert.am/am/news/2014/06/10/omer-engin-lutem/