Հայրենակցական միությունները նոր կանոնագիր են պահանջում

Արեն Դադըր

Մալաթիայի հայկական միությունը, Դերսիմի հայերի միությունը, Սասունի Աջար գյուղի հայերի միությունը, Սասունի և Բիթլիսի (Բաղեշ-Ակունքի խմբ.) հայերի միությունը, Սվազցի (սեբաստացի-Ակունքի խմբ.) հայերի և նրանց բարեկամների միությունը, Վաքըֆլը գյուղի հայկական միությունը և Մտքի պլատֆորմը համատեղ քննարկում են կազմակերպել, որի օրակարգի գլխավոր թեման է եղել ընտրական կանոնագիրը: Քննարկումը կայացել է հունիսի 4-ին` չորեքշաբթի օրը, Գում Գափու թաղամասի հարևանությամբ գտնվող Սուրբ Հարություն եկեղեցու վաքըֆի սրահում:

Քննարկման ժամանակ, որին մասնակցել են շուրջ 200 հոգի, ուշադրություն գրավեց վաքըֆի ղեկավարների թվի սակավ լինելը: Բացման խոսքով հանդես եկած Մալաթիայի հայերի միության նախագահ Կարպիս Էվյափանը նշեց, թե սույն պանելը կազմակերպելու նպատակն է եղել հանրության բոլոր հատվածներին հետաքրքրող հարցերի քննարկման համար այնպիսի հող ստեղծելը, որի շնորհիվ ժողովուրդը կկարողանա ազատ կերպով դռնից մտնել և իր կարծիքն արտահայտել: Էվյափանից հետո ելույթ ունեցած Սվազցի հայերի և նրանց բարեկամների միության երկրորդ նախագահ Շահին Արսլանը հայտնեց. «Մենք, որպես հայրենակցական միություններ, ունենք երեք օրակարգ` անցյալ, ներկա և ապագա: Առաջին օրակարգում են մեր պապերի ապրած հողերում մնացած հետքերը, մեր` այնտեղի եկեղեցիները, գերեզմանոցներն ու արժեքները: Մեր երկրորդ օրակարգը Ստամբուլում մեր խնդիրներն են: Հայրենակցական միությունները հասարակական անհրաժեշտության ծնունդ են»:

Ամենակարևոր փոփոխությունը

Քննարկման շրջանակներում երրորդ բանախոսը Մտքի պլատֆորմի անդամ Հարութ Օզերն էր, ով նշեց, թե իրենց, որպես հարթակի, նպատակն է հանրության յուրաքանչյուր հատվածի հետ համագործակցելով` այնպիսի խնդիրների համար լուծում առաջարկող ծրագրեր մշակելը, ինչպիսիք են ընտրական կանոնագիրը, պատրիարքական ընտրությունները, պատրիարքարանի իրավաբանական անձ լինելու հարցը, առողջական ու կրթական խնդիրները: Օզերը նաև հայտնեց. «Հարց ենք տալիս, թե վաքըֆի ընտրական կանոնագիրն ինչու՞ է մեր ապագան կանխորոշող ամենակարևոր փոփոխություն համարվում: Ի վերջո հանրության մեծ մասին առանձնապես չի էլ հետաքրքրում, թե ով ինչպես է ընտրվել: Դա նկատելի է ընտրողների թվից, նյութական ունեցվածքից կամ էլ, ամենակարևորը, մեր հաստատություններում կիրառվող քվեների թվերից: Ներկայում մեր բնակչության ժողովրդագրական կառուցվածքը հայտնի չէ, հանրապետության պատմության մեջ առաջին անգամ նոր դպրոց ենք կառուցում, սակայն մեր տարբեր կարիքները բավարարելու համար դատարկ ծրագրեր չենք մշակում»:

Օզերը նաև հավելեց, որ իրենք երիտասարդների ներկայացուցիչների հետ ծանոթություն հաստատելու նպատակով մի ժողով են կազմակերպելու և ծրագիր մշակելով` առողջ ու կառուցողական աշխատանքներ են տանելու:

Արդար ընտրությունները պարտադիր պայման են

Հարութ Օզերից հետո ելույթ ունեցած Մտքի պլատֆորմի անդամ, սոցիոլոգ Օհաննես Քըլըչդաղըն նշեց, որ բոլոր խնդիրները կախված են «ինչպես կառավարվելու» հարցից, և որ այս դարաշրջանում, ինչպես յուրաքանչյուր հասարակություն, Թուրքիայի հայերը նույնպես պետք է ղեկավարվեն ժողովրդավարական սկզբունքով: Քըլըչդաղըն հայտնելով, թե ղեկավարները պետք է արդար ընտրությունների միջոցով իշխանության գան, և որ հաշիվ տալն ու թափանցիկությունը ժողովրդավարության հիմնասյուներից են, պոլսահայ հանրության խնդիրների լուծման առումով շեշտեց նաև հասարակական կարծիքի առաջ թափանցիկության ավելացման և կազմակերպված կերպով գործունեություն ծավալելու անհրաժեշտության մասին:

Մենք բոլորս ուզում ենք նույն բանին հասնել

Քննարկման վերջում խոսքով հանդես եկած Մալաթիայի հայերի միության անդամ Նուբար Դինչոզը նշեց, թե ցավալի է այն փաստը, որ ընտրությունների կազմակերպման ձևի հարցն այն կետին է հասել, որ անգամ քննարկվում է` կազմակերպել ընտրություններ, թե ոչ: Դինչոզը նաև հավելեց. «Եթե անգամ մեր հայացքները տարբեր էլ լինեն, այն բանը, որին ուզում ենք հասնել, մոտավորապես նույնն է: Մենք փորձում ենք, վաքըֆները օգտագործելով, լուծել տարիների պատմություն ունեցող խնդիրները, և ընդհանուր առմամբ քանի որ չենք կարողանում լավ ղեկավարվել, լուծում չենք գտնում մեր խնդիրներին»:

Քննարկումը, որի շրջանակներում, ընտրական կանոնագրից բացի, արծարծվեցին նաև այլ հարցեր, ավարտվեց հարց ու պատասխանից հետո: Քննարկման ընթացքում արձանագրվեցին նաև բուռն բանավեճերի դեպքեր:

arendadir@gmail.com

http://www.agos.com.tr/haber.php?seo=hemseri-dernekleri-yeni-yonetmelik-istiyor&haberid=7412

Թարգմանեց Մելինե Անումյանը