Ցեղասպանության սակարկությունն ու Փերինչեքի գործը

Պոլսահայ լրագրող Արիս Նալջըն թուրքական T24 կայքում «Ցեղասպանության սակարկությունն ուՓերինչեքի գործը» վերնագրով հոդվածում անդրադառնում է աշխարհի տարբեր երկրների խորհրդարաններում Ցեղասպանության ճանաչման բանաձևերին: Հեղինակը մասնավորապես ուշադրություն է հրավիրում Դողու Փերինչեքի դատավարությանը՝ Շվեյցարիա-Թուրքիա հարաբերությունների համատեքստում: Հոդվածը թարգմանաբար և որոշ կրճատումներով ներկայացված է ստորև:
Ցեղասպանության օրինագծերի շրջանը բացվել է:
1915թ. Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող բանաձևը Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողվում ընդունվելուց հետո թեպետ Սենատի օրակարգ չմտավ, սակայն ապրիլի 24-ը և Ցեղասպանության հարցը կրկին Թուրքիայի օրակարգում են…
1965թ. սկսած՝ ամեն ապրիլի 24-ին որպես սարսափելի երազ Թուրքիայի առջև են հառնում ցեղասպանության օրինագծերը, որը կարևոր նշանակություն ունի հայության համար:
Մեզ՝ Թուրքիայում ապրողներիս համար էլ:
Այդ բանաձևերը աշխարհի չորս կողմերում սփռված յոթ միլիոն հայության գոյության ապացույցն են և նպաստում են արմատախիլ արվածի գիտակցության ճանաչմանը:
Դա մի այլընտրանքային ճանապարհ է ապագա սերունդներին բացատրելու համար, թե ինչու են իրենք յոթ միլիոն մնացել:
Այդ պատճառով էլ չեմ կարող ասել, թե ես անձամբ դեմ եմ այդ բանաձևերին:
Չմոռանանք, որ եթե չլինեին այդ բանաձևերը, այսօր աշխարհում և Թուրքիայում հայերին հիշող չէր լինի:
Ամեն օր ուշադիր հետևելով մամուլին՝ հանդիպում եմ հայերի վերաբերյալ 10-15 լուրի, դա այն դեպքում, երբ գործ ունենք մի ազգի հետ, որը նույնիսկ բնակչության 1% -ն էլ չի կազմում, սակայն մնում է Թուրքիայի օրակարգում:
Այս ընթացքում հիշում եմ Հրանտ Դինքի հետևյալ միտքը. «Եթե Ֆրանսիայում ցեղասպանության ժխտումն արգելվի, կգնամ Ֆրանսիա և կասեմ՝ ցեղասպանություն չի եղել»: Մինչդեռ պետք է հիշել, որ Դինքը դա ասում էր որոշակի հայեցակարգի շրջանակում, ու չնայած դրան՝ նա 2007թ. սպանվեց:
Այո՛, հնարավոր է, որ բանաձևերը հայկական լոբբիից փող վերցնելու և հայերի ձայները ստանալու նպատակ են հետապնդում: Մի՞թե քաղաքականությունն այդչափ «կեղտոտ» բան չէ:
Թուրքիայում թե՛ վարչապետը և թե՛ Ժողովրդահանրապետական կուսակցությունը ազգայնամոլների ձայները ստանալու համար մի՞թե «գլուխկոնծի չտվեցին»: Մի՞թե չեղան կուսակցության նախագահներ, որոնք գորշ գայլերի նշաններ արեցին:
Ո՞վ գիտի՝ ինչեր կլինեին, եթե Գերմանիայում Մերկելը տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրություններից առաջ նացիստական ողջույն տար:
Ըստ իս՝ այդ բանաձևերը մնալու են միայն որպես քաղաքականության մեջ օգտագործվող գործիքներ:
Կարծում եք, որ եթե ԱՄՆ Սենատում բանաձևն անցնի, Թուրքիայում ամեն ինչ փոխվելո՞ւ է:
Մի՛ մտածեք այդպես:
Չկա՛ այդպիսի բան:
Տեսեք՝ ինչ ձայնագրություններ ի հայտ եկան, սակայն երկրում ոչինչ էլ չփոխվեց:
Թուրքիայի քաղաքական գործիչներին, արտերկրում գործող թուրք լոբբիստներին, թուրք դեսպաններին, հյուպատոսներին, արտաքին գործերի նախարարությանն ու Հայոց ցեղասպանությունը ներքին քաղաքականության գործիք դարձնողներին առաջարկում եմ Ցեղասպանության օրինագծերին շատ ուշադրություն չդարձնել:
Անհրաժեշտ է ուշադրություն դարձնել սեփական լոբբիի անհաջողության վրա:
Փերինչեքի դեպքի պես:
Մի երկու բառ ունեմ ասելու այն մասին, թե ինչպես Փերինչեքի դատի՝ Շվեյցարիայից Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան (ՄԻԵԴ) տեղախոխումը ներքին քաղաքականության մեջ օգտագործվում է՝ ասելու համար, թե «տեսե՛ք, ցեղասպանությունն իրականում սուտ է»:
Փերինչեքի դատավարության հետ կապված որոշումը բարձր ատյանում է, և ՄԻԵԴ-ը դեռ պիտի քննի բողոքարկման հայցը, հետևաբար արժե առկա իրադրությանն այս դիտանկյունից նայել:
Շվեյցարիան այն երկիրն է, որը վերջին 10-15 տարիների ընթացքում ցանկանում է մասնակցել Մեծ քսանյակի գագաթաժողովներին: Սակայն այդ գագաթաժողովներին մասնակցելն այդքան էլ հեշտ չէ, քանի որ միայն հյուրընկալող երկիրն իրավունք ունի հրավիրել Մեծ քսանյակի անդամ չհանդիսացող երկրներին: Մինչև օրս միայն Ռուսաստանն է, որ մասնակցության հրավեր է ուղարկել Շվեյցարիային: Վերջինս այդ գագաթաժողովից հեռացավ շատ գոհ և բազմաթիվ կապեր հաստատած:
Աշխարհի քաղաքական բամբասանքերի կուլիսների վերածված գագաթաժողովից հետո Շվեյցարիան Թուրքիա-Հայաստան, Հայաստան-Ադրբեջան և Հարավային Կովկասի այլ հակամարտությունների վերաբերյալ նախաձեռնություններով հանդես եկավ: Օժանդակություն տրամադրեց հասարակական կազմակերպություններին:
Մասնակից երկրները Ռուսաստանում տեղի ունեցած գագաթաժողովի ընթացքում բամբասելով սուրճի բաժակի շուրջ՝ մտածում էին, թե որտեղից սկսեն խառնել աշխարհը, իսկ այդ ամենին ականջ դնող Շվեյցարիան բավական ժամանակ հեռու էր Մեծ քսանյակից:
Չէր կարողանում բամբասել:
Ահա այդ պատճառով էլ Շվեյցարիան 2015թ. Մեծ քսանյակը հյուրընկալող երկրի՝ Թուրքիայի հետ է հույս կապում:
Թուրքիան էլ, բնականաբար, իր հերթին սակարկություն է անում:
2013թ. նոյեմբերին «Ակօս» թերթում Ֆաթիհ Գյոքհան Դիլերը գրել էր, որ մեկ տարի առաջ սակարկություն է եղել նաև Ժնևում ծրագրվող՝ Ցեղասպանության հուշարձանի վերաբերյալ:
Շվեյցարիայում գործող Շվեյցարիա-Հայաստան ասոցիացիայի ղեկավարներից մեկի տեղեկությունները հաստատում են, որ 2014թ. սակարկության նյութին գումարվել է նաև Դողու Փերինչեքի դատավարությունը: Այն, որ Շվեյցարիան միայն վերջին օրով բողոքարկեց ՄԻԵԴ-ի որոշումը, վկայում է, որ միջազգային հարաբերություններում առնվազն հակամարտության մեջ չէ Թուրքիայի հետ:
Ցեղասպանության բանաձևերը աշխարհի բոլոր մասերում էլ սակարկվում են:
Սենատի արձակուրդ գնալու պատճառով ԱՄՆ-ում ցեղասպանության վերաբերյալ օրինագծի քննարկումը կայանալու է ապրիլի 28-ից հետո: Սակայն չմոռանանք՝ մտահոգությունն ամենևին էլ ցեղասպանության բանաձևը ապրիլի 24-ից առաջ ընդունելը չէ:
Ամեն անգամ ցեղասպանության բանաձևի՝ օրակարգ մտնելուց հետո ԱՄՆ-ում յուրաքանչյուր քաղաքացի մեկ անգամ տեսնում և հասկանում է հայերի գոյությունն ու նրանց գոյության պատճառը:
Այդ բանաձևերում առկա ուղերձը որքան հասու է ամերիկացուն, նույնքան էլ Թուրքիայի քաղաքացուն:
Ուզում եք՝ դա լավ համարեք, ուզում եք՝ վատ:
http://civilnet.am/aris-nalci-genocide-bargain-perincek-case/