32 հայ լրագրող, գրող և մտավորական

1915 թ. ապրիլի 24-ին սկսված Հայոց ցեղասպանության ժամանակ սպանվածների շարքում եղել է 32 գրող, լրագրող և մտավորական:

Լրագրող Նեջաթի Աբայը բացահայտել է Հայոց ցեղասպանության ժամանակ սպանված 32 հայ լրագրողների, գրողների և մտավորականների անունները և այն հաստատությունները, որտեղ նրանք աշխատել են:

1915 թ. ապրիլի 24-ին Կ. Պոլսում Օսմանյան կայսրության Միություն և առաջադիմություն կուսակցության կառավարությունը հայերի տեղահանության (աքսորի) համար ազդանշան տվեց: Ապրիլի 24-ը հայ ժողովրդի և աշխարհի ժողովրդների հիշողություններում մնաց որպես ցեղասպանության սկիզբ:

1915-1917 թթ. Միություն և առաջադիմություն կուսակցությանը կից ընդհատակյա Հատուկ կազմակերպության հրոսակների կողմից մոտ 1 միլիոն (մեկ ու կես միլիոն-Ակունքի խմբ.) հայ սպանվեց:

Ցեղասպանության զոհերի շարքում էին նաև հայ լրագրողներ, գրողներ ու մտավորականներ:

Հայ գրողներին և լրագրողներին ձերբակալելուց որոշ ժամանակ անց կա’մ նրանց մարմինները գտան, կամ էլ նրանք անհետ կորան: Դեռևս հայտնի չէ, թե որտեղ են նրանց գերեզմանները:

Նեջաթի Աբայը, ով իր նկատմամբ կայացված ազատազրկման վճռի պատճառով ստիպված է աքսորի մեջ գտնվել, հիշեցրել է 32 հայ գրողների, լրագրողների, մտավորականների և նրանց աշխատած թերթերի ու ամսագրերի մասին:

Սպանված 32 հայ մտավորականներն են՝

1. Գևորգ Ֆերիդ, «Թասվիր-ի Էֆքար» (Մտքերի արտացոլում) թերթ, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, ճակատագրի մասին ոչինչ հայտնի չէ:
2. Հովհաննես Քազաքչյան, լրագրող-գրող, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, ճակատագրի մասին ոչինչ հայտնի չէ:
3. Գրիգոր Թորոսյան, «Ծաղիկ» երգիծական ամսագիր, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, ճակատագրի մասին ոչինչ հայտնի չէ:
4. Սարգիս Մինասյան, «Ազատամարտ» թերթ, Պոլիս 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Այաշ, 1915 թ. Մայիսի 5:
5. Սարգիս Սուին (Սունգուջույան) «Իրավունք» թերթ, ձերբակալվել է 1915 թ. հունիսի 1-ին: Ճակատագրի մասին ոչինչ հայտնի չէ:
6. Ներսես Փափազյան, «Ազատամարտ» թերթ, Պոլիս 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Անկարա 1915:
7. Հարություն Շահրիգյան, «Ազատամարտ» թերթ, պատգամավոր, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Անկարա 1915 թ.:
8. Կարապետ Փաշայան Խան, գրող, բժիշկ, պատգամավոր, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Անկարա 1915 թ.:
9. Լևոն Լարենց, «Ձայն հայրենյաց» թերթ, «Մուրճ» թերթ: Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Անկարա 1915 թ.:
10. Սմբատ Բյուրատ, «Փյունիկ» թերթ, «Գաղափար» ամսագիր, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Անկարա 1915 թ.:
11. Համբարձում Համաբարձումյան, «Ազատամարտ» թերթ, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Անկարա 1915 թ.:
12. Գեղամ Բարսեղյան, «Ազատամարտ» թերթ, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Անկարա 1915 թ.:
13. Շավարշ Քրիսյան, «Մարմնամարզ» թերթ, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Անկարա 1915 թ.:
14. Սիամանթո (Ատոմ Յարջանյան), «Ազատամարտ» թերթ, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Անկարա 1915 թ.:
15. Արմեն Դորյան, գրող, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Անկարա 1915 թ.:
16. Սարգիս Բարսեղյան (Շամիլ), «Աշխատանք» թերթ, Անկարա 1915:
17.  Երվանդ Սրմաքեշհանլյան (Երուխան), լրագրող-գրող, Խարբերդ 1915 թ.:
18. Թլկատինցի (Հովհաննես Հանըթունյան), լրագրող-գրող, Խարբերդ 1915 թ.:
19. Գագիկ Օզանյան, «Մերզիֆոն Հալգունի» ամսագիր, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Սվաս 1915 թ.: 
20. Մարտիրոս Հ. Քունդակչյան, «Ջերիդե-ի շարքիյե (Արևելյան ամսագիր)», Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Կեսարիայում մահապատժի է ենթարկվել:
21. Վռամյան (Օննիկ Դերձակյան), «Ազատամարտ» թերթ, Վան, 1915 թ.:
22. Տիգրան Օտյան (Ասօ), «Երկիր»  թերթ, 1915 թ.:
23. Ք. Խաժակ (Գարեգին Չաքալյան), գրող, Դիարբեքիր 1915 թ:
24. Ռուբեն Զարդարյան, «Ազատամարտ» թերթ, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Դիարբեքիր 1915 թ.: 
25. Գարեգին Գոզիկյան (Եսալեմ), «Մանզումե» թերթ, «Նոր կյանք» ամսագիր, Տրապիզոնի աքսոր, 1915 թ.:
26. Ե. Ակնունի (Խաչատուր Մալումյան), «Ազատամարտ» թերթ, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Դիարբեքիր, 1915 թ. մայիսի 5: 
27. Գրիգոր Զոհրապ, գրող-լրագող, պատգամավոր, Պոլիս, 1915 թ. մայիսի 20-ի աքսոր, Ուրֆա (Եդեսիա) 1915 թ. հուլիսի 15: 
28. Միհրան Թաբաքյան, գրող, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Յոզղատ 1915 թ. օգոստոս:
29. Հակոբ Դերզյան (Հաղթեր), գրող-լրագրող, Պոլիս 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Յոզղատ 1915 թ. օգոստոսի 24:
30. Տիրան Քելեքյան, «Սաբահ» թերթի խմբագիր, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Չանքըրը 1915 թ. օգոստոսի 26:
31. Դանիել Վարուժան, գրող-բանաստեղծ, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Չանքըրը 1915 թ. օգոստոսի 26:
32. Ռուբեն Սևակ (Չիլինգիրյան), «Ազատամարտ» թերթ, Պոլիս, 1915 թ. ապրիլի 24-ի աքսոր, Չանքըրը 1915 թ. օգոստոսի 26:

 http://www.firatnews.com/news/guncel/32-ermeni-gazeteci-yazar-ve-aydin.htm

Թարգմանեց Անահիտ Քարտաշյանը

Akunq.net