«Առաջին համաշխարհային պատերազմի Կովկասյան ճակատը. ցեղասպանություն, փախստականներ և մարդասիրական օգնություն»

Միջազգային գիտաժողով

ՀՀ ԳԱԱ Հայոց ցեղասպանության թանգարան–ինստիտուտ,
գիտաժողովների սրահ

Երևան, 2014թ. ապրիլի 21- 22

ԳԻՏԱԺՈՂՈՎԻ ԾՐԱԳԻՐ

2014թ. ապրիլի 21, երկուշաբթի

9:30 – 10:00 – Մասնակիցների գրանցում

10:00 – 10:30– «Առաջին համաշխարհային պատերազմը. դաշնակիցներ, կերպարներ, կոտորածներ» ժամանակավոր ցուցադրության բացում

11:00 – 11:30– Գիտաժողովի բացման խոսք՝ Հայկ Դեմոյան, Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված միջոցառումները համակարգող պետական հանձնաժողովի քարտուղար

Հիմնական զեկուցում`
Վիկտոր Նադեին–Ռաևսկի (Ռուսաստանի Գիտությունների Ակադեմիայի Միջազգային տնտեսության և միջազգային հարաբերությունների ինստիտուտ), Կովկասում պանթուրքիստական գործակալական ցանցի գործունեությունը Առաջին աշխարհամարտի տարիներին

Նիստ առաջին
Նիստավար` Հարություն Մարության

11:30 – 11:45 Հայկ Դեմոյան (ՀՀ ԳԱԱ Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ), Օսմանյան կայսրության վերջին ջիհադը. Ցեղասպանության իրագործման դավանաբանական հենքը
11:45 – 12:00 Արսեն Ավագյան (Երևանի Պետական Համալսարան), «Թեշքիլատի Մահսուսայի» գործունեությունը Կովկասյան ճակատում
12:00 – 12:15 Ադամ Ջ. Սաքս (Բրաունի համալսարան, Նյու Յորք, ԱՄՆ), «Տապանը չի կարող կայանել միայն Արարատի վրա». Մորգենթաուից բացի. հրեաները, սոցիալ դեմոկրատները և հրեա սոցիալ–դեմոկրատները ճեղքելով լռության շերտերը Հայոց ցեղասպանության տարիներին
12:15 – 12:30 Մելինե Անումյան (Արևմտահայոց հարցերի ուսումնասիրության կենտրոն), Պոլիտիցիդը Հայոց ցեղասպանության համատեքստում
12:30 – 12:45 Անահիտ Խոսրոևա (Նորթ Պարկ Համալսարան, Չիկագո, ԱՄՆ), Ասորիների կոտորածները երիտթուրքերի օրոք. ցեղասպանության քաղաքականության քաղաքական ժառանգականությունը

12:45 – 13:00 Հարցեր, քննարկում
12:00 – 13:30 Սուրճի ընդմիջում

Նիստ երկրորդ. Պատերազմ և ցեղասպանություն
Նիստավար` Հայկ Դեմոյան

13:30 – 13:45 Սուրեն Մանուկյան (ՀՀ ԳԱԱ Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ), Նախապատրաստելով ցեղասպանությունը: Ցեղասպանական միջավայրի ձևավորումը Օսմանյան կայսրությունում. նախապատերազմյան փուլ (1908-1914թթ.)
13:45 – 14:00 Ռուբինա Փիրումյան (Կալիֆորնիայի համալսարան, ԱՄՆ), Հակամարտող գործոնները Անդրկովկասում, որոնք նպաստեցին մինչև Առաջին աշխարհամարտի ավարտը Հայոց ցեղասպանության շարունակականությանը
14:00 – 14:15 Հարություն Մարության (ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ), Ինքնապաշտպանության ֆենոմենը Հայոց ցեղասպանության տարիներին
14:15 – 14:30 Թալին Փափազյան (Քաղաքական հետազոտությունների ինստիտուտ, Փարիզ, Ֆրանսիա), Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին հայկական կամավորական շարժումը որպես քաղաքական գաղափարախոսության հիմք
14:30 – 14:45 Անի Ոսկանյան (ՀՀ ԳԱԱ Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ), Հայերի զորակոչը, զինաթափումն ու ոչնչացումը Առաջին աշխարհամարտի տարիներին Օսմանյան կայսրությունում

14:45 – 15:00 Հարցեր, քննարկում
15:00 – 16:00 Ֆուրշետ

Նիստ երրորդ. Ցեղասպանություն և պատերազմ. փաստեր, վկայություններ, կարծիքներ
Նիստավար` Սուրեն Մանուկյան

16:00 – 16:15 Վերժինե Սվազլյան (ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ), Հայոց ցեղասպանության ականատես վերապրողների հաղորդած վկայություններն Առաջին աշխարհամարտի և Կովկասյան ճակատի զարգացումների մասին
16:15 – 16:30 Ժոսելին Կաբո, Ռիչարդ Գոդին, Սիլվիա Գասպարյան (Մոնկտոնի համալսարան, Կանադա), Լրագրողը Կովկասյան ճակատում. Մեծ պատերազմի ընթացքում Հայոց ցեղասպանության մասին գիտելիքը և պատումը
16:30 – 16:45 Վալերի Թունյան (Ռուսաստանի տուրիզմի և սերվիսի պետական համալսարանի Երևանի մասնաճյուղ), Վանի ինքնապաշտպանություն՝ առասպելներ և փաստեր
16:45 – 17:00 Դոմինիկա Մարիա Մասիոս (Կարդինալ Ստեֆան Վիշինսկու համալսարան, Վարշավա, Լեհաստան), Հայոց ցեղասպանությունը և Ռուսական կայսրության լեհ բնակչության մոտեցումները 1914- 18թթ.
17:00 – 17:15 Թեհմինե Մարտոյան (ՀՀ ԳԱԱ Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ), Օսմանյան բանակի ներխուժումը Հյուսիսային Իրան: Սալմաստահայության կոտորածը (1914-1915թթ.)

17:15 – 17:30 Հարցեր, քննարկում
Գիտաժողովի առաջին օրվա ամփոփում

2014թ. ապրիլի 22, երեքշաբթի

Նիստ չորրորդ. Կովկասյան ճակատ, փախստականներ, հիշողություն
Նիստավար` Անահիտ Խոսրոևա

10:00 – 10:15 Յուսսի Ֆլեմինգ Բյորն (անկախ հետազոտող, Նորվեգիա), Կովկասում և Փոքր Ասիայում հումանիտար ճգնաժամի արտացոլումը նորվեգացի միսիոներուհի Բոդիլ Բյորնի լուսանկարներում
10:15 – 10:30 Գևորգ Վարդանյան (ՀՀ ԳԱԱ Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ), Պատերազմ և քարոզչություն. Հայոց ցեղասպանությունը ու երիտթուրքական կեղծարարությունը
10:30 – 10:45 Սյուզան Ռոսիթա Մեյրեմ Քալայջի (Եվրոպական համալսարան – ինստիտուտ, Իտալիա), Պատմական լռություն․ մտորումներ հետցեղասպանական հասարակություններում զոհի և հանցագործի կերպարների մասին
10:45 – 11:00 Կրանից Պետեր Պալ (Պազմանի Պետեր կաթոլիկ համալսարան, Պիլիսկսաբա, Հունգարիա), Հայ փախստականները և Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ մեկնաբանությունները երկու համաշխարհային պատերազմների միջև ընկած ժամանակաշրջանում
11:15 – 11:30 Խորեն Գրիգորյան (Հայոց ազգագրության և ազատագրական պայքարի պատմության ազգային թանգարան), Կորսված հուշարձաններ. Արամ Վրույրի հավաքածուի լուսանկարները և Հայոց ցեղասպանությունը

11:30 – 12:00 Հարցեր, քննարկում
12:00 – 12:30 Սուրճի ընդմիջում

Նիստ հինգերորդ. Արևմտյան Հայաստանը Կովկասյան ճակատի թիկունքում
Նիստավար` Ռուբինա Փիրումյան

12:30 – 12:45 Քնարիկ Ավագյան (ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտ), Ամերիկահայերի նպաստը կովկասյան ճակատին և մասնակցությունը կովկասյան կամավորական շարժմանը
12:45 – 13:00 Լուսինե Աբրահամյան (ՀՀ ԳԱԱ Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ), Հայ գաղթականների և որբերի դրությունն ըստ «Արմյանսկի վեստնիկ» շաբաթաթերթի
13:00 – 13:15 Գոհար Խանումյան (ՀՀ ԳԱԱ Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ), «Համառուսաստանյան քաղաքների միության» օժանդակությունը Ցեղասպանությունից տուժած հայ տարագիրներին և որբերին
13:15 – 13:30 Ռոբերտ Թաթոյան (ՀՀ ԳԱԱ Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ), Հայոց ցեղասպանության վերապրածների և փախստականների համար օգնության կազմակերպումը Երզնկայում` քաղաքի ռուսական վերահսկողության տակ գտնվելու շրջանում (1916 թ. հուլիս – 1917 թ. վերջ)

13:30 – 14:00 Հարցեր, քննարկում
Գիտաժողովի արդյունքների ամփոփում և փակում

http://genocide-museum.am/arm/conference-2014.php