Թուրքիան շահագրգռված է ոչնչացնել Սիրիայի հայկական համայնքները. ապրիլի 5-ին կազմակերպված մամուլի ասուլիս ժամանակ կարծիք է հայտնել թուրքագետ, Հայաստանի ԳԱԱ Արեւելագիտության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող Անուշ Հովհաննիսյանը։
Նրա խոսքերով, հայկական համայնքի առկայությունը Թուրքիայի կողմից որպես ազգային անվտանգությանը սպառնացող վտանգ է ընկալվում։ «Թուրքական ռազմավարական հետազոտությունների կենտրոնի հատուկ զեկույցում նշվում է, որ Թուրքիայի համար անցանկալի է հայերի ներկայությունը Սիրիայում, քանի որ դա նշանակում է, որ Հայաստանն այդ պարագայում կշարունակի ձեռքը պարզած պահել Մերձավոր Արեւելքի, արաբական աշխարհի ու Թուրքիայի ուղղությամբ»,-ցիտել է թուրքագետը։
Անուշ Հովհաննիսյանի գնահատմամբ, պաշտոնական Անկարայի նմանատիպ դիրքորոշումը բացատրվում է նրանով, որ սիրիահայերը Մերձավոր Արեւելքի ամենաուժեղ, կազմակերպված եւ հակաթուրքական տրամադրություններով համայնքն են ներկայացնում։ Մինչեւ վերջին իրադարձություններն այնտեղ մոտ 100 հազար հայ էր ապրում, մեծամասամբ Հալեպում (60 հազարից ավելի), ինչպես նաեւ Դամասկոսում, Լաթաքիայում եւ Քեսաբում։ Դա համայնքի ձեւավորման պատմական առանձնահատկություններով է բացատրվում. համայնքը ստեղծել են 1915թ. ցեղասպանությունից մազապուրծ եղած ու տարհանված, այդ թվում նաեւ՝ իսլամացած եւ քրդացած հայերը, որոնք հետագայում՝ Ալեքսանդրեթյան սանջակի՝ Սիրիայից անջատման եւ Թուրքական Հանրապետությանը միակցման արդյունքում, ստիպված են եղել ներթափանցել Սիրիայի խորքերը։
«Այսպիսով, սիրիահայերը 1915թ. ողբերգական իրադարձությունների հիշատակի անմիջական կրողն են, եւ, հետեւաբար, ցեղասպանության միջազգային ճանաչման համար պայքարն այդ համայնքի գործունեության հիմնական ուղղություններից մեկն է»,- ընդգծել է փորձագետը։
Թուրքագետը նաեւ ուշադրություն է դարձրել այն հանգամանքին, որ նախկին «մահվան ճամբարներում»՝ Դեր-Զորում եւ Ռաս-ուլ-Այնում, որտեղ դեռ պահպանվել են ցեղասպանության զոհերի զանգվածային գերեզմանների հետքերը, նյութեղեն ապացույցների ոչնչացումը եւս հարեւան երկրի շահերի շրջանակում է, քանի որ հայերը երբեք չեն թաքցրել այդ վայրերում ցեղասպանության 100-ամյակի կապակցությամբ, Սրեբրենիցայի եւ Օսվենցիմի օրինակով, հիշատակի հուշարձան-համալիրներ կառուցելու իրենց մտադրությունները։
«Վերը հիշատակվածից կարելի է ենթադրել, որ այսօր Սիրիայի հայկական համայնքի առաջ ֆիզիկական ոչնչացման իրական վտանգ է կանգնած, հատկապես այն պարագայում, եթե երկրում իշխանության գան իսլամական արմատականները, ինչին այդքան նպաստում է Թուրքիայի կողմից իրականացվող քաղաքականությունը»,-ամփոփել է Անուշ Հովհաննիսյանը։
Leave a Reply