Էրդողան-Գյուլեն հակամարտությունը շարունակվում է նաև Հրանտ Դինքի սպանության գործի շուրջ

Ստամբուլում լույս տեսնող «Ակօս» շաբաթաթերթը հարցազրույց է արել չորս թուրք լրագրողների հետ, որոնք մշտապես լուսաբանում և անդրադառնում են «Ակօսի» նախկին գլխավոր խմբագիր Հրանտ Դինքի սպանության գործով դատավարությանը: Լրագրողները մեկնաբանում են, թե ինչ ազդեցություն է ունենում Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան–Ֆեթուլլահ Գյուլեն հակամարտությունը Դինքի գործի վրա: Նրանք, մասնավորապես, խոսում են վերջերս Անվտանգության գլխավոր վարչության վերահսկողության խորհրդի ղեկավար Ռամազան Աքյուրեքի լիազորությունների դադարեցման մասին, որը Դինքի սպանության ժամանակահատվածում զբաղեցնում էր Տրապիզոնի անվտանգության գլխավոր վարչության հետախուզական բաժնի ղեկավարի պաշտոնը և մեղադրվում սպանության մասին տեղյակ լինելու ու այն չկանխելու մեջ: Հոդվածը թարգմանաբար և որոշ կրճատումներով ներկայացնում ենք ստորև:

Ռամազան Աքյուրեքի լիազորությունները պետք է դադարեցվեին 2008-ին. Նեդիմ Շեներ

Հրանտ Դինքի սպանության վերաբերյալ «Կարմիր ուրբաթ» և «Դինքի սպանությունը և հետախուզության սխալները» գրքերի հեղինակ, Posta թերթի լրագրող Նեդիմ Շեները հավանական է համարում, որ Ռամազան Աքյուրեքի լիազորությունների դադարեցումը գյուլենական համայնքի և կառավարության միջև հակամարտության արդյունք է, միևնույն ժամանակ ընդգծում է պաշտոնական հիմնավորումը, ըստ որի՝ Աքյուրեքի պաշտոնավարության ընթացքում ոչնչացվել են Դինքի սպանության վերաբերյալ փաստաթղթերը: Դա տեղի է ունեցել 2008թ., և Աքյուրեքի լիազորությունները դադարեցնելու համար պետք չէր այդքան սպասել: Բացի Աքյուրեքից` Ստամբուլի, Անկարայի և Տրապիզոնի ոստիկանության համակարգի մի շարք աշխատակիցներ պետք է պաշտոնանկ արվեին: Այդ անձինք Դինքի դատավարության տարիներին շարունակել են զբաղեցնել այդ պաշտոնները: Նրանք, ովքեր Դինքի սպանության ժամանակ անտարբերություն էին դրսևորել, սկսեցին Ստամբուլում ղեկավարել երկրի հետախուզությունը:

Աքյուրեքի լիազորությունների դադարեցումը պայմանավորված է Հրանտ Դինքի սպանությամբ, և դա հաստատվում է մի քանի այլ փաստերով: Ոստիկանության համակարգում զուգահեռ ոստիկանության լինել-չլինելու շուրջ կարելի է բանավիճել, սակայն մի բան անհերքելի է. Աքյուրեքը Դինքի և 2006թ. Տրապիզոնում սպանված հոգևորական Անդրեա Սանտորոյի սպանությունների ժամանակահատվածում պաշտոնական պարտականությունները կատարելիս անփութություն է ցուցաբերել: Գիտենք, որ Ռամազան Աքյուրեքն է ոստիկանության հետ համագործակցող իրազեկիչ Էրհան Թունջելին դարձրել հետախուզության աշխատակից:

Հայտնի է, որ Աքյուրեքի թիմը բաղկացած է այն ոստիկաններից, որոնք համակրում են բոլորիս հայտնի մի կուսակցության: Գյուլենական համայնքը սերտ կապերի մեջ է այդ կուսակցության հետ: Ոստիկանության իրազեկիչ Էրհան Թունջելին ո՞վ է կողմնորոշել դեպի Մեծ միասնություն կուսակցություն: Պետք է այս ամենը բացահայտել: Վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի ստարագրությունը կրող՝ 2008թ. դեկտեմբերի 2-ով թվագրված կառավարության Վերստուգիչ հանձնաժողովի զեկույցը մեզ շատ բան է ցույց տալիս: Եթե այդ զեկույցը հիմք ընդունելով առաջ ընթանային, ապա անկասկած Դինքի սպանությունը կբացահայտվեր: Կառավարության և գյուլենական շարժման միջև հակամարտության արդյունքում որոշ իրադարձությունների վրա լույս կսփռվի:

Աքյուրեքին չձերբակալելու պատճառը կառավարության և գյուլենական համայնքի միջև միությունն էր. Քեմալ Գյոքթաշ 

Vatan թերթի լրագրող Քեմալ Գյոքթաշը, որը դատական գործեր է լուսաբանում, կարծում է, որ Ռամազան Աքյուրեքին պետք էր ավելի վաղ Դինքի գործով հարցաքննել ու դատել:  Աքյուրեքը ժամանակին չի ձերբակալվել միայն այն պատճառով, որ չխախտվի կառավարության և գյուլենական համայնքի միջև գոյություն ունեցող միությունը: Իսկ դրա միակ պատասխանատուն կառավարությունն է: Թուրքիայի դատական համակարգը, ինչպես պարզ դարձավ, «զուգահեռ» կոչվող պետության և կառավարության միջև միության հիմնական կենտրոնն է եղել. Գյուլենական համայնքի և կառավարության միությունն ամենացայտուն կերպով դրսևորվել է հենց դատական համակարգում համագործակցությամբ:

Աքյուրեքի լիազորությունների դադարեցումը նպատակ չէր հետապնդում բացահայտել Հրանտ Դինքի սպանությունը, դա մի գործընթաց է, որի նպատակն է զտել այն ոստիկաններին, որոնք գյուլենական համայնքի անդամներ են:

ԱԶԿ–ն մինչև վերջ օգտագործեց Դինքի դատավարությունը. Իսմայիլ Սայմազ

Radikal թերթի թղթակից Իսմայիլ Սայմազը կարծում է, որ եթե Արդարություն և զարգացում կուսակցության (ԱԶԿ) և գյուլենական համայնքի միջև հակամարտություն չլիներ, ապա Աքյուրեքի պաշտոնը կբարձրացվեր և գուցե դառնար Անվտանգության վարչության գլխավոր տնօրենը: Չի բացառվում նաև, որ Աքյուրեքը ԱԶԿ-ի կազմում դառնար նախարար: Մուամեր Գյուլերի [Դինքի սպանության ժամանակահատվածում Ստամբուլի նահանգապետ, այնուհետև՝ Թուրքիայի ներքին գործերի նախարար – ՍիվիլՆեթ] օրինակով՝ կարելի է դա հանգիստ պնդել: Իհարկե, այս ամենն այն դեպքում, եթե չսկսվեր հակամարտությունը: ԱԶԿ-ն, սպառնալիք համարելով գյուլենական համայնքին, Ռամազան Աքյուրեքին հեռացրեց զբաղեցրած պաշտոնից: ԱԶԿ-ն նպատակ ունի զտել գյուլենական շարժման հետևորդ պետական պաշտոններ զբաղեցնող անձանց: Իսմայիլ Սայմազն ուշադրություն է հրավիրում ԱԶԿ-ի առաջ քաշած այն փաստարկի վրա, թե  Հրանտ Դինքի և «Զիրվե» հրատարակչատանը քրիստոնյա քարոզիչների սպանությունն իրականացվել է կուսակցության իշխանությունը տապալելու նպատակով: Կուսակցությունը մինչև վերջ օգտագործեց այս դատավարությունները: Սպանության ողջ պատասխանատվությունը բարդելով Թուրքիայի զինված ուժերի ևԷրգենեքոնի» (դժվար է հասկանալ, թե ինչ է դա) վրա` ԱԶԿ-ն թույլ չտվեց, որ սպանությանն առնչվող, սակայն իր հետ սերտ կապեր ունեցող պետական պաշտոնյաները հարցաքննվեն, և բոլորի, այդ թվում՝ գործում ներգրավված գյուլենական համայնքի հետևորդների պաշտոնները բարձրացրեց: Դա պայմանավորված էր նրանով, որ հանցագործը հայտնի էր: Լավ, իսկ ո՞վ է հանցագործը: Դա Էրգենեքոնն է: Գյուլենական համայնքն ինչո՞ւ չմիավորեց Էրգենեքոնի և Հրանտ Դինքի դատավարությունները: Որովհետև վախենում էր, որ  դրա հետևանքով գործընթացը վերահսկողությունից դուրս կգար, և կարող էին ձերբակալվել համայնքի հետևորդ պաշտոնյաները:

Աքյուրեքի լիազորությունների դադարեցումը պայմանավորված չէ Դինքի գործով. Ադեմ Յավուզ Արսլան

Դինքի սպանության մասին պատմող «Մի հայ կա» գրքի հեղինակ, Bugün թերթի լրագրող Ադեմ Յավուզ Արսլանն էլ կարծում է, որ Ռամազան Աքյուրեքի լիազորությունների դադարեցումը պայմանավորված չէ Հրանտ Դինքի սպանության գործով: Իմանալու համար, թե որն էր Ռամազան Աքյուրեքի լիազորությունների դադարեցման բուն պատճառը, ես դիմեցի իմ սեփական աղբյուրներին: Իմ ստացած տեղեկություններով՝ Աքյուրեքի լիազորությունների դադարեցումը պայմանավորված չէ Դինքի սպանությամբ: Ինչպես իմ գրքում եմ նշել՝ բոլորը Դինքի գործը շարունակում են օգտագործել սեփական շահերի համար: Իմ տեղեկությունների համաձայն՝ Աքյուրեքին ասել են. «Ընդունի՛ր այն պարտականությունը, որ քեզ վրա ենք դնում», իսկ Աքյուրեքը հրաժարվել է: Այդ իսկ պատճառով նրանք, ովքեր պնդում են, թե Աքյուրեքի լիազորությունների դադարեցումը պայմանավորված է Դինքի գործով, կրկին շահագործում են այդ հարցը: Աքյուրեքի՝ Գյուլենի շարժման հետ կապեր ունենալու մասին տարիներ շարունակ գրում է Aydınlık թերթը: Անհայտ է, թե ինչպես կարելի է ապացուցել այդ կապը: ­­­Ես չեմ կարող ապացուցել, թե ով է համայնքի հետևորդ և ով՝ ոչ, և չեմ կարող նաև դրա վերաբերյալ մեկնաբանություն անել: 

http://civilnet.am/agos-interview-hrant-dink-murder-journalists-sener-goktas-saymaz-yavuz/