Թուրքիայի փոքրամասնությունների հիմնադրամները չեն կարողանում ընտրություններ անցկացնել. Al Jazeera Turk

Al Jazeera Turk-ն անդրադարձել է Թուրքիայի ազգային փոքրամասնություններին պատկանող հիմնադրամներում ընտրությունների խնդրին: Թուրքիայի վաքըֆների գլխավոր վարչությունը չեղյալ է հայտարարել ընտրությունների անցկացման նախկին կանոնակարգը, իսկ նորը երկար ժամանակ է՝ չի ընդունվում, որի հետևանքով հիմնադրամներում լուրջ դժվարություններ են առաջացել: Հոդվածն ամբողջությամբ թարգմանաբար ներկայացվում է ստորև.

Թուրքիայում փոքրամասնությունները բողոքում են, որ չեն կարողանում անցկացնել վաքըֆների (հիմնադրամների) ընտրությունները: Թուրքիայի վաքըֆների ընդհանուր ղեկավարությունն ընտրությունների անցկացման հին կանոնակարգի չեղյալ հայտարարումից 14 ամիս անց դեռ նորը չի ընդունել:

Թուրքիայի վաքըֆների գլխավոր վարչությունը հին կանոնակարգը սառեցնելուց հետո դիմել է փոքրամասնությունների հիմնադրամներին և խնդրել` տեսակետներ ներկայացնել հարցի առնչությամբ: Թուրքիայի վաքըֆների գլխավոր վարչությունը հայտարարել է, որ նոր կանոնակարգը կընդունվի՝ հաշվի առնելով նաև ներկայացված տեսակետները: Մի շարք հիմնադրամներ իրենց տեսակետն ուղարկել են վաքըֆների գլխավոր վարչությանը:

«Վաքըֆների համերաշխության և հաղորդակցության պլատֆորմը», որը մեկ հարկի տակ է հավաքում հայկական բոլոր հիմնադրամներին, հանդիպել է Թուրքիայի վաքըֆների գլխավոր վարչության հետ: «Վաքըֆների համերաշխության և հաղորդակցության պլատֆորմը» նախատեսում է առաջիկա օրերին նամակով դիմել Թուրքիայի փոխվարչապետ Բյուլենթ Արընչին:

Վաքըֆների  գլխավոր վարչության և փոքրամասնությունի վաքըֆների ներկայացուցիչ Լաքի Վինգասը շաբաթներ առաջ կազամկերպված «Ոչ մուսուլման փոքրամասնությունների վաքըֆները՝ որպես իրավաբանական անձ. հարցեր և իրավունքներ» խորագիրը կրող կոնֆերանսի ժամանակ առաջ քաշեցին հիմնադրամների ընտրության կանոնակարգի խնդիրը և ներկայացրին իրենց անհանգստությունը:

Ընտրությունները թող նահանգի մասշտաբով անցկացվեն

Քադըքյոյում գտնվող հունական համայնքի եկեղեցիների փոխտնօրեն Կոստա Կիրակապուլոսն ասել է, որ իրենց տեսակետներն ուղարկել են Թուրքիայի վաքըֆների գլխավոր վարչությանը: «Մեր 45 վաքըֆները միասնաբար դիմել են համապատասխան մարմիններին մեկ ընդհանուր կանոնակարգով  առաջնորդվելու առաջարկով: Մեր միակ պահանջն այն է, որ ընտրություններն անցկացվեն նահանգի մասշտաբով»:

Վաքըֆները՝ թվերով. ամենաշատ վաքըֆներ ունեցող համայնքը հունականն է (69), հայկական համայնքին պատկանում է 50 հիմնադրամ, հրեաներին՝  16, ասորիներին՝  7:

Կիրակապուլոսը  վերոնշյալ պահանջը մեկնաբանել է հետևյալ կերպ. «Մենք գործ ունենք 2 հազ. մարդուց բաղկացած համայնքի հետ: Կան շատ շրջաններ, որտեղ մարդ չկա, որ քվեարկի: Որպեսզի ընտրություններն առողջ մթնոլորտում անցնեն, անհրաժեշտ է այն անցկացնել նահանգի մասշտաբով»:

Կիրակապուլոսը ընտրության կանոնակարգը սառեցնելու որոշումը չի համարում ժողովրդավարական քայլ:

Անկախ ընտրական հանձնաժողով ստեղծելու պահանջ

Հայկական համայնքին պատկանող «Վաքըֆների համերաշխության և հաղորդակցության պլատֆորմի» անդամ, Գեդիկփաշայի Սբ Հովհաննես եկեղեցի-վաքըֆի գործադիր խորհրդի նախագահ Հարություն Շանլըն էլ Կիրակապուլոսի պես իր անհանգստությունն է հայտնում այն կապակցությամբ, որ ընտրություններ անցկացնելու կանոնակարգ դեռևս մշակված չէ:

Շանլըն, որը նույնպես պահանջում է  ընտրություններն անցկացնել ընդհանուր նահանգի կտրվածքով, ասում է. «Մենք ցանկություն ենք հայտնել, որ անկախ ընտրական հանձնաժողով ստեղծվի, սակայն մեր առաջարկն  անպատասխան է մնացել»: Հիշեցնելով, որ դրանից անցել է մոտ կես տարի, Հարություն Շանլըն ասում է. «Հայտարարում են, թե շարունակում են աշխատանքները, սակայն գործընթացը շատ երկարեց: Շատ ուշ է արդարացումներ ընդունելու համար: Ամեն դեպքում տեղի ունեցած խախտումների պատճառով որոշ վաքըֆներ դատական գործընթացների մեջ են»: Շանլըն շեշտել է նաև, որ կանոնակարգի օրինական չլինելու և ընտրություններ չանցկացնելու պատճառով հիմնադրամներում մեծ լարվածություն է առաջացել:

Հրեաները և ասորիները՝ սպասման մեջ

Ասորական Մայր Աստվածածին եկեղեցու վաքըֆի գործադիր խորհրդի տնօրեն Սայիթ Սուսինն ասել է, որ ընտրություններն անցկացվել են ընդամենը երկու տարի առաջ, և մինչև այժմ որևէ խնդիր չի առաջացել:

«Այդուհանդերձ, եթե ընտրության կանոնակարգը չհրապարակվի, արդեն լուրջ դժվարություններ կառաջանան: Մյուս համայնքներում լուրջ խնդիրներ կան»:

Հրեական վաքըֆների անունից հանդես գալով՝ Էսթեր Զոնանան հայտարարեց, որ վաքըֆների ընտրությունների կանոնակարգն առաջիկա տարում կընդունվի, և որ իրենք մինչ այժմ որևէ խնդրի չեն հանդիպել:

Աշխատանքները շարունակվում են

Վաքըֆների գլխավոր վարչության պաշտոնյաներն էլ հայտարարում են, որ նոր ընտրական կանոնակարգ ընդունելու աշխատանքներն սկսվել են, և առաջիկա ամիսների ընթացքում դրանք կավարտվեն: Ինչ վերաբերում է որոշ համայնքների այն առաջարկությանը, որ «ընտրություններ անցկացվեն ընդհանուր Ստամբուլի կտրվածքով», Թուրքիայի վաքըֆների գլխավոր վարչությունից պատասխանում են, որ այդ կապակցութամբ որևէ որոշում չի ընդունվել:

http://civilnet.am/al-jazeera-turkey-vak%C4%B1fs-cannot-conduct-elections/