Արգելված թեմա. Թուրքիայում 1915-ին կոտորված հայերի զանգվածային նոր գերեզման է հայտնաբերվել

Թուրքիայում կան թեմաներ, որոնց մասին չբարձրաձայնելու  չգրված օրենքներ կան։ Այդ  թեմաները բնականաբար գլխավորում են Հայոց ցեղասպանության հետ կապվածները։

Թուրքական մամուլում որոշ ժամանակ առաջ տեղեկություններ հայտնվեցին, թե Դիարբեքիրի եւ Մարդինի միջեւ ընկած Զերզեւան պատմական ամրոցի խորշերում մեծ թվով մարդկային ոսկորներ են գտնվել։ Անմիջապես սկսեցին գրել, թե դրանք 1990-ականներին սերիական սպանության զոհերի ոսկորներն են. թեև դրանով ավարտվեց այդ լուրերի լուսաբանումը, սակայն իրականությունը թացքնել չհաջողվեց։

Թուրքիայի մարդու իրավունքների միության Դիարբեքիրի գրասենյակը հետեւել է ոսկորների ուսումնասիրման դատաբժշկական գործընթացին եւ պարզել, որ դրանք ոչ թե 1990-ականների, այլ ավելի հին պատմություն ունեն։ Բացի այդ, 1990-ականների սերիական սպանությունների գերեզմանների քարտեզներում Զերզեվանի ամրոցը չկա։

Ոսկորների իրական տերերի մասին հայտնի է դառնում, երբ ուշադրություն ենք դարձնում 1915-ին Դիարբեքիրի հատվածում տեղի ունեցած կոտորածների վերաբերյալ պատմություններին։ Հենց այդտեղ էլ հիշատակվում է Զերզեւանի ամրոցը որպես շրջակայքի հայերի կոտորածի վայր։ Բազմաթիվ վկայություններ կան, թե ինչպես են խմբերով հայերին տարել Զերզեւանի ամրոց եւ կոտորել, իսկ դիակները նետել ամրոցի խորշերը եւ շուրջը գտնվող քարանձավները։

Հայտնի է, որ Զերզեւանում տեղի ունեցած կոտորածներից միայն մեկին է հաջողվել փրկվել։ Թուրքերը նրա վրա կրակելուց հետո կարծել են թե նա մահացել է եւ  նետել են Զերզեւանի հորերից մեկը, սակայն ավելի ուշ նա վիրավորված կարողացել է դուրս գալ եւ իր տեսածը պատմել է միայն մոտ բարեկամներին։

Արթուր Հակոբյան

http://news.am/arm/news/196295.html