Թուրքական «Փենջերե» հրատարակչատունը լույս է ընծայել Հայոց ցեղասպանության ականատես Արշալույս (Ավրորա) Մարտիկանյանի «Հոշոտված Հայաստան» գրքի թուրքերեն տարբերակը: Թարգմանությունն իրականացրել է Տիրան Լոքմագյոզյանը: «Հոշոտված Հայաստան» գրքում Արշալույս Մարտիկանյանը, որպես Ցեղասպանության վերապրող, պատմում է իր կյանքի պատմությունը:
Արշալույս Մարտիկանյանը ծնվել է Արևմտյան Հայաստանի Չմշկածագ (այժմ Թուրքիայի Չեմիշգեզեք շրջան, Դերսիմ նահանգ – ՍիվիլՆեթ) գավառում: Ցեղասպանության ժամանակ 14 տարեկան Արշալույսը դառնում է իր ծնողների սպանության ականատեսը, կորցնում քույրերին և եղբայրներին, անասելի տանջանքների ենթարկվում: Հայ աղջնակն ապա վաճառվում է գերիների շուկայում, ընկնում թուրքական ու քրդական հրոսակախմբերի ձեռքը, ստիպված է լինում որոշ ժամանակ անցկացնել թուրք ու քուրդ աղաների հարեմում: Սակայն Արշալույը հրաշքով փրկվում է. աղջկան օգնում է մի հայ հովիվ, որը ճանաչում էր նրան: Արշալույս Մարտիկանյանն, առանց կանգնելու, լեռնային ճանապարհներով հասնում է Էրզրում (Կարին-Ակունքի խմբ.), որն այդ պահին գտնվում էր ռուսական զորքերի վերահսկողության տակ: Այնուհետև նրան հաջողվում է հաստատվել Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում, որտեղ նա սկսում է աշխատել գրքի վրա՝ ունենալով մեկ նպատակ. պատմել իր կյանքի պատմությունը, որը մի ամբողջ ժողովրդի ողբեգության մասն է:
Արշալույս Մարտիկանյանի պատմությունների հիման վրա 1919թ. հոլիվուդյան ռեժիսոր Օսկար Աբֆելը նկարահանում է «Հոգիների աճուրդը» ֆիլմը:
Գրքի հրատարակչության մասին թուրքական Taraf թերթը գրում է. «Այժմ երբ, այս պատմությունը առաջին անգամ հրատարակվում է Թուրքիայում, անհրաժեշտ է խոսել Արշալույս Մարտիկանյանից և 1915թ. տեղի ունեցածից: Այո՛, Հայոց ցեղասպանությունից 99 տարի է անցել, սակայն այժմ էլ շարունակվում է միլիոնավոր հայերի կոտորածի և հաջողությամբ ողջ մնացածների՝ աշխարհի չորս կողմերում սփռվելու պատճառ դարձած Ցեղասպանության ողբերգությունը: Այդ պաճառով էլ պետք է կարդալ Արշալույս Մարտիկանյանի վեպը: Հատկապես պետք է կարդալ այս օրերին, երբ Թուրքիայի ամենաճանաչված գրողներից մեկը՝ Այշե Քուլինը, հեռուստատեսությամբ հայտարարում է. «Մենք հայերին առանց պատճառի չենք կոտորել, ինչպես դա եղել է հրեաների դեպքում»:
http://civilnet.am/2014/02/18/arshaluys-aurora-mardiganian-book-translated-turkish
Leave a Reply