Ջենգիզ Աքթարը` Դավութօղլուի հայաստանյան այցի մասին

Թուրք լրագրող, «Բահչեշեհիր» համալսարանի դասախոս Ջենգիզ Աքթարը Taraf թերթում «Ակտիվացած գործողություններ կովկասյան ճակատում» վերտառությամբ ծավալուն հոդված է հրապարակել Թուրքիայի արտգործնախարար Ահմեդ Դավութօղլուի հայաստանյան այցի մասին: [Դավութօղլուն դեկտեմբերի 12-ին Երևան է ժամանել` մասնակցելու  Սևծովյան տնտեսական համագործակցության անդամ պետությունների արտաքին գործերի նախարարների խորհրդի 29-րդ նստաշրջանին – ՍիվիլՆեթ]:  

Ջենգիզ Աքթարը գրում է, որ մեկ այլ պայմաններում Դավութօղլուի այցը գուցե սովորական համարվեր, սակայն կան պատճառներ, որոնք այցին այլ նշանակություն են հաղորդում: Ըստ հոդվածագրի` դրանք են` երկու երկրների միջև դիվանագիտական հարաբերությունների բացակայությունը, այդ «չեղած» դիվանագիտական հարաբերություներում Ադրբեջանին ներգրավելու փորձերը` գումարած այն, որ «չգիտես, թե է ինչ է անում թուրքական կառավարությունը Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի նախօրեին, ու նաև այն, որ տարածաշրջանային և համաշխարհային հավակնությունների պատճառով հարևանների հետ առանց այդ էլ վատ հարաբերություններն ավելի են խորացել»:

Թուրք լրագրողն ուշադրություն է հրավիրում Կովկասյան տարածաշրջանում ակտիվացած հարաբերությունների վրա` նշելով, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահները 2012թ. հունվարից հետո առաջին անգամ հանդիպում ունեցան [2013թ. նոյեմբերի 19-ին  Վիեննայում հանդիպել էին Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներ Սերժ Սարգսյանն ու Իլհամ Ալիևը], որին հաջորդեց դեկտեմբերի 5-ին Կիևում Մինսկի խմբի համանախագահ երեք երկրների ներկայացուցիչների հետ երկու արտգործնախարարների հանդիպումը: «Բացի այդ` երկու հակառակորդ երկրները նախագահների և արտգործնախարարների մակարդակով պայմանավորվել են հանդիպել նաև 2014թ. սկզբին: Այս ամենը հարց է առաջացնում՝ մի՞թե Ռուսաստանը փոխում է Կովկասյան տարածաշրջանում իր ստատուս քվոյի քաղաքականությունը, և արդյո՞ք տարածաշրջանը գնում է Ռուսաստանի հովանավորությամբ մեկ այլ ստատուս քվոյի հաստատմանը,- գրում է թուրք լրագրողը: -Այս պայմաններում խոսքը Լեռնային Ղարաբաղում փոփոխությունների մասին է, որի երաշխավորը լինելու է Ռուսաստանը: Հայկական բանակի վերահսկողության տակ գտնվող Լեռնային Ղարաբաղի հարակից յոթ շրջաններից երեքն ամբողջովին դատարկվելու են հայկական ուժերից, որոնք անցնելու են ռուսական խաղաղապահ ուժերի վերահսկողության տակ: Սա այնպիսի քայլ է, երբ Ադրբեջանը կարծես թե շահելու է, միաժամանակ` Հայաստանն էլ չի կորցնելու»:

Հոդվածագիրը շարունակում է, որ Ղարաբաղյան հարցում սա չի կարող համարվել մնայուն լուծում, չնայած որ Անկարայի համար կարևոր է:

«Ղարաբաղյան հարցում այս փոփոխությունից հետո Թուրքիան կարող է բացել Կարս-Գյումրի-Թբիլիսի երկաթուղու Կարս-Գյումրի հատվածը: Թուրքիայի համար առանց սահմանը բացելու Կարս-Գյումրի երկաթգծի շահագործումը չի հարուցի ադրբեջանցիների դժգոհությունը և միաժամանակ հայերին ուղղված ժեստ կլինի 2015թ. ընդառաջ,- գրում է Ջենգիզ Աքթարը: -Սա այն պատճառով, որ 2015թ. ընդառաջ Թուրքիայի ժխտողական քաղաքականությունն այլևս ամուր չէ: Հիրավի, 2015թ. տարելիցի նախաշեմին Թուրքիային չի հաջողվել ապահովել իր պաշտոնական հերքման քաղաքականության նախկին կողմնակիցներից շատերի աջակցությունը»:

Ըստ Աքթարի` սա պայմանավորված է նաև Իսրայելի հետ սառը հարաբերություններով, ինչն ազդում է ԱՄՆ-ի հրեական լոբբիի հետ հարաբերությունների վրա: Հոդվածագրի խոսքով` շատ ավելի կարևոր է, որ հրեա ցեղասպանագետներ Բերնար Լևիսն ու Գյունտեր Լևին, որոնք «համեմատության մեջ ստորադասում էին Հայոց ողբերգությունը Հոլոքոստի եզակիությանը, չեն աջակցում Թուրքիայի պետական դիրքորոշմանը»:

«Հրեա գիտնականների նոր սերունդը ոչ միայն ողբերգությունը ցեղասպանություն է որակում, այլև գիտական համեմատական հետազոտություն է անցկացնում: Մակրոտեսանկյունից հետաքրքիր է տեսնել, թե ինչպես է Թուրքիան անսպասելի ձգտում ցուցաբերում հարևանների հետ վատացրած և անտեսած հարաբերությունները կարգավորելու համար:  Երևանից արտգործնախախարար Դավութօղլուն կմեկնի Աթենք, որտեղ կստանձնի ԵՄ-ի ժամանակավոր նախագահությունը, այնուհետև կմեկնի Կիպրոսի մայրաքաղաք Նիկոսիա՝ կայուն լուծումներ փնտրելու նպատակով: Տեսնենք՝ վերադառնալիս ինչ կասի «մեծ վարպետը»»,- ամփոփում է թուրք լրագրողը:

http://civilnet.am/2013/12/12/cengiz-aktar-article-davutoglu-visit-armenia/