Թուրքիայի Մուղլա նահանգում մոտ 150-ամյա պատմական տների կոչնակները հայտնվել են գողերի թիրախում: Ըստ թուրքական «Գերչեքգյունդեմ» լրատվական կայքի` հայ և հույն վարպետների ձեռքով պատրաստված երկաթյա կոչնակները իրենցից արվեստի գործ են ներկայացնում: Սակայն կոչնակների թիվը գնալով պակասում է, քանի որ ավազակները գողանում են դրանք ու վաճառում հնաոճ իրերի սրահներին:
Ճարտարապետ Էրթուղրուլ Ալադաղը, ով ուսումնասիրում է կոչնակների պատմությունը, ասում է. «Հայ և հույն վարպետների հմուտ ձեռքերի աշխատանքը հանդիսացող կոչնակները հին տների ամենակարևոր աքսեսուարներներից են: Դրանք բացի զանգի գործառույթ կատարելուց, նաև արվեստի իսկական գործ են»:
Ալադաղը պատմում է, որ ամեն տան կոչնակ յուրահատուկ է եղել, և դրա արձակած ձայնն էլ տարբերվել է մյուս տների կոչնակների ձայնից: Նա ասում է նաև, որ այս պատմական տներում ապրող անձանցից յուրաքանչյուրը դուռը յուրովի էր թակում, և տնեցիները կոչնակի ձայնից հասկանում էին, թե ով է եկել: Օրինակ` տան տղամարդը կոչնակը 2 անգամ էր թակում, երեխաները ` արագ ու շատ իսկ հյուրերը թակում էին դանդաղ: Եթե տանտերը կարճ ժամանակով էր ինչ-որ տեղ գնում, կոչնակի վրա` կարճ թել էր կախում: Իսկ եթե երկար ժամանակով էր ինչ-որ տեղ գնում` երկար թել էր կախում: Այսպիսով հյուրերը, թելին նայելով, կարող էին հասկանալ, թե տան տերը երբ է վերադառնալու:
Ալադաղը նշում է, որ Մուղլայի պատմական կոչնակներն իրենց ներկայացրած մշակույթի և կենցաղի հետ միասին վերանալու վտանգի տակ են, և անհրաժեշտ է դա կանխել:
Leave a Reply