Ըստ պաշտոնական վիճակագրության` Թուրքիայում բնակվող հայերը 50 հազար են, հրեաները` 28 հազար, հույները` 2 հազար: Մինչդեռ 100 տարի առաջ` 1913 թվականին, ոչ մահմեդական էր Թուրքիայի սահմաններում ապրող ամեն 5-րդ բնակիչը:
Այս մասին հայտնում է «t24» լրատվական կայքի սյուն վարող թուրք բլոգեր Բարան Ալփ Ունջուն: Նա ուշադրություն է հրավիրում վերջին 100 տարվա ընթացքում տեղի ունեցած փոփոխությունների վրա: Նրա բնորոշմամբ` 1915-ի ողբերգությունից (Ցեղասպանությունից-Ակունքի խմբ.) հետո և Թուրքիայում հանրապետական կարգերի հռչակման տարիներին ժողովրդագրական պատկերը փոխվեց. արդեն ոչ մահմեդական էր ամեն 40-ից միայն մեկը:
«Դա էլ կարծես քիչ էր, հետո էլ վրա հասան 1934-ի Թրակիայի դեպքերը, Ունևորության հարկը, սեպտեմբերի 6-7-ի վայրագություններն ու թալանը, «Հայրենակի’ց, թուրքերե’ն խոսիր» արշավները և այլն: Իսկ Կիպրոսի հարցով 1964-ից սկիզբ առավ ահաբեկման քաղաքականությունը ազգային փոքրամասնություններին նկատմամբ: Այսպես եկանք-հասանք մինչև մեր օրերը,- գրում է Ալփ Ունջուն` շարունակելով,- Եթե կլորացնենք թվերը, ապա կստացվի, որ վիթխարի 80 միլիոնի մեջ մնացել է ընդամենը 80 հազար ոչ մահմեդական: Տոկոսային հարաբերությամբ սա կազմում է 0.001: Այսինքն ամեն 1000 մարդուց միայն մեկն է հայ, հրեա կամ հույն»:
Այս կապակցությամբ հոդվածագիրը հիշեցնում է հետազոտող-լրագրող Միխայիլ Վասիլիադիսից լսած մի անեկդոտ: Թուրքիա այցելած օտարերկրացիները, երբ իմանում են, որ այդ երկրում ապրում է 2000 հույն, այսպիսի հարց են տալիս. «Իսկ ո՞ր հյուրանոցում են ապրում»:
Ոչ մահմեդական բնակչության ժողովրդագրական պատկերի փոփոխության հետևանքով է, որ տասնամյակների ընթացքում խիստ նվազեցին հայ, հույն և հրեա աշակերտների թիվը հանրակրթական դպրոցներում: Այսպես` 2012-2013 ուսումնական տարում Թուրքիայի հայկական դպրոցներում սովորել է 3137, հունական դպրոցներում` 230, հրեականներում` 688 աշակերտ:
Leave a Reply