Թուրքիայի Յուքսեքովա շրջանի Էսենդերե բնակավայրի Յեդիվերեն գյուղում կանգուն վիճակում շարունակում է գոյատևել 1600-ամյա հայկական եկեղեցին: Կառուցումից հետո եկեղեցին շրջապատվել է քարե պարիսպներով, և դրանց շնորհիվ մինչ այսօր այն ամբողջապես կանգուն է: Եկեղեցին ունի ծիսական արարողությունների, հոգևոր սպասավորների համար առանձին սրահներ, ինչպես նաև հարսանեկան արարողությունների համար նախատեսված 3 առանձին սենյակներ: Եկեղեցին բավականին գեղեցիկ է և ավելի է գեղեցկանում շրջակայքի բնության շնորհիվ: Եկեղեցուց ոչ հեռու առանձնանում է ջրվեժը: Իսկ ջրվեժի և եկեղեցու միջև կա նաև քարանձավ: Վերջինիս մուտքի մոտ պատերը զարդանախշված են խաչով, զանազան կենդանակերպի նկարներով, և նշաններով:
Թուրքական «ՀաբերFX» կայքը տեղեկացնում է, որ 1915 թվականին այդ եկեղեցին լքվել է, իսկ եկեղեցու 150 կգ զանգը՝ գողացվել: Եկեղեցու հարևանությամբ հայերի բնակատեղի հանդիսացող Բաժիրգե Էմրիքեյի բնակիչների մի հատվածը գաղթել է Իրան, իսկ մյուս հատվածը՝ Ռուսաստան: Բաժիրգե հայկանան բնակավայրը հետագա տարիներին ոչնչացվել է, իսկ ավելի ուշ հարևան գյուղի բնակիչների համար օգտագործվել է որպես արոտավայր:
1980 թվականի սեպտեմբերի 12-ի հեղաշրջումից հետո երկրի շատ վայրերում ոչնչացվել են պատմամշակությանին մի շարք եկեղեցիներ, հուշարձաններ: Հիշյալ եկեղեցին կանգում է մնացել զուտ այն բանի շնորհիվ, որ Յեդիվերեն գյուղը տեխնիկայի համար անցանելի ճանապարհ չի ունեցել: Յեդիվերեն գյուղի բնակիչներից Իսլամ Յեմենն ասել է, որ իրենց բնակավայրը պատմամաշկութային կոթողներով հարուստ տարածք է, և այն կերտել են հայերը: Նա հայերին կոչ է արել վերադառնալ և տեր կանգնել իրենց կոթողներին: Իսլամ Յեմենը տեղեկացրել է, որ իրենք իրենց ուժերի ներածին չափով պահպանում են եկեղեցին, սակայն այն վերանորոգելու կարիք ունի: Նրա համոզմամբ, եթե եկեղեցին վերականգվի, ապա կնպաստի զբոսաշրջության զարգացմանն այդ բնակավայրում:
Leave a Reply