ԱՄՆ Հայկական համագումարին կից գործող Հայկական Ազգային ինստիտուտը (Armenian National Institute, կրճատ` ANI) հրապարակել է Միացյալ Նահանգների կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչման, եւ զանգվածային ջարդերի դատապարտման փաստերի ժողովածուն: Ըստ պատմաբան Ռուբեն Ադալյանի, որը ղեկավարում է նշված ինստիտուտի աշխատանքը, Ամերիկյան իշխանությունները տեղյակ էին հայկական ջարդերի մասին եւ արդեն նախորդ դարասկզբին քանիցս դատապարտել էին տեղի ունեցածը թե’ նախագահի եւ թե’ սենատի մակարդակով:
11 էջից բաղկացած փաստաթղթում նշվում է, որ ցեղասպանության գործադրման տարիներին Միացյալ Նահանգներն իրականացնում էր խոշորագույն մարդասիրական աշխատանք` Սպիտակ տան անմիջական հովանավորությամբ: Ընդ որում Օսմանյան կայսրության տուժված հայերին օգնելու համար ստեղծված Near East Relief հատատությունը ձեւավորվել է ամերիկյան Կոնգրեսի հատուկ որոշմամբ:
1916 եւ 1920թթ. Եղեռնագործության մասին բանաձեւեր է ընդունվել ԱՄՆ Սենատում: 1918թ-ին նախկին նախագահ Թեոդոր Ռուզվելտը տեղի ունեցածը բնութագրել է որպես «Առաջին համաշխարհարհայինի ընթացքում տեղի ունեցած մեծագույն ոճիր»:
Ավելի ուշ` 1975թ. ապրիլի 9-ին, Կոնգրեսի 148 համարի բանաձեը, ապրիլի 24ը հռչակելով որպես մարդու կողմից մարդկության դեմ բռնության օր, 1915թ. կատարվածը բնութագրել է իբրեւ Հայերի ցեղասպանություն: Նույն բովանդակության փաստաթուղթ է ընդունվել նաեւ 1984թ.: Իսկ 1981թ. 4838 համարի հայտարարությամբ տեղի ունեցածը որպես Ցեղասպանություն է բնութագրել նախագահ Ռոնալդ Ռեյգանը:
Ներկայացնելով այս բոլոր փաստերը` Ռուբեն Ադալյանը շեշտում է, որ մեր օրերում արդեն Կոնգրեսը պետք է ոչ թե ճանաչի այլ պարզապես վերահաստատի նախկինում բազմիցս ամրագրված դիրքորոշումը:
«Թուրքիայի մերժողական քաղաքականությունը եւ այն փաստը, որ անցնող տասնամյակների հետ ամերիկացիների նախկին` ավելի իրազեկ սերնդի պաշտոնյաներին փոխարինել են թեմային պակաս չափով տիրապետող մարդիկ. հենց ուրվագծում է այն մարտահրավերները, որոնք այսօր պետք է հաղթահարի ամերիկահայ համայնքը` ամերիկյան պաշտոնյաներին եւ հասարակությանը կրթելու եւ Մեծ եղեռնի վերաբերյալ ճշմարտությունը ներկայացնելու առումով», շեշտում է պատմաբան Ռուբեն Ադալյանը:
Հիշեցնենք, որ ներկայում ԱՄՆ ներկայացուցիչների պալատում առաջադրվել է նոր օրինագիծ, որը դատապարտում է Հայ ժողովրդի ցեղասպանությունը: Հայոց Մեծ եղեռնի վերաբերյալ ANI կազմակերպության պատրաստած տեղեկանքը հնարավոր է ներբեռնել ԱՄՆ Հայկական համագումարի կայքից:
Leave a Reply