«Փոքր Ասիայի աղետն ու օսմանյան հույների ցեղասպանությունը»

Կանադայի «Զորյան ինստիտուտից» ստացված մամլո հաղորդագրությունը տեղեկացնում է, որ ինստիտուտի գործադիր տնօրեն Ջորջ Շիրինյանի խմբագրությամբ լույս է տեսել «Փոքր Ասիայի աղետն ու օսմանյան հույների ցեղասպանությունը» (The Asia Minor Catastrophe and the Ottoman Greek Genocide) խորագրով էսսեների հատորը, որն ի մի է բերում Չիկագոյում «Փոքր Ասիայի եւ Պոնտոսի հելլենական ուսումնասիրությունների կենտրոնի» կազմակերպած երկու գիտական կոնֆերանսների նյութերը: Ջորջ Շիրինյանի նախաբանից բացի` հատորում տեղ են գտել նաեւ հետեւյալ ականավոր գիտնականների հոդվածները.

Թեսա Հոֆմանի «Ցեղասպանությունը քրիստոնյաների դեմ ուշօսմանյան ժամանակաշրջանում 1912-1922 թթ.», Թաներ Աքչամի «Հույների տարագրումն ու 1913-1914 թվերի կոտորածները», Մաթիաս Բյորնլունդի «Հույների եւ հայերի հալածանքները Զմյուռնիայում 1914-1916 թթ.», Հարրի Պսոմիադեսի «Հունաստանը Փոքր Ասիայում: Հունական նավատորմի ռմբակոծումը Սամսունում (Ամիսոս), 1922-ի հունիսի 7-ին», Կոնստանտին Հաջիդիմիտրիուի «Զմյուռնիայի կործանումը 1922-ին, ամերիկյան աղբյուրներ եւ թուրքական պատասխանատվություն», Ալեքսանդր Կիտրոյեւի «Փոքր Ասիայի փախստականները Հունաստանում: Ինքնության եւ հիշողության պատմություն 1920-1980-ական թվականներ», Վան Կուֆուդակիսի «Լոզանից (1923 թ.) Կիպրոս (2009 թ.): Թուրքիայի կողմից միջազգային իրավունքի խախտումներն ու պատմական հելլենական համայնքների քայքայումը» եւ Ռոբերտ Պրանջերի «Ամերիկյան քաղաքականության խոչընդոտները Օսմանյան կայսրությունում քրիստոնյա փոքրամասնությունների ցեղասպանությունները ճանաչելու գործընթացում: Մարտահրավերներ եւ հնարավորություններ»:

Գրքի խմբագիր Ջորջ Շիրինյանը հույս է հայտնել, որ նման թափանցիկ քննարկումները կկանխեն հետագա մեծ աղետների կրկնությունը: «Այստեղ ներկայացված են մինչ այսօր չհրատարակված ամերիկյան դիվանագիտական կորպուսի վավերագրություններն ու փաստաթղթերը Զմյուռնիայի դեպքերի առնչությամբ»,- ասել է նա:

«Այս հատորն անգնահատելի լումա է ներդնում մեր իմացածներին եւ ցույց է տալիս, թե ինչքան միահյուսված են հայերի, հույների եւ մյուս փոքրամասնությունների ճակատագրերն ու փորձառությունները»,- ավելացրել է պրոֆ. Վահագն Տատրյանը:

Գրքից օրինակներ ձեռք բերելու համար խորհուրդ է տրվում այցելել zoryan@zoryaninstitute.org կայքը: Գինը` 40 դոլար է:

Հ. ԾՈՒԼԻԿՅԱՆ

http://azg.am/AM/2013021407