«1915-ի 100-րդ տարելիցին Ցեղասպանության հարցը նորից կմտնի օրակարգ և կհանգեցնի այլ արդյունքի»

ՀԱԿՈԲ ՉԱՔՐՅԱՆ

Թուրքերին նախազգուշացրել է ֆրանսիացի սենատորը, որքան էլ իրեն համարի Թուրքիայի բարեկամը:

Փետրվարի 11-ին ընդդիմադիր Միասնություն հանուն ժողովրդական շարժման կուսակցության` UMP-ի 5 պատգամավորներ Ֆրանսիայի Ազգային ժողովի քարտուղարություն են ներկայացրել ցեղասպանությունների, այդ թվում նաեւ` Հայոց ցեղասպանության ուրացումը քրեականացնող նոր օրինագիծը: Այս օրինագծի հեղինակը, ինչպես եւ անցյալ տարվա փետրվարի 28-ին Սահմանադրական խորհրդում մերժվածն էր, Վալերի Բուայեն է:

Օրինագիծը ցեղասպանության ուրացման համար 2 տարի ազատազրկում եւ 45 հազար եվրո տուգանք է նախատեսում, միաժամանակ «Հայոց ցեղասպանություն» արտահայտության օգտագործումը արգելում է «այսպես կոչված», «ենթադրյալ», «պնդում» եւ «կեղծ» բառերի ուղեկցությամբ: Քարտուղարությունը Ազգային ժողովի Սահմանադրական հանձնաժողով է փոխանցել ժխտողականությունը քրեականացնող նոր օրինագիծը:

Դա ե՞րբ կդրվի քննարկման` չգիտենք: Պարզապես հայտնի է, որ նախորդ օրինագծի համար Վալերի Բուայեն էլեկտրոնային փոստով ամենաայլանդակ, փողոցային հայհոյանքներ էր ստացել, եւ հայհոյանքների թուրք հեղինակները, այդ թվում` ֆրանսաբնակ, սպառնացել էին Ֆրանսիայի ազգային ժողովի կին պատգամավորին, թե սպանելու են նրա երեխաներին:

Ի դեպ, տիկին Բուայեին հասցեագրված հայհոյանքների ու սպառնալիքների մասին ժամանակին գրել էր Անկարայի համալսարանի քաղաքական գիտելիքների ամբիոնի պրոֆ. Բասքըն Օրանը: Թուրքիան դեռ հրապարակավ չի արձագանքել նոր օրինագծին, ոչ էլ թուրք հրոսակն է հակազդում: Ըստ երեւույթին սրանք արձագանքի կամ հակազդեցության համար սպասում են քննարկումների ընթացքին:

Սակայն սպասողական վիճակը չի խանգարել «Ջիհան» լրատվական գործակալությանը, որ օրինագծի առնչությամբ դիմի Ֆրանսիայի Սենատի անդամ Նատալի Գուլեին: Օգտվելով առիթից` նշենք, որ Սենատում Ֆրանսիա-Թուրքիա բարեկամության խմբի ղեկավարի տեղակալ տիկին Գուլեն անցյալ տարի Վրաստան այցելության ընթացքում հայտարարել էր. «Ցեղասպանության ուրացումը քրեականացնելու համար մղած պայքարում հայերն այնքան իրավացի են, որքան Հոլոքոսթի պարագայում` հրեաները»: Թերեւս նա դրանով էլ վշտացրել է թուրքերին:

Այլ կերպ, թուրքական գործակալության ընտրությունը պատահական չէ: Համենայն դեպս, տիկին Գուլեն ասել է, որ ինքը դեմ է պատմական խնդիրների խորհրդարաններում քննարկմանը, ներկա պահին շատ փոքր է համարում նոր օրինագծի մուտքը Ազգային ժողովի օրակարգ, սակայն դա չի ենթադրում Ցեղասպանության հարցի վերջնական դուրսմղումը Ֆրանսիայի օրակարգից:

Տիկին սենատորը միաժամանակ զգուշացրել է, որ 1915-ի 100-ամյա տարելիցին Հայոց ցեղասպանության խնդիրը նորից օրակարգ կմտնի Ֆրանսիայում, եւ 2015-ին հայկական սփյուռքի նախաձեռնությունն արդեն բոլորովին այլ արդյունքի կհանգեցնի, քան նախորդ նախաձեռնությունները: Ավելին, նա մատնանշել է, որ վերջին շրջանում նկատելի աշխուժացող ֆրանկո-թուրքական հարաբերությունների կարեւորագույն խոչընդոտը Հայկական հարցն է, իսկ հայերը չափազանց ազդեցիկ են Ֆրանսիայում:

Թեեւ սենատոր Գուլեն հավաստիացրել է «Ջիհան» գործակալությանը, թե ինքը շարունակում է լինել Թուրքիայի ու Ադրբեջանի բարեկամը, թուրքերին վշտացնող անցյալ տարվա հայտարարությունը սխալ են հասկացել, նույնիսկ արտահայտվել է Խոջալուի «կոտորածի», այսպես կոչված, ադրբեջանական տարածքի «հայկական օկուպացիայի» մասին, բայց եւ այնպես ընդգծել է. «Հայոց ցեղասպանության հարցի առնչությամբ անցյալ տարի ցուցաբերածս դիրքորոշումը մնում է անփոփոխ»:

Այսինքն, «հայերը ցեղասպանության հարցում այնքան իրավացի են, որքան Հոլոքոսթի պարագայում` հրեաները»: Արտատպելով «Ջիհան» գործակալության հաղորդագրությունը երեկվա համարում` Նյու Յորքի «Թուրքական» կայքէջը զերծ է մնում մեկնաբանությունից: Ըստ երեւույթին, սենատոր Նատալի Գուլեի խոսքերը տեղ են հասել, բայց չպետք է հասանելի լինեն դեռեւս 21-րդ դարում հայատյացության անասնական բնազդով տառապելու պատճառով առ այսօր բռնությունը պաշտող, մարդասպանով հիացող թուրքական զանգվածներին: Այլապես թուրքական պետությունն այս զանգվածներին չի կարող իբրեւ հայհոյանքի եւ սպառնալիքի միջոց օգտագործել ինչպես ֆրանսիացի սենատորների, այնպես էլ Վալերի Բուայեի նման պատգամավորների դեմ:

http://azg.am/AM/2013021302