Դերսիմի հայության խնդիրները բարձրաձայնվեցին Եվրոպայում

Դերսիմահայերը սեպտեմբերի 29-ին` շաբաթ օրը, մեկտեղվեցին Ֆրանկֆուրտից 20 կմ հեռավորության վրա գտնվող Հանաու քաղաքում: Հանդիպմանը որպես բանախոսներ հանդես եկան եպիսկոպոս Գարեգին Բեքչիյանը, Միհրան Փրկիչ Գյուլթեքինը, Հովսեփ Հայրենին, Ռեջեփ Մարաշլըն և Միհրան Դաբաղը, իսկ արվեստի գործիչներ` Միքայիլ Ասլանը, Դևրիմ Քավալլըն, Ջեմիլ Քոչգիրին, Վարդան Հովհաննիսյանը և Էմրե Գյուլթեքինը: Երեկույթը մեկնարկեց 1915 թ. Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին հարգանքի տուրքի մատուցմամբ: Առաջինը ելույթ ունեցավ Գարեգին եպիսկոպոսը, ով իր խոսքն սկսեց դերսիմցի մի հայի մասին հուշով և շեշտեց սույն միջոցառման կարևորությունը: Երկրորդը ելույթ ունեցավ Դերսիմի հայերի հավատքի և սոցիալական փոխօգնության միության նախագահ Միհրան Փրկիչ Գյուլթեքինը, որը միության գործունեությանն անդրադառնալուց հետո խոսեց իրենց մարդկային իրավունքներից և սեփական ընտանիքի օրինակով ներկայացրեց այն հոգեկան տրավման, որ ապրել են Հայոց ցեղասպանությունից փրկված հայերը: Գյուլթեքինը հայտնելով, որ իրենք մտադիր են Դերսիմում եկեղեցիներին վերաբերող մի նախագիծ իրականացնել, նշեց նաև, թե շուտով կնկարահանվի դերսիմահայերին նվիրված վավերագրական ֆիլմ, և խոսեց միության խնդիրների մասին: Հովսեփ Հայրենին առավելապես ներկայացրեց Դերսիմի հայության պատմությունը` ընդգծելով, որ հնում Դերսիմը ինքնավար շրջան է եղել և ցանկացել է այդպիսին մնալ: Ռեջեփ Մարաշլըն իր հերթին փորձեց օրինակներով հայտնել, որ անցյալում Դերսիմում էլ են անօրինականություններ կատարվել: Ինչ վերաբերում է Միհրան Դաբաղին, ապա վերջինս նշելով, թե ծագմանը վերադառնալուն ուղղված ջանքերն իմաստալից են, անդրադարձավ այն անօրինականություններին, որոնց անցյալում ենթարկվել էր Դիարբեքիրում: Երեկույթն ավարտվեց ժամը 23.00-ին` արվեստի գործիչ ընկերների կողմից ներկայացված համերգից հետո: Ուշագրավ էր, որ երեկույթի մասնակիցների շարքում կային նաև ամերիկաբնակներ, կանադաբնակներ, շվեդաբնակներ և ֆրանսաբնակներ: Ցավոք, գերմանաբնակ դերսիմահայերի մասնակցությունը բավարար չէր, սակայն մասնակիցները մեծ հետաքրքրություն ցուցաբերեցին: Արդյունքի առումով մեր միությունը հասավ իր նպատակին. Դերսիմի հայության խնդիրները բարձրաձայնվեցին ողջ Եվրոպայում:

Դերսիմահայերի հավատքի և սոցիալական փոխօգնության միության նախագահ` Միհրան Փրկիչ Գյուլթեքին

Թարգմանեց Մելինե Անումյանը

Akunq.net