«Ներողությունն, իմ կարծիքով, երկրորդն է, որ պետք է ասվի: Աաջին հերթին շեշտը պետք է դրվի այս հասարակության` անցյալի մեղքերին առերեսվելու քաջության վրա: Մենք զրկված ենք դրանից մինչ այսօր: Սա վախեցած հասարակություն է: Ես չեմ ամաչում ասել սա. մենք սնվում ենք այս վախով եւ մեր ամբողջ կյանքի ընթացքում վախեցել ենք: Մեր իշխող համակարգը հիմնված է եղել վախի վրա: Մենք պետք է դա փոխենք: Իսկ դրա միակ ուղին անցյալի հետ առերեսվելն է»:
«Արմենպրես»-ի փոխանցմամբ` Today’s Zaman պարբերականի սյունակագիր Յավուզ Բայդարն այսպես է սկսում Huffington Post-ում հրապարակված իր նյութը, որը վերաբերում է ծագումով հրեա թուրք գործարար Իշակ Ալաթոնի գրառած հիշողություններին:
«Ալաթոնն, ով հասարակական ակտիվ անդամ է, անվերջ կոչ է անում վերջ դնել արյունոտ քրդական հակամարտությանը եւ որպես իմաստուն մարդկանցից մեկը, ով պատրաստ է դառնալ հաշտեցման երկխոսության մի մասը, նաեւ հորդորում է քաղաքացիներին` առեւերեսվել Օսմանյան կայսրությունում իրագործված հանցագործություններին եւ բարձրաձայնել կատարվածը»,-գրում է սյունակագիրը` ավելացնելով, որ այն հասարակությունը, որի մի անդամն է ինքը, իր անցյալից թաքնվելու լուրջ խնդիրների առաջ է կանգնած:
«Մենք համոզում ենք մեզ, որ եթե կողպենք մեր իմացածը մեր մեջ, այն կանցնի, կգնա: Սակայն անցյալի դիակները, որոնք փտել են այս հողում, թունավորում են օդը, որը մենք շնչում ենք: Եվ ուզում եմ այս առիթով հարց ուղղել` արդյո՞ք լինում է հանգստություն առանց առճակատման: Ուրեմն եկեք դա անենք, որպեսզի կարողանանք խաղաղություն հաստատել»,-նշում է Բայդարը:
Վերջինս նաեւ անդրադարձ է կատարում Ջեմալ Փաշայի թոռան` հայտնի սյունակագիր եւ խմբագիր Հասան Ջեմալի կողմից վերջերս գրված «1915. Հայոց ցեղասպանություն» խորագրով գրքին: Բայդարը նշում է, որ գիրքը նոր բովանդակային շունչ ունի իր մեջ, եւ նրան ավելի եզակի եւ նշանավոր դարձնում է այն, որ հեղինակը հենց ինքը` Հասան Ջեմալն է: Սյունակագիրը նյութում հատուկ շեշտում է Ջեմալ Փաշայի` հայոց մեծ ողբերգությունում` Ցեղասպանության մեջ, ունեցած գլխավոր դերակատարությունը:
«Հասան Ջեմալն իր հերթին, ի դեպ, գրքում նշում է, որ կատարվածը Ցեղասպանություն էր: Գրքում նա չի շրջանցում կամ խուսափում այս բառից, ինչպես շատ պատմաբաններ: Նրա աշխատությունը մի ճանապարհորդություն է, որն ընթերցողին տանում է դեպի ցավալի անցյալ: Սա նա նկարագրել է այլ գրքերում եւս, սակայն այս մեկը շատ ավելին է»,-գրում է սյունակագիրը` մեջբերելով Հասան Ջեմալի` մամուլին տված հարցազրույցից մի հատված. «Հրանտ Դինքի ցավն էր, որ ստիպեց ինձ գրել այս գիրքը: Դինքը մեզ բոլորիս համար սիրելի եւ հարգելի գործընկեր էր»:
Յավուզ Բայդարը նյութը եզրափակելիս մեջբերում է Հասան Ջեմալի գրքի նախաբանը, որտեղ նա գրել է. «Մենք չենք կարող լուռ մնալ անցյալի դառը ճշմարտությունների առաջ: Չենք կարող թույլ տալ, որ անցյալը լինի ներկայիս գերին: 1915 թ-ի ցավը չի պատկանում անցյալին. այն այսօր քննարկվելիք հարց է: Կարող ենք խաղաղության հասնել միայն պատմության ճշմարտությամբ, այլ ոչ թե հորինված կամ խեղաթյուրված պատմությամբ, ինչպիսին մերն է»: Սյունակագիրը ավարտում է. «Պետությունը ոչ միայն պետք է ներողություն խնդրի կատարվածի, այլ նաեւ` տարիներ շարունակ հանցանքը հերքելու համար»:
http://armenpress.am/arm/news/693610/1915-t-i-cavy-chi-patkanum-ancyalin-ayn-aysor-qnnarkveliq.html
Leave a Reply