Ֆրանկ Վեստերմանը «երկաթե վարագույրների» բացվելուց հետո Արարատ լեռը կբարձրանա Հայաստանի կողմից

Արարատ լեռը բազմաթիվ արվեստագետների ներշնչանքի աղբյուր է. գաղտնիք չէ նաեւ խորհրդավոր եւ սիմվոլիկ ուժի առկայությունը, որը փոխանցվում է բոլոր այն մարդկանց, ովքեր փորձում են ըմբռնել հենց այդ խորհրդավորության գաղտնիքը: Նման մի փորձ է կատարել հոլանդացի գրող Ֆրանկ Վեստերմանն իր «Արարատ» գրքում, որի հայերեն թարգմանության շնորհանդեսը կկայանա սեպտեմբերի 15-ին Երեւանի Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի «Մատենադարան» ինստիտուտում: Մինչ Հայաստան ժամանելը գրողը գրքի մասին պատմել է «Արմենպրես»-ի թղթակցին: Հայ ընթերցողին ներկայացվող գրքի բովանդակության առանցքում են աստվածաշնչյան լեռը, Նոյան տապանի որոնումները, բանականության եւ կրոնի վերաբերյալ վերլուծություններ։

 -Պարո’ն Վեստերման, ինչո՞ւ որոշեցիք գրել Արարատի եւ Հայաստանի մասին:

-Արարատի մասին իմ մտապատկերն ուրվագծվել է աստվածաշնչյան ջրհեղեղի պատմությունից: Ես մեծացել եմ բողոքականների ընտանիքում` Հոլանդիայի արվարձաններից մեկում, եւ հայերը, որոնք ապրում էին իմ հայրենի քաղաքում` Ասենում, գաղթել էին Թուրքիայից, որտեղ հետապնդվել էին միայն իրենց հավատքի եւ ինքնության համար: Սա ամենն էր, ինչ ես գիտեի: Շատ տարիներ անց` 1999 թ., երբ ես թղթակցում էի թերթերից մեկին, առաջին անգամ իմ կյանքում տեսա Արարատ լեռը Երեւանի կողմից: Ես ապշած էի լեռան գեղեցկությունից, հզոր սիմվոլիկայից, տպավորիչ աշխարհագրական դիրքից: Ես միանգամից ցանկացա գնալ այնտեղ, բայց իհարկե Խոր Վիրապից ավելի մոտ գնալ չկարողացա: Միայն մի քանի տարի անց, երբ ես հայր դարձա, որոշեցի բարձրանալ Արարատ լեռը եւ գրել հետազոտական աշխատանք` նվիրված իմ դստերը` Վերային:

-Ի՞նչ տեսանկյունից եք մոտեցել բիբլիական սարին` Արարատին:

-Ես դիտարկում էի Արարատը որպես լեռ, որը խոսում է մարդկության հետ` որպես ամբողջության: Այն տիեզերական խորհրդանիշ է, որը վեր է տարածաշրջանում առկա վերքերից եւ բաժանումներից: Ես փորձում էի ընդգծել նրա եզակիությունը` պատմելով իմ անձնական տպավորությունների մասին: Ես փորձում էի լսել, թե ինչ էր ուզում այս փառահեղ սարն ասել ինձ` մի մարդու, որը կորցրել էր իր մանկության հանդեպ հավատը եւ իրեն տեսնում էր առավելապես որպես բանական մարդ: Ես ինձ այս հարցերն էի տալիս. «Որտեղ է իմ երեխաների Աստվածաշնչում առկա Աստվածը», «Եվ ով կամ ինչն է փոխարինել նրան»: Իմ գրքում Արարատը կրողն է փաստերի եւ հավատքի, գիտության եւ կրոնի, երկրաբանության եւ առասպելաբանության: Նրա գագաթն ինձ համար խորհրդանշում է վայրը, որտեղ պատմությունն ու լեռները միանում են, եւ դա հենց այն վայրն է, որտեղ ես ցանկանում եմ գնալ:

 -Ի՞նչ հարցեր եք բարձրացրել Ձեր գրքում` կապված պատմական Հայաստանում գտնվող լեռան հետ:

-Դեպի գագաթ տանող ճանապարհին ես մի քանի հիմնովին ընտրված «թեքություններ», «շեղումներ» նկատեցի` ժամանակի եւ տարածության մեջ….այդ ամենն առնչվում էր կամ գիտությանը, կամ կրոնին: Հայաստանում այս «շեղումներին» անդրադառնում են երեւանցի ժամանակակից մի քանի սեսյմոլոգներ եւ հրաբխագետներ եւ էջմիածինցի մի հոգեւորական: Ես նաեւ այցելեցի Արջերի քարանձավ` այդ ընթացքում վերահաշվարկելով եւ խորհելով Աբովյանի եւ Պարոտի Արարատի գագաթի նվաճման հաղթահարման մասին:     

-Ե՞րբ եք գրել գիրքը: Ցանկանո՞ւմ եք մեկ անգամ եւս բարձրանալ լեռը:

-Ես բարձրացել եմ Արարատ լեռը 2005թ. սեպտեմբերին եւ դրանից հետո անմիջապես սկսեցի գրել գիրքը: Ես խոստանում եմ` երբ երկաթե վարագույրների վերջին շերտերը մի օր բացվեն, ես կրկին կբարձրանամ Արարատ լեռը` այս անգամ Հայաստանի կողմից:

 -Քանի՞ լեզուներով է գիրքն այժմ թարգմանված:

-Ներառյալ հայերենը, այժմ իմ գիրքը հասանելի է տասը լեզուներով: Ես անհամբերությամբ սպասում եմ սեպտեմբերի 15-ին, երբ կկարողանամ ներկայացնել գիրքը Հայաստանում: Եվ փաստը, որ ես այն ներկայացնելու եմ լեգենդար Մատենադարանում, անգնահատելի պատիվ է ինձ համար:

 Հարցազրույցը` Արուսիկ Զախարյանի

http://armenpress.am/arm/news/692652/frank-vestermany-erkate-varaguyrneri-bacveluc-heto.html