«Թուրքիան աշխարհին զուռնա-դհոլով տեղեկացնում է, թե վերականգնում է Աղթամարը, մինչդեռ քանդում է Մրենի տաճարը»

Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հիմնադրամի 2012 թ. հրատարակչական գործունեության, մտահոգությունների եւ ապագա ծրագրերի մասին երեկ զրուցեց Սամվել Կարապետյանը:

Հուշարձանագետն ասաց, որ լույս է տեսել հիմնադրամի գրքաշարի 15-րդ հատորը` նվիրված հիմնադրամի հիմնադիր-նախագահ Արմեն Հախնազարյանի ուսումնասիրություններին. «Հիմնադրամը հրատարակել էր նաեւ «Անի» եռալեզու հատորյակը` նվիրված Անին մայրաքաղաք հռչակելու 1050-ամյակին, որը պարունակում է շուրջ 700 լուսանկար, մանրամասն տեղեկություններ յուրաքանչյուր շինության վերաբերյալ, ինչպես նաեւ ներառում է Անիի հատակագիծը:

Հատկանշական է, որ հայկական գրատպության 500-ամյակի առթիվ հրատարակվել էր նաեւ հայկական տպարանների քարտեզ: Բանախոսը նշեց նաեւ, որ արդեն 3-րդ տարին է, ինչ հիմնադրամը լույս է ընծայում «Վարձք» հանդեսը. «Փոքր ծավալի ուսումնասիրությունները նպատակահարմար չէ գիրք դարձնել, իսկ առկա ակադեմիական հանդեսները տարբեր պատճառներով բավարար չեն: Այս տարի լույս է տեսել «Վարձքի» 3 համար»:

Հուշարձանագետը տեղեկացրեց, որ հանդեսի վերջին համարը ներառում է երկու առանցքային նյութ` խորհրդային տարիներին արված լուսանկարի համաձայն` Ագուլիսում պահպանվել էին 7 եկեղեցի, 1 վանք եւ 8 պաշտամունքային վայր, մինչդեռ տիեզերքից արված նոր լուսանկարները փաստում են, որ Ագուլիսը մշակութաթափ է արված, ինչպես Նախիջեւանի բոլոր հնավայրերը, իսկ մյուսը վերաբերում է Հայաստան-Թուրքիա սահմանին գտնվող Մրենի տաճարին. «Ներսում հսկայական փոս է փորված, իսկ սրբատաշ քարերը հանված են: Տաճար մտնել չի կարելի` հսկողություն է սահմանված, սակայն հսկողները աչք են փակում գանձախույզների եւ տաճարն ավերողների վրա, մինչդեռ զբոսաշրջիկներին չեն թույլատրում անգամ մոտենալ»: Հավելեց, որ Թուրքիան աշխարհին զուռնա-դհոլով տեղեկացնում է, թե վերականգնում է Աղթամարը, մինչդեռ քանդում է Մրենի տաճարը: Այդ քայլը Թուրքիայի պետական քաղաքականության մի մասն է:

Բանախոսը հավելեց, որ Վրաստանում եւս շատ բան է ոչնչացվել, սակայն վստահեցրեց, որ Վրաստանի իշխանություններն իրենց խոստումը կատարում են` պատշաճ ձեւով իրականացվում է Ս. Նշան եկեղեցու վերականգնման աշխատանքները:

Անդրադառնալով ապագա ծրագրերին` բանախոսն ասաց, որ ծավալուն աշխատանք է տարվում Արեւմտյան Հայաստանի 70 գավառների պատմամշակութային ժառանգությունը 50 գրքից բաղկացած հատորյակում ամփոփելու ուղղությամբ, որոնցից առաջինը կհրատարակվի 2015-ին:

Մ. Հ.

http://azg.am/AM/2012083116