Նախկինում ճգնաժամի հարցերով անհանգստացողները կամ աշխատավարձերով հետաքրքրվողները այսօր հրճվում են. «Դուք լրագրող եք, դուք չեք կարող իմանալ` կլինի՞ պատերազմ, թե ոչ»: Այս մասին գրում է թուրքական Sabah թերթի վերլուծաբան Էնգին Արդիչը:
«Այս հարցին ես պատասխան հարց եմ տալիս. «Ի՞նչ պատերազմի մասին է խոսքը` Թուրքիայի եւ Սիրիայի՞, Իսրայելի եւ Իրանի՞ միջեւ, թե՞ Երրորդ համաշխարհային պատերազմի»:
Նշանավոր պատմաբան Էրիկ Հոբսբաումը մի քանի տարի առաջ ասել է. «Բոլոր պայմանները ստեղծվել են համաշխարհային նոր պատերազմի համար»… Թեեւ ոչ այդքան դաժան, որքան 1929 թ., սակայն մենք կթեւակոխենք կապիտալիզմի նոր ճգնաժամի մեջ…: Դժվարին կացության մեջ գտնվող երկրներում չի դադարում ֆաշիզմը…: նոր ուժ են հավաքում Մերձավոր Արեւելքում տիրող անկարգությունները…:
Ես չեմ վախենում թուրք-սիրիական պատերազմից: Ասադը, այսպես թե այնպես, արդեն տապալվել է: Նա առավել դաժան դիմադրություն է ցուցաբերում, քան Քադաֆին կամ Հոսնին, սակայն նրան անխուսափելիորեն սպասվում է պատմության աղբարկղը: Թուրքական բանակը կհաղթի Սիրիային, այս հաղթանակը մեզ համար մի քանի հարյուր զոհ, ճգնաժամ կարժենա, մեր հայրենիքը շատ բան կկորցնի, բայց մենք չենք կործանվի:
Ինչ վերաբերում է Իսրայելի եւ Իրանի պատերազմին, ապա կատակը մեծ արագությամբ հրդեհի կվերածվի, եւ մենք կհայտնվենք ամերիկյան եւ ռուսական մարտերի կրակի ներքո…: Եվ կկանգնենք «որեւէ մեկի կողմը անցնելու անհրաժեշտության» առջեւ:
Ինտերնետում թեզիսներ են հայտնվել այն մասին, որ «Իսրայելը Իրանին հարված կհասցնի սեպտեմբերի կեսերին»` հաստատելով այն որոշ մանրամասնություններով: Սակայն երբ արդեն Իսրայելի «պաշտոնական դեմքերն» են սկսում նկարագրել նման ծրագրեր, ապա հարցը «դադարում է կատակային լինել»… Այնուհանդերձ, գրոհի դեպքում «բարոյական նախապատվությունը» կլինի Իրանի կողմում:
Իսրայելը ենթադրում է, որ «Պատերազմը կտեւի 30 օր»: Նման կերպ են մտածել նաեւ 1914 թ. …: Օգոստոսին ասում էին, որ «Մինչեւ Սուրբ ծնունդ կավարտվի»,-այսինքն` պատերազմը չպետք է հատեր 1915 թ. սահմանը… Մինչդեռ պատերազմը ավարտվել է միայն 1918 թ. նոյեմբերին: Իսկ նրա հետ իրենց գոյությունն են ավարտել երեք միապետություններ` Գերմանականը, Ավստրիականը եւ Օսմանյանը:
Ենթադրություններ են հնչել այն մասին, որ երրորդ աշխարհամարտը շատ կարճ կտեւի (չորրորդի համեմատ, որի ժամանակ, ըստ Էյնշտեյնի, ուժի մեջ կմտնեն «քարեր եւ մահակներ»)… իսկ եթե ո՞չ:
Կամ թե կողմերը, շատ լավ հասկանալով, որ միջուկային կռիվները աշխարհի վերջին կհանգեցնեն, նորից կանցնեն «պայմանական» զենքի՞ն… Առաջինը` 4 տարի, երկրորդը` 5 տարի, երրորդը կտեւի 8, 10 տարի՞…:
Արդյոք այս դեպքում սոցիալիզմ կհաստատվի՞. հազիվ թե: Սակայն Թուրքիան կվերանա: Մենք բոլորս էլ շատ լավ գիտենք, որ Թուրքիան չի դիմանա: Եւ կլինեն տասնյակ հազարավոր զոհեր: Մենք ոնց կանք, այդպես էլ կապրենք, միայն թե երիտասարդ սերունդն է մեղք:
Պատմությունը չի ների այս խաղասեղանի շուրջ դրույքներ կատարողներին, ինչպես որ մենք չենք ներել Էնվերին եւ նրա «մեղսակիցներին»:
Միգուցե լիբերալ ինտելիգենցիան, ով խոսում է «Հեղաշրջման մասին, որը մեծ ցավ կպարգեւի մեզ», ենթադրում է համաշխարհային պատերա՞զմ, որի համար առիթ կարող է հանդիսանալ Իսրայել-Իրան հակամարտությունը: Կամ էլ «տեղական» մակարդակի այնպիսի մի դեպք, ինչպիսին Թուրքիայի պարտությունն ու տարածքային կորուստներն են եւ Քուրդիստանի հիմնումը»,-գրում է վերլուծաբանը:
Leave a Reply