Թուրքիայում չկան քաղաքական պայմաններ Հայոց ցեղասպանության ճանաչման համար

Հայոց ցեղասպանության հարցի բաց քննարկման և անգամ` հայ-թուրքական հաաբերությունների կարգավորման համար Թուրքիայում բացակայում են քաղաքական պայմանները:

Փաստ է, որ Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը և հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորումը փոխկապակցված հարցեր են, և առանց մեկի լուծման հնարավոր չէ մյուսի լուծումը:

Խնդիրը միայն 1915-ի ցեղասպանության փաստերի ներկայացման և թուրքական պետականությանն ու հասարակությանն ապացուցելը չէ: Ցեղասպանություն իրականացրած պետությանը փաստերով իր իսկ կատարած հանցանքն ապացուցելու անհրաժեշտությունն արդեն իսկ վկայում է, որ այդ պետությունն իր գաղափարախոսության մեջ ժխտում և արդարացնում է ցեղասպանությունը:

Թուրքիայում, ինչպես պահանջում է Եվրամիությունն իր թեկնածուից, համամարդկային արժեքները որպես պետության գաղափարախոսություն ընդունելու համար անհրաժեշտ է, որ այդ երկրում գործի եվրոպական արժեքներ դավանող ազդեցիկ կուսակցություն:

Այդպիսի կուսակցություն այսօր Թուրքիայում բացակայում է: Թուրքիայի Մեծ Մեջլիսում այսօր ներկայացված են չորս կուսակցություններ.

Արդարություն և Զարգացուն կուսակցությունը (AKP) վարչապետ Էրդողանի իշխող կուսակցությունն է, որ դավանում է Նոր օսմանյան գաղափարախոսություն` պանթուրքիզմը և թուրքական ազգայնականությունը փորձելով առաջ մղել իսլամ կրոնի միջոցով: Համամարդկային արժեքներ ասելով` հասկանում է իսլամական արժեքները` հարմարեցված թուրք հասարակությունը:

Հանրապետական ժողովրդական կուսակցությունը (CHP) քեմալիստական ազգայնական կուսակցություն է, միակ գաղափարական տարբերությունը Էրդողանի կուսակցությունից այն է, որ պանթուրքիզմի գաղափարախոսության իրականցումը դիտարկում է աշխարհիկ պետության պայմաններում:

Ազգային շարժում կուսակցությունը (MHP) ծայրահեղ ազգայնական, ֆաշիստական կուսակցություն է, որի գաղափարախոսությունը կարելի է ներկայացնել իրենց իսկ նշանաբանով` «Կամ սիրիր Թուրքիան, կամ լքիր այն»:

Քրդական Խաղաղություն և ժողովրդավարություն կուսակցությունը (BDP) փորձում է աշխարհի համար ընդունելի ժողովրդական գաղափարախոսությամբ, սակայն քրդական ազգային շարժմանը բնորոծ մեթոդներով հասնել հարավաևելյան նահանգների անկախության կամ ինքնավարության:

Թուրքիայում չկա ազդեցիկ քաղաքական ուժ, որի համար ընդունելի լինեն եվրոպական արժեքները, և պատրաստ լինի առերեսվել իր պատմության մութ էջերի հետ:

Զարմանալի է, որ Եվրամիությունը մինչ օրս չի փորձել Թուրքիայում ստեղծել իրական ժողովրդավարություն դավանող կուսակցություն կամ էլ քաջալերել այդ կարգի կուսակցության գոյությունը: Վերջին տարիներին թուրք հասարակության մեջ մի քանի անգամ փորձ է արվել քաղաքական դաշտում առաջ մղել այդպիսի քաղաքական ուժ, սակայն ձախողվել է:

Հետաքրքիր է, որ այն պետություններում, որոնք վերջին տարիներին համալրել են Եվրամիության շարքերը կամ էլ համարվում են անդամության հավանական թեկնածու, անդամ դառնալուց առաջ իշխանության է գալիս եվրոպական արժեքներ դավանող կուսակցություն: Սա Եվրամիության հատուկ քաղաքականության արդյունք է; Իսկ Թուրքիայում առայժմ այդպիսի կուսակցություն գոյություն էլ չունի:

Հետևաբար` առաջիկա տարիներին ոչ միայն Թուրքիան չի կարող դառնալ Եվրամիության անդամ, այլ նաև 1915թ. ցեղասպանության ժխտողականույունը կմնա այդ պետության հիմնական գաղափարախոսությունը:

Եվ այս պայմաններում մտածել, որ հայ-թուրքական արձանագրությունների թղթե փաթեթը կարող է ճեղքել թուրքական ազգայնականության երկաթե պատը, առնվազն միամտություն է:

http://www.armweeklynews.am/awn/ma12/am_1214.htm