Վելի Քյուչյուքը հա՞յ է

«Թարաֆ» օրաթերթի թղթակից Մեհմեդ Բարանսուն և Թունջայ Օփչին, ով Ռազմածովային ուժերից ազատվելուց հետո սկսել է լրագրողի կարիերան, գրել են «Փիրուս. Դևշիրմե (մանկաժողով) բանակների վերջին պատերազմը» գիրքը:

Գիրքը լի է առանց աղբյուրների և փաստարկների սերիալի սցենարով, և այս ձևով հեռու չէ համայնքային սցենարներից: Գրքից մի քանի մեջբերում կատարենք. «Այդ օրերին մեկ այլ զարգացում տեղի ունեցավ Գյուփելի Ահմեդ Հոջայի շուրջ: Դեպքից տեղյակ Գյուփելի Ահմեդ Հոջան զեկույց էր ստացել` շաքարով հիվանդ լինելու պատճառով ինքն «ծառայությանը պիտանի  չէ (էջ 249)»:

Վելի Քյուչյուքը հայ է

«Իրոք, փետրվարի 28-ի գործընթացի հայտնի դերասանները, վարագույրի առջև տեսանելի անուններն ունեին բավականին վիճահարույց արմատներ, բարեկամական հարաբերություններ կամ էլ կապեր: Զմյուռնիայի բուջացի Չևիկ Բիրը, իրոք, արմատներով սալոնիկցի էր, այս տեսանկյունից սաբեթայական էր (էջ 254)»:

«Փետրվարի 28-ի հետ սկսված ժամանակահատվածի ամենակարևոր անուններից և գաղափարախոսներից մեկի` Իլհան Սելջուկի մայրը հայ էր (էջ 254):

Իսկ Դողու Փերինչեքը Երզնկայի Ափչաղա գյուղից էր, որտեղ ապրում էին երբեմնի հայ փերինչօղլուները (էջ 254):

Իսկ Յալչըն Քյուչուքը և’ ծագումով հրեա է, և’ իր պապը հայրենիքի դավաճանության համար դատվել է, գրանցված ֆրանսիացու հետ էր համագործակցում: Միևնույն ժամանակ բարեկամ էր Յաշար Բյույուքանըթին (էջ 254)»:

«Լևենթ Գյոքթաշը հոր կողմից հայ էր, մոր կողմից` հույն (էջ 254):

Համաձայն պնդումների` Վելլի Քյուչյուքը հայկական արմատներ ունի: Թուրքական բանակում այն մի քանի սպաներից մեկն էր, ով կարողանում էր հայերն խոսել: Այն, որ Քյուչյուքը խոսում է հայերեն, գիտեին նաև նրա ընկերները: Հարցնողներին ասում էր, թե իր հայ հարևաններից է սովորել: Մինչդեռ այն գյուղում, որտեղ անց է կացրել մանկությունը, գրանցումների համաձայն` մի հայ անգամ չի ապրել: Իսկ համաձայն օսմանյան գրանցումների` Բիլեջիկի թուրքմենական/Թուրքմեն գյուղն ամբողջովին հայաբնակ գյուղ է եղել (էջ 264)»:

Մանկաժողովներ

Հիմա պարզ է, թե ինչու՞ է գրքի անունը «Դևշիրմե (մանկաժողով) բանակների վերջին պատերազմը»: Ըստ Բարանսուի և Օփչինի` Էրգենեքոն ու Մուրճ դատավարություների մեղադրյալները ոչ թե թուրքերն են, այլ` կա’մ հայերը, կա’մ հույները, կա’մ էլ հրեաները… Այդ իսկ պատճառով էլ շատ բնական է, որ գնացել են Սիլիվրի: Թուրքերն ու մուսուլմանները ազատվում են այնպիսի հայերից, ինչպիսիք են Վելի Քյուչուքն ու Դողու Փերինչեքը:

Մեկ մանրամասնություն ևս…

Բացահայտ խտրականություն սերմանող այս գրքի հեղինակներից մեկը հայտնի է «Թարաֆ» օրաթերթին ռազմական փաստաթղթեր մատակարարելով, մյուսը` զինվորական գործից հեռացվելով… մեկը հայտնի է խեղաթյուրված ռազմական փաստաթղթեր հրապարակելու, մյուսը` խեղաթյուրված ռազմական փաստաթղթեր գտնելու փաստով: Երկուսի ընդհանրությունները համայնքային կրթությունն ու ԱՄՆ-ում ստացած կրթությունն են: Երկուսն էլ ոստիկանության համակարգում գործող խմբից են սնվում: Այս մանրամասնությունը դեռևս Օփչինը հրապարակել «Chronicle» ամսագրում, որտեղ լույս տեսած ազգի պատմությունը հենվում է ոչ թե պատմության/սոցիոլոգիայի, այլ ոստիկանության/համայնքի արխիվի վրա:

Հիմա հասկացա՞ք, թե այս քարտարանները (ինֆորմացիայի կուտակումը) որտեղից են ի հայտ գալիս և ով է պատրաստում: Զինվորականների վերաբերյալ բացված տարատեսակ կայքերին ով և ինչու է մատակարարում ալևիական, հայկական, հունական, սաբեթայական և քրդական ծագան մասին տեղեկություններ: Ինչու՞  է հետախուզությունների ժամանակ գտնվել 51 համարի CD-ին, որտեղ, մեղադրյալներից բացի, տեղ է գտել տեղեկություններ նաև նրանց կանաց մասին: 

Գիրքը չէ, բայց այս ամբողջը շատ բաների մասին է վկայում:

http://www.odatv.com/n.php?n=hrant-dinkle-veli-kucuk-akraba-mi-0405121200

Թարգմանությունը` Անահիտ Քարտաշյանի