Արամ սրբազանի հետ պոլսահայ համայնքը խնդիրներ ունի. «Ակօս»-ի գլխավոր խմբագիր

Ստամբուլի մոտ 50 հազարանոց հայ համայնքի ներսում, ի թիվս բազմաթիվ խնդիրների, գլխավոր տեղում են համայնքի կազմակերպչական եւ հոգեւոր առաջնորդի` պատրիարքի հետ կապված խնդիրները: Այս մասին բարձրաձայնում է նաեւ Ստամբուլի հայկական շաբաթաթերթ «Ակօս»-ի գլխավոր խմբագիր Ռոբեր Քոփթաշը:

Եվրասիա համագործակցություն հիմնադրամի եւ Ստամբուլի մշակույթի համալսարանի Համաշխարհային քաղաքական զարգացումների կենտրոնի (GPOT) կողմից «Աջակցություն հայ-թուրքական հարաբերությունների բարելավմանը» ծրագրի շրջանակներում հայ եւ թուրք լրագրողներից կազմված խումբը Ստամբուլում այցելեց «Ակօս»-ի խմբագրություն եւ զրուցեց գլխավոր խմբագիր Ռոբեր Քոփթաշի հետ:

Քոփթաշը նշեց, որ ստամբուլահայ համայնքի մոտ շարունակում է արդիական մնալ համայնքին պատկանած գույքի վերադարձի խնդիրը, որոնց մի մասը լուծման ճանապարհին է: Անդրադառնալով Ստամբուլահայ համայնքում մեծ աղմուկ հանած` պատրիարքի կամ համապատրիարքի ընտրություններին` «Ակօս»-ի խմբագիրը շեշտեց. «Պատրիարքարանի հետ հարցեր ունենք: Համայնքն ուզումն էր նոր պատրիարք ընտրել, սակայն թե պատրիարքարանը, թե պետությունը չուզեց այն: Հիմա փոխանորդ պատրիարքով ենք բավարարվել:  Մենք էլ հարցեր ունենք Արամ սրբազանի հետ, համայնք էլ: Մենք մի շարք քննադատություններ ունենք, բնականաբար պատրիարքարանն էլ իր դիրքորոշումն ունի, որը մենք հարգում ենք»,-ասաց Քոփթաշը:

Հայաստանցի լրագրողներից մեկը խնդրեց պարզաբանել պատրիարքի ընտրությունների հետ կապված զարգացումները, որին ի պատասխան Քոփթաշը նշեց, որ ներկայիս պատրիարք Մեսրոպ 2-րդ Մութաֆյանի անբուժելի հիվանդության հետեւանքով հայ համայնքն ընտրություն ուզեց աթոռակից պատրիարքի համար, սակայն համայնքից մեկ այլ խումբ պահանջեց նոր պատրիարքի ընտրություններ:

«Իմ կարծիքով` երբ Արամ սրբազանը հասկացավ, որ ընտրության արդյունքում ժողովուրդն իրեն չի ընտրելու,  հետ կանգնեց համապատրիարքի ընտրություն կազմակերպելու որոշումից: Եւ քանի որ Արամ սրբազանը (Արք. Արամ Աթեշյանը մինչ փոխպատրիարք դառնալը հանդիսացել է Պոլսո հայոց պատրիարքարանի հոգեւոր խորհրդի առաջնորդ-խմբ.) բավարարում էր պետությանը, պատրիարքարանն ու պետությունը խորհրդակցեցին եւ այսպիսի լուծում գտան: Ժողովուրդն ուզում էր, որ պատրիարքը կամ աթոռակից պատրիարքն ընտրվեր, սակայն դա չուզեց Արամ սրբազանը»,-ասաց «Ակօս»-ի խմբագիրը:

NEWS.am-ը մշտապես ներկայացրել է Պոլսո հայոց պատրիարքի ընտրության հետ կապված զարգացումները: Խնդիրները ծագեցին Պոլսո հայոց պատրիարք Մեսրոպ Մութաֆյանի հիվանդությունից հետո, քանի որ, պատրիարքարանի կանոնադրության համաձայն, պատրիարքն ընտրվում է ցմահ:  Իրադարձությունների այս համատեքսոտւմ Պոլսո Հայոց պատրիարքարանի հոգեւոր խորհրդի առաջնորդ արք. Արամ Աթեշյանը 2009-ի նոյեմբերի 6-ին հանդիպել է Թուրքիայի վարչապետի հետ եւ հայտնել այդ մտադրության մասին, իսկ արդեն դեկտեմբերի սկզբին արք. Աթեշյանը պատրիարքարանի ներկայացուցիչների հետ այցելեց Ստամբուլի նահանգապետ Մուամեր Գյուլերին եւ հանձնեց համապատրիարքի ընտրություններ անցկացնելու դիմումը։ Այնուհետ կազմավորվեց Համապատրիարքի ընտրության նախաձեռնող խումբ։ Անհարթությունն այն է, որ Նախաձեռնող խումբը իր հերթին առանձին դիմել է Ստամբուլի նահանգապետարան, բայց ոչ թե համապատրիարք՝ այլ պատրիարք ընտրելու թույլտվության համար։

Այնուհետ` այս հակասական իրադարձությունների ժամանակ, թուրքական իշխանությունները գրություն են ուղարկում պատրիարքարան` նշելով, թե նոր պատրիարք կամ համապատրիարք ընտրելու փոխարեն ավելի հարմար է ընտրել փոխպատրիարք: Ստամբուլի նահանգապետի 2010 թ. հունիսի 29-ի գրության հիման վրա Պոլսո հայոց պատրիարքարանում տեղի է ունեցել հոգեւոր խորհրդի նիստ, որի ընթացքում 26 հոգուց 25-ը իրենց ձայնը տվել են արք. Արամ Աթեշյանին` որպես փոխպատրիարք` համայնքին զրկելով ընտրելու իրավունքից:

Ստամբուլահայ համայնքում անմիջապես ընդվզում առաջացավ, քանի որ պետությունը խառնվեց համայնքի ներքին կյանքին եւ փաստացի նշանակեց փոխպատրիարք, իսկ նման հասկացություն հայկական եկեղեցական աստիճանակարգում չկա:  Թեեւ արք. Արամ Աթեշյանի նշանակեցին փոխպատրիարք, պատրիարքարանը արք. Աթեշյանին համարում է պատրիարքական ընդհանուր փոխանորդ:

Այնուհետ կազմավորվել է «Ցանկանում ենք ընտրել մեր պատրիարքին» նախաձեռնություն, որի անդամներն են հայտնի ստամբուլահայեր Հարութ Օզերը, Տիգրան Ալթունը, Մարկար Եսայանը, Կարո Պալյանը եւ այլք:

Նախաձեռնության կողմից 2010 թ. դեկտեմբերին  դատական հայց է ներկայացվել թուրքական դատարան` պահանջելով չեղյալ հայտարարել թուրքական կառավարության կողմից արք. Աթեշյանին փոխպատրիարք նշանակումը եւ կազմակերպել նոր պատրիարքի ընտրություններ։

2011 թ. փետրվարին թուրքական դատարանը մերժել էր հայցը` որոշման մեջ նշելով, թե հիշյալ հայցի քննարկումը չի մտնում դատարանի իրավասությունների շրջանակում։

http://news.am/arm/news/108940.html