Թուրքիայում հայտնված տարօրինակ նշանները բացահայտված են. լրագրողական ուսումնասիրություն

Օրերս թուրքական առաջատար կայքերն ու բլոգերը տեղեկացրին, որ Թուրքիայի արևելյան Ադիյաման գավառում բնակվող ալևիների համայնքի ներկայացուցիչներին պատկանող տների վրա կարմրավուն ներկով, խզբզանքներ հիշեցնող միանման նշաններ են հայտնվել:Որոշ ալևիների տներ նշվել են նաև թվերով և անվերծանելի տառերով: Դրանք բուռն քննարկումների թեմա դարձան այն բանից հետո, երբ Հանրապետական ժողովրդական կուսակցության պատգամավոր Հուսեյն Այգյունը տեղադրեց Hurriyet-ի՝ նշանների մասին հաղորդող հոդվածը Facebook-ի իր էջում: Ալևիները միմյանց ետևից դիմել են տեղի անվտանգության ծառայություններին՝ պահանջելով բացատրել մեկ գիշերվա արդյունքում հայտնված առեղծվածային նշանները: Թուրք օգտատերերի կողմից խիստ քննադատության է արժանացել Ադիյամանի ղեկավար Ռամազան Սոդանը, որը սկզբում հայտարարել է՝ ոստիկանությունը փնտրում է այս արարքի պատասխանատուներին, սակայն այսօր հավաստիացրել է՝ իբր անհանգստանալու կարիք չկա, քանի որ իրենց չափագրումների հետևանքով պարզվել է՝ «տեղաբնակ 3 երեխաներն են պարզապես կեղտոտել տների պատերը, բացի այդ էլ ոչ միայն շիա, այլև սունի ալևիների դռներին են գրել…»: Բնիկ ալևիները, սակայն, միաձայն հերքում են Ռամազանի խոսքերը՝ լրագրողներին ասելով, որ միայն շիա դավանողների տների պատերն են խզբզած:

«Այս շրջանը ալևիների կենտրոնն է, և նման միջադեպեր այստեղ երբևէ տեղի չեն ունեցել», – թուրք օգտատերերին հատկապես նյարդայնացրել են Ռամադանի այս խոսքերը, քանի որ ալևիների տների վրա նշաններ թողնելու միևնույն մեթոդը նախորդել է դեռևս 1978 թվականի Մարաշի ջարդերին: Հազարավոր թուրք ազգայնականներ, տուրք տալով իրենց կրոնական և ազգայնական մոլագարությանը, 7 օրվա ընթացքում Մարաշում կոտորեցին սունի ալևիների ու այրեցին նրանց տները. ոչ պաշտոնական աղբյուրների համաձայն՝ սպանվածների թիվն անցնում էր 500-ը:

Ավելին, թուրքական լրատվական գործակալությունները դեռևս 2009 թվականին հաղորդել էին, որ Թուրքիայի «Դեմոկրատական հասարակություն» կուսակցության պատգամավոր Սեբեհատ Թունջելը հարցումով դիմել էր երկրի խորհրդարան՝ նշելով է, որ Ստամբուլում բնակվող հայերի և հույների տների վրա առավոտյան վաղ տարօրինակ նշաններ են հայտնվում։ Պատգամավորը դիմել էր նաև Թուրքիայի ՆԳՆ նախարար Բաշիր Աթալային. «Ո՞վ է կարմիր և կանաչ գույնի նշաններ դնում Քուրթուլուշ, ՄուստաՖա Քեմալ Փաշա, Ֆերիկոյ և Սամատրա փողոցներում գտնվող հայերի և հույների տների վրա: Նման քայլերը կարող են հանգեցնել մուսուլմանների և ոչ մուսալմանների միջև հերթական բախումների, երկրի ՆԳՆ-ն ի՞նչ է անում նման քայլերը կանխելու համար: Այս դեպքերը հիշեցնում են 1955 թվականի իրադարձությունները (խոսքը 1955-ին Ստամբուլի հույների ու հայերի ջադերի մասին է)։ Այն ժամանակ գործող իշխանությունները նման ձևերով մշտական վախի մեջ էին պահում հայերին և հույներին»։

Նշենք մի հանգամանք ևս. 2011 թվականի ապիլի 9-ին Բրյուսելում Ժողովրդավար հայերի միության կազմակերպած «Թուրքիայում հայ լինել» թեմայով միջոցառմանը գերմանաբնակ թուրք գրող Քեմալ Յալչընը հայտարարել էր, որ Ադիյամանում կան ավելի քան 5 հազար, 1915 թվականի կոտորածների արդյունքում «մահմեդականացված» հայեր, որոնք միմյանց «մերոնք» են անվանում ու հատուկ օրերին զուտ համայնքի անդամների մասնակցությամբ կազմակերպում են առանձնահատուկ հավաքներ:

Անի Մարգարյան

http://daily.am/?l=am&p=3914