Հայոց ցեղասպանություն. կեղծիքի վերջը

Էրոլ Օզքորայ

Անդրադառնանք թեմայի բուն էությանը:

Առաջին` պետության բարձագույն շահերը պաշտպանելը ոչ թե լրագրողի գործն է, այլ` պետական պաշտոնյաների և ընտրված քաղաքական գործիչների: Լրագրողը ստիպված է հարցաքննել ամեն տեսակի  իշխանական խմբի և նրանց միջև լուրջ հեռավորություն պահպանել: Այս առաքելությունն իրականցնելիս լրագրողը գործ չունի ստի, կեղծիքի և ապատեղեկատվության հետ: Դրա համար էլ երբ ԱՄՆ-ում «Washington Post»-ը  ջրի երես հանեց «Watergate» սկանդալը, սա նախարար Նիքսոնի հրաժարականի պատճառ հանդիսացավ, Ֆոլքլենդի պատերազմում «BBC»-ին կարողացավ չզիջել վարչապետ Թեթչերին: 

Երկրորդ` ցեղասպանության ժխտումը չի տեղավորվում խոսքի ազատության շրջանակի մեջ, կարճ ասած` այս շեղումը չի ընկալվում որպես միտք, տեսակետ, գաղափար, որովհետև հրահրում է ռասիստական ատելություն:

Եվ երրորդ` Հայոց ցեղասպանությունը պատմաբանների կողմից վիճարկելն անգամ աբսուրդ, հիմարություն է (ըստ էության` բացի պաշտոնական պատմագիրներից ո՞ր պատվական պատմաբանն է ուզում քննել), որովհետև եղել է, և 3000 տարի այս հողերում ապրած վիթխարի ազգը ոչնչացվել է: Հայոց ցեղասպանության փաստը վիճարկելը նույնն է, թե հարցականի տակ դնել Ֆրանսիական հեղափոխությունը` եղե՞լ է, թե՞ ոչ:

Այժմ Ֆրանսիայի Ազգային ժողովը կարող է հասատատել օրենքը, որը ներառում է բոլոր ցեղասպանությունները, և որով պատիժ է սահմանվում ժխտողներին: Համաձայն Սենատի կողմից հաստատված օրենքի` օրինակ` Հայոց ցեղասպանությունը ժխտողները պատժվելու են մեկ տարվա բանտարկությամբ և վճարելու են 45 հազար եվրո տուգանք: Տեսնենք, թե Ֆրանսիան ցեղասպանության ժխտման հարցում 32 տարի ինչպիսի քաղաքական և իրավական գործընթացների միջով է անցել:

Ցեղասպանության ժխտողականություն` հանցագործության կոչ

Այժմ կրկին վերադառնանք խոսքի ազատությանը: Խոսքի ազատությունը ամենակարևոր երեք սկզբունքներից մեկն է, որով կարելի է որպես ժողովրդավարական բնութագրել որոշակի քաղաքական հավաքականությունը: Դա ազատությունների մայրն է: Ազատություն, որը ո’չ դառնում է նորմ, ո’չ էլ բացառություն է ճանաչում: Անկասկած միակ ազատություններից է, որը կարող է մարդկային կյանքը վտանգի ենթարկել: Միայն մի հարց կա, որը չի մտնում «խոսքի ազատության» շրջանակի մեջ` ցեղասպանության ժխտումը: Ժխտողականություն եզրն առաջացել է 1979 թ. հրեաների ցեղասպանության` Հա-Շոայի իրականությունը համառորեն ժխտելու նպատակ հետապնդող գաղափարախոսությունը բնութագրելու համար: Քանի որ ժխտողական թեզերը, որոնք սկզբում առաջ է քաշել պրոֆեսոր Ռոբերտ Ֆորիսոնը, որևէ լուրջ փաստարկների վրա չէին կարող հիմնվել, քանի որ մեկ ուրիշի նկատմամբ ատելության ցուցիչ դարձան, բանավոր պատմության քողի տակ ռասիստական ատելության հրահրման նոր տեսակ լինելուց բացի` որևէ նոր բան չստեղծեցին. ժողովրդավարությունը, որը ջանում է պահպանել իր առողջ կառուցվածքը, ահա այս պատճառներով ստպված էր այս բոլորն արգելել:

Ժողովրդավարությունները, որպեսզի իրենց առողջ հիմքերը չքայքայեն, «ժխտողական» թեզերից փրկվելու և այս իրավիճակին վերջ տալու համար ազատության համակարգերը զարդարում են նոր օրենքներով: 1990 թ. Ֆրանսիան հայտնի «Գայսսոտ» օրենքով վերջ դրեց սրան: Նկատելի են այս օրենքի անկրկնելի ազդեցությունները, որովհետև օրենքը գրողները հարգանքի չարժանացան, և սրանք հրապարակողներին մեծ տուգանք նշանակելով` վերացրեցին «ժխտող» ծաղրը: Օրինակ` Ֆորիսոնը համալսարանից հեռացվեց և Գեյսոյի օրենքի պատճառով շարունակ դատապարտվեց:

ԱՄՆ-Ի Քոննեքթիկուտ քոլեջի քաղաքական փիլիսոփայության դասախոս, պրոֆեսոր Քրիստիան Դըլաքամփայնի տեսակետները հաստատում են վերոհիշյալ դատողությունը` «մերժողական թեզերը մյուս թեզերի նման են, այլ ոչ թե տեսակետ և կարծիք, որը քննարկելու, յուրացնելու կամ էլ արհամարհելու համար ազատ ենք: Սրանք բառիս բուն իմաստով հանդես են գալիս որպես «հանցագործության կոչ»: Այս իսկ պատճառով է, որ «վաղ թե ուշ» ճնշվում են:   Ավելացնեմ նաև, որ ըստ իս` նմանատիպ խոչընդոտող միջոցները նույն պատճառով ստիպված են նաև 20-րդ դարում տեղի ունեցած երկու այլ ցեղասպանության (1915 թ. հայերի և 1994 թ. Ռուանդայի թութսիների ցեղասպանությունները) իրականությունը ժխտող արտահայտություններ կիրառել: Այսպես, օրինակ, այս վերջինիս ժխտումը չի մտնում «Գայսսոտի» օրենքի շրջանակների մեջ, որովհետև վերոհիշյալ օրենքը սահմանափակվում է` հղում կատարելով Նյուրնբերգի միջազգային ռազմական դատարանի կանոնադրության մեջ տեղ գտած «մարդկայնության դեմ գործած հանցագործության» սահմանմանը: Այստեղ մի ուտոպիա կա, որը օրենսդիրը  ստիպված է շտկել, որովհետև Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ Թուրքիայի աջակցությունը վայելող «ժխտողական» ծրագիրը` ներառյալ համալսարանական շրջանակները, աշխարհում շատ ակտիվ է»:

Այժմ Ֆրանսիան շտկեց այս օրենքի բացը: Արդեն Թուրքիայի կեղծիքի վրա հենվող իր «ժխտողական թեզերը» և ռասիստական քաղաքականությունը չի կարող արտահանել ազատությունների երկիր Ֆրանսիա: Իսկ այս իրավիճակից ամենաշատը գոհ են այսօր արդեն 500 հազարի հասած Ֆրանսիայի հայ քաղաքացիները: Երեկվա դահիճների թոռների ռասիստական զրպարտությունները չեն լսելու, որովհետև վերջ է տրվելու Թուրքիայի` իր դիվանագետներին օգտագործելով Ֆրանսիայում կազմակերպած հորինված ռասիստական միտինգներին: Սպիտակ թուրքական ռասիզմի խոսնակները մարդկայնության դեմ գործած հանցանքը և ցեղասպանության հանցանքը Ֆրանսիայում չեն կարողանալու վսեմացնել, այնտեղ միայն որպես զբոսաշրջիկ են գնալու:

http://www.kuyerel.com/modules/AMS/article.php?storyid=6472

Թարգմանեց Անահիտ Քարտաշյանը

akunq.net