Պատասխան մեր ընթերցողին-3

Մեր ընթերցողներից մեկը, որ ներկայանում է կես-հայ, կես-զազա, մեզ ուղարկել է մի նամակ, որը թերևս կարելի էր անտեսել` որպես գռեհիկ մտքի և խոսքի նմուշ, սակայն մենք որոշեցինք պատասխանել, քանզի նա փորձում է աղավաղել և ծուռ հայելու մեջ ներկայացնել հայ-զազայական պատմության ու հարաբերությունների վերաբերյալ մեր կեցվածքը, որը մենք խիստ կարևորում ու գնահատում ենք:

Ստորև ներկայացնում ենք այդ, այսպես կոչված, նամակը և մեր պատասխանը:

ՆԱՄԱԿ

Ա’յ տղա, իմ արմատներս կես-հայ, կես-զազա են:

2 փեսաներս եւ մի հարսս հայկական արմատներ ունեն: Եթե իմ ընտանիքն այսօր դեռ ապրում է, այն պարտական է մի դերսիմցի զազա ընտանիքի:

Ձեր կողմից զազաների նկատմամբ վարած ստոր քաղաքականությունը երբ տեսա, Ավստիայում իմ այցելած հայերենի դասընթացից եւ Հայաստանի անձնագրի դիմումիցս հրաժարվեցի:

Եթե հայություն նշանակում է զազաներին քուրդ դարձնել եւ նրանց նկատմամբ ֆաշիզմ կիրառել, ես, որպես հայ, ասում եմ` ք…ունեմ նման հայությունը:

tigran@lycos.fr

ՊԱՏԱՍԽԱՆ

Հարգելի «Տիգրան»

Սխալ չի լինի ասել, թե մեր ստացած մեկնաբանություններից ամենահակասականը Ձեր գրությունն է: Մի թեւավոր խոսք կա. ուղտին հարցրել են` ինչո՞ւ է վիզդ ծուռ, պատասխանել է` իսկ ի՞նչս է ուղիղ: Ձեր նամակն էլ այդպես է: Մարդ չի իմանում, թե որտեղի՞ց սկսի կամ ի՞նչ պատասխանի: Ձեր` բավականին քաղաքավարի «ա’յ տղա» դիմելաձեւից ենթադրում ենք, թե այն ուղղված է ինչ-որ անձի. գուցե ուղղված է «Արդյո՞ք Դերսիմի քրդերն օգնել են հայերին» հոդվածի հեղինակ պարոն Դօղան Բարըշ Աբբասօղլուի՞ն: Երբ Աբբասօղլուի անուն-ազգանունից հստակ երեւում է, որ նա հայ չէ, այդ դեպքում ի՞նչ են նշանակում Ձեր հայհոյանքները հայերի հասցեին: Արդյո՞ք Ձեր այս նյարդային գրությամբ նպատակ եք հետապնդում ոչ թե խաղող ուտել, այլ այգեպանին ծեծել: Հարգելի’ «Տիգրան», ի՞նչ եք ուզում անել: Եթե մի քիչ պատիվ ունեք ու մի փոքր տղամարդկություն է մնացել Ձեր մեջ, բացահայտ հայտնեք, թե ո՞վ եք, եւ ի՞նչ է Ձեր նպատակը: Մի խառնեք սեւը սպիտակին ու մի կատարեք պղտոր ջրում ձուկ որսալու ստորությունը: Ո՞ւմ եւ ի՞նչ եք պաշտպանում, կամ, ավելի ճիշտ ասած, այդպես ձեւացնելով` հարդատակից ի՞նչ խաղեր եք խաղում:

Առաջին – Խնդրո առարկա գրությունը վերանայեցինք (հնարավոր է` Դուք տեսել եք մի բան, որը մեր աչքից վրիպել էր) ու զազաների դեմ ոչ մի բան չգտանք: Հակառակը` մի հայ եւ անգամ մի զազա ավելին չէին կարող գրել: Այս հոդվածում խոսվում է զազա-հայ բարեկամության եւ 1915 թվականին զազաների կողմից փրկված հայերի մասին:

Երկրորդ – Հայերը շատ լավ գիտեն զանազանել բարեկամին թշնամուց, «տղա’ ջան»: Այդ պարճառով էլ 100 չէ, 100 հազար տարի էլ անցնի` չեն մոռանալու ո’չ իրենց նկատմամբ կատարված վատությունը, աղետը եւ անիրավությունը, ո’չ էլ մեկնած բարեկամական ձեռքը: Մենք բոլորս էլ մեծացանք զազաների կատարած լավությունների եւ զազաների բարեկամության մասին լսելով, հազար տարի հետո էլ մեր թոռները նույն բաներն են լսելու: Ոչ մեկը թող չկասկածի դրանում: Ձեր նման խառնակիչները եւ ձեր տերերը պետք է իմանան, որ զուր են ջանք թափում: Մեր կայքում որոնեցեք և կգտնեք Դերսիմին նվիրված մոտ 150 նյութ: Ոչ մեկում էլ չեք գտնի զազաների նկատմամբ անգամ ամենաչնչին կշտամբանք: Դերսիմ ապաստանած հայերից այնտեղ մնալ նախընտրածները զազաների հետ ստեղծել են ընտանեկան կապեր, անգամ ալեւի կրոնն են ընդունել: Քիչ չէ նաեւ թիվը այն հայերի, որոնք մինչև 1915-ը խառնվել են զազաների հետ կամ էլ զազայացել: Այս ամենը խոսում է հայերի եւ զազաների միջեւ գոյություն ունեցող յուրահատուկ կապերի մասին: «Ժողովրդների եղբայրություն» եւ նման կաղապարային խսքեր չեն սրանք:

Երրորդը – Եթե ավելին եք ցանկանում գիտենալ, կարդացեք մեր կայքէջի աշխատակից Տիրան Լոքմագոզյանի թարգմանած «Հուշեր» գիրքը, որը հրատարակվել է 2010 թվականին` «Փենջերե» հրատարակչության կողմից (առաջիկայում այդ գիրքը կարող եք ընթերցել նաև մեր կայքէջում), եւ իմացեք, թե հայերը ի՞նչ զգացումներ ունեն զազաների նկատմամբ: Այդ գիրքը հատկապես այս նպատակով է թուրքերեն թարգմանվել: Դերսիմցիների միջոցով փրկված մի երեխայի հուշերը եւ երախտագիտության զգացմունքներն են այստեղ արտահայտվում: Սրտերում նույն զգացմունքները փայփայող այդ երեխայի սերունդների կողմից այս գիրքը թուրքերեն է թարգմանվել եւ Թուրքիայում տպագրվել, որպեսզի զազաները իմանան, որ հայերը դեռ չեն մոռացել այս լավությունը եւ երախտիք ունեն նրանց նկատմամբ:

Չորրորդը – Մեր կայքէջի աշխատակիցների մի խումբ անցյալ տարի այցելեց Դերսիմ եւ անցկացրեց անմոռանալի օրեր, որոնք բոլորի սրտերի խորքում տեղ գտան: Ամեն տեղ եւ բոլորի հետ ողջագուրվեցինք եղբայրաբար: Մեր եւ մեր զազա եղբայրների (սա ասում եմ հատուկ շեշտադրությամբ) միջեւ գոյություն ունեցող բարեկամական կապերի մասին կարող եք տեղեկանալ մեր գրություններից ու լուրերից:

Այս ամենը մի կողմ թողնելով` զազաների նկատմամբ ստոր քաղաքականություն վարելու մեջ մեզ մեղադրողը պիտի երեսին եզան կաշի քաշած ու հոգին սատանային ծախած լինի:

Իսկ (ինչ ուզում է լինի) իր սեփական ազգին հայհոյելն ու նրանից երես թեքելը կապված է մարդու նկարագրի (կամ էլ դրա չգոյության) հետ:

Նախնիները վաղուց են տվել դրա պատասխանը. իսկ Դուք չե՞ք լսել «Ինքնությունը ժխտողը հարամզադե է» արտահայտությունը:

akunq.net