ՀՀ Նախագահի այցի շրջանակներում Վատիկանում քննարկվել են նաև Հայոց ցեղասպանությանը վերաբերվող արխիվային գաղտնի փաստաթղթերի ուսումնասիրության խնդիրները: Իտալիայի մայրաքաղաք Հռոմ այցելության ընթացքում Նախագահ Սերժ Սարգսյանը հանդիպել է Հռոմի պապ Բենեդիկտոս 16-ի և Վատիկանի պետքարտուղար Կարդինալ Տարչիցիո Բերտոնեի հետ: Պաշտոնապես հաղորդվում է, որ հանդիպումների ընթացքում քննարկվել են Հայաստանի և Վատիկանի հարաբերությունները, ինչպես նաև մտքեր են փոխանակվել Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի և Կաթոլիկ եկեղեցու միջև համագործակցության վերաբերյալ:
Սակայն ՀՀ Նախագահը Հռոմի պապի և Վատիկանի պետքարտուղարի հետ քննարկել է նաև Վատիկանի արխիվներում պահապանվող այն պատմական գաղտնի փաստաթղթերի հարցը, որոնք առնչվում են Օսմանյան կայսրության ժամանակաշրջանում հայերի կոտորածներին և 1915-23թթ Հայոց ցեղասպանությանը: Վատիկանը հայտարարել էր, որ կբացի իր գաղտնի արխիվը 2012թ-ի փետրվարից, ուր կլինեն 8-րդ դարից մինչև 20-րդ դարերին վերաբերող փաստաթղթեր, որոնք լույս կսփռեն նաև Օսմանյան կայսրությունում հայերի ցեղասպանության փաստերին: Այս մասին ամիսներ առաջ հայտարարել էր Վատիկանի արխիվների պատասխանատու Սերջիո Պագանին, հայտնելով, որ 2012թ. փետրվար ամսին բացվելիք “in Arcana” (Շքեղություն գաղտնիքներում) ցուցահանդեսում բազում փաստաթղթեր են ցուցադրվելու, և որ հատկապես խիստ դաժան է լինելու Հայոց ցեղասպանությանը վերաբերող բաժինը: Նա հանդես էր եկել հետևյալ մեկնաբանությամբ. “Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ վավերագրերն անհավատալի և անմարդկային են: Թուրք զինվորների գործած անգութ դաժանություններն ուղղակի անտանելի են”:
Մեր տեղեկություններով Վատիկանը համաձայնել է քննարկել Հայոց ցեղասպանությանը վերաբերող և 2012թ-ի փետրվարին բացվելիք գաղտնի արխիվների ցուցահանդեսում ներկայացված պատմական փաստթղթերից հետագայում կրկնօրինակներ հանելու և Ծիծեռնակաբերդի Հայոց ցեղասպանության թանգարան –ինստիտուտում դրանք ցուցադրելու, ինչպես նաև պատմաբանների և գիտնականների կողմից ուսումնասիրություն անցկացնելու հնարավորության հարցը:
Հայոց ցեղասպանության 100 ամյակին ընդառաջ Վատիկանի գաղտնի արխիվների Հայոց ցեղասպանությանը վերաբերող փաստաթղթերի հրապարակայնացումը և մեր պատմաբանների կողմից ուսումնասիրությունը կդառնա 2015թ-ից առաջ ամենամեծ իրադարձություններից մեկը:
Leave a Reply