Թուրքիան գրոհում է. պանթուրքիզմն՝ արևելքում, պանօսմանիզմը՝ հարավում

2002թ-ից այս կողմ Թուրքիայի իշխող իսլամական կուսակցության վարած արտաքին քաղաքականությունը կարծես թե երկրորդ պլան էր մղել պանթուրքիզմի գաղափարախոսությունը և իսլամական համերաշխության հիման վրա առաջին պլան էր մղվել պանօսմանիզմը: Այսինքն՝ Թուրքիայի քաղաքական դաշտում կատարվել էր դերերի վերաբաշխում: Իսլամիստները, ի դեմս Արդարություն եւ բարգավաճում կուսակցության, պետք է  արաբական աշխարհում առաջ մղեին պանօսմանիզմի գաղափարական հենքի վրա արտաքին քաղաքականություն, իսկ Թուրքիայի ազգայնական թևը ներկայացնող քաղաքական ուժերը և քեմալիստները շարունակելու էին հավատարիմ մնալ պանթուրքիզմի գաղափարախոսությանը: Այս դերերի բաշխումը թույլ տվեց Թուրքիային որոշակի առավելության հասնել արաբական ճակատում և բարելավել իր դիրքերը Իրանի հետ հարաբերություններում: Այժմ Թուրքիան փորձւմ է առաջնորդի դեր ստանձնել իսլամական աշխարհում` որպես սուննի հավատի հետևորդների շահերի պաշտպան:

Սակայն Թուրքիայի իսլամիստները որոշել են ազգայնականներին զրկել նաև պանթուրքիզմի գաղափարախոսության առաջամարտիկների դերից և զարկ տալ նաև պանթուրքիզմի քաղաքականությանը Անդրկովկասում և Միջին Ասիայում:

Հոկտեմբերի 6-ին Անկարայի Rixos հյուրանոցում կայացած «Անկախության 20 տարում Թուրք հանրապետությունները» համաժողովի մասնակիցներին ողջունել և կարևոր հայտարարություն է արել նախագահ Գյուլը: Նա Թուրքիայի, Ադրբեջանի, Ղազախստանի, Ղրղզստանի, Ուզբեկստանի և Թուրքմենստանի ղեկավարներին կոչ է արել «Վեց պետություն, մեկ ազգ» գաղափարական գիտակցության հիմքի վրա կառուցել իրենց ապագան: «Առջևում մեզ սպասող ամենամեծ քննությունը դա է… Եթե բոլորս մեզ զգանք որպես մեկ ազգ, ապա այդ ազգի անհատների, հասարակությունների, պետությունների իրապես սերտ համագործակցությունը ամենաբնական իրավունքը կարող է համարվել»,-ասել է Թուրքիայի նախագահը:

Այսպիսով՝ Թուրքիան Ադրբեջանի հետ հարաբերություններում փորձարկված «Մեկ ազգ, երկու պետություն» գաղափարախոսությունը տեղափոխում է  Միջին Ասիա` «Վեց պետություն, մեկ ազգ» կարգախոսի տեքով: Քանի որ Ադրբեջանի և Թուրքիայի ռազմավարական համագործակցությունը մինչ օրս չի արժանացել Ռուսաստանի լուրջ հակազդեցությանը, թուրքերը որոշել են, որ պանթուրքիզմի գաղափարների վերածնման ժամն արդեն եկել է նաև Միջին Ասիայի համար:

Իսկ Հայաստանը և Լեռնային Ղարաբաղը սեպի նման խրվել են պանթուրքիզմի «ժապավենի» մեջ. Ադրբեջանը Նախիջևանից բաժանող տարածքը մեծացնելով  հինգ անգամ: Այդ ընդհատված «ժապավենը» փորձվում է կարկատել Վրաստանի վրայով՝ այդ երկիրը դարձնելով պանթուրքիզմի գործիք, որը կամաց-կամաց մաշվում է թուրքական ուժին ծառայելու ընթացքում, և մի օր էլ վրացիները կարթնանան թուրքական կիսալուսնի իշխանության ներքո:

http://www.armweeklynews.am/i3/main/moct/moct2011.html