Չառնի. Հայկական Ցեղասպանությունը` Պետական Քաղաքականությունից Առաջ

«Հակառակ գոյություն ունեցող քաղաքական, տնտեսական եւ ռազմական արդարացի մտահոգություններին, Իսրայելը չպետք է անտեսի այլ ժողովուրդների տառապանքները, թեկուզ այն պատճառով, որ ինքն էլ է արժանացել նույն ճակատագրին», նշել է Երուսաղեմում գործող «Հոլոքոսթի եւ ցեղասպանության ինստիտուտի» երկարամյա տնօրեն Իսրայել Չառնին «Անգլոֆայլին» տված հարցազրույցի ժամանակ:

Ըստ «Հաարեցի»` հրեա ցեղասպանագետը մտահոգված է, որ թուրք-իսրայելական հարաբերությունները կարգավորելուն միտված ներկայիս գործադրվող ջանքերը կարող են խոչընդոտել հայերի ցեղասպանության պաշտոնական ճանաչման գործընթացին, որի համար նա պայքարում է երկար տարիներ:

«Հաշտեցումը պետք է լինի, իմ կարծիքով, բայց ոչ` ի հաշիվ հայերի ցեղասպանությունը ժխտելուն»,-նշել է նա: Ցեղասպանության ճանաչման հարցը առաջնահերթություն էր ստացել անցյալ տարվա Գազայի մոտ տեղի ունեցած ռազմանավային իրադարձություններից հետո, բայց վերջերս թուրք-իսրայելական հարաբերությունների կարգավորման ջանքերի հետեւանքով կարծես կորցրել է իր այժմեականությունը:

«Հաարեցի» լրագրող Ռաֆայել Ահրենը խոստովանում է, որ ցեղասպանության ճանաչմանն ի սպաս դրված ջանքերում անգնահատելի ներդրում ունի պրոֆ. Չառնին, որը ժամանակին հիմնադիրներից է եղել «Ցեղասպանագետների միջազգային ասոցիացիայի», որը նախագահել է երկար տարիներ:

«Պրոֆ. Չառնին առաջինն է գուցե, որ գիտնականների, մարդկանց առաջ բացեց համեմատական ցեղասպանագիտության դռները: Դա ուսումնասիրությունների այն ոլորտն էր, որը Հոլոքոսթի տեսածիրից դուրս հաշվի էր առնում նաեւ այլ ժողովուրդների դժբախտությունները»,-ասել է Երուսաղեմի «Հոլոքոսթի եւ ցեղասպանության ինստիտուտի» լրատվական ծառայության տնօրեն նյույորքցի Մարկ Շերմանը:

Մասնագիտությամբ կլինիկական հոգեբան Չառնին ցեղասպանագիտությամբ սկսել է զբաղվել 1960-ական թվերից, երբ ամերիկյան լավագույն կրթօջախներն ավարտելուց հետո դիմել է «Յադ վաշեմին»` խնդրելով օգնել` գտնելու Հոլոքոսթի հոգեբանական վերլուծության մասին գրքեր: Երբ տեղեկացել է, որ այդպիսի գրքեր չկան, ինքն է սկսել զբաղվել այդ թեմայով: Գրել է եւ խմբագրել ավելի քան մեկ տասնյակ հատորներ, որոնցից երեքը արժանացել են «Ամերիկյան գրադարանների ասոցիացիայի տարվա աչքի ընկնող գիրքը» մրցանակին:

Օգոստոսի սկզբներին Երուսաղեմում եբրայերենով լույս տեսած նրա վերջին գիրքը վերնագրված է «Դու պետք է ոչնչացնես քո մեջ գտնվող չարին»:

 Հ. Ծ.

ԱԶԳ» ՕՐԱԹԵՐԹ #151

30-08-2011