“Wikileaks” կայքն այսօր հրապարակել է 2005 թվականին ապրիլի 25-ին Հայաստանի այն ժամանակվա նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի պատասխան նամակը Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Էրդողանին:
“Ազատություն” ռադիոկայանը ներկայացնելով հրապարակումը՝ հիշեցնում է, որ Թուրքիայի վարչապետն առաջարկել էր պատմաբանների հանձնաժողով ստեղծել` ուսումնասիրելու համար 1915 թվականի իրադարձությունները, որին էլ պատասխանել էր ՀՀ նախագահը։
“Հարգելի վարչապետ”, – գրել է Հայաստանի նախագահը, – “Ես ստացել եմ Ձեր նամակը: Որպես երկու հարեւաններ` մենք պետք է աշխատենք ճանապարհներ գտնել միասին ներդաշնակ ապրելու համար: Ահա թե ինչու առաջին օրվանից Ձեզ պարզեցինք մեր ձեռքը՝ հաստատելու համար հարաբերություններ, բացելու սահմանը եւ երկխոսություն սկսելու երկու երկրների եւ ժողովուրդների միջեւ”:
Քոչարյանը գրել է, որ “կան հարեւան երկրներ, հատկապես` Եվրոպական մայրցամաքում, որոնք դժվարին անցյալ են ունեցել, որի մասին նրանք տարաձայնություններ ունեն: Այդուհանդերձ, դա չի խանգարել նրանց ունենալու բաց սահմաններ, հաստատելու նորմալ հարաբերություններ, դիվանագիտական կապեր` նույնիսկ եթե նրանք շարունակել են քննարկել միմյանց բաժանող խնդիրները”:
“Անցյալը լուծելու ձեր առաջարկը չի կարող արդյունավետ լինել, եթե այն խուսափում է ներկայի ու ապագայի խնդիրների լուծումից”, – գրել էր Քոչարյանը, ընդգծելով, որ “օգտակար երկխոսությունում” ընդգրկվելու համար հարկավոր է ստեղծել պատշաճ եւ նպաստավոր քաղաքական միջավայր:
“Կառավարությունների պատասխանատվությունն է զարգացնելու երկկողմ հարաբերությունները, եւ մենք իրավունք չունենք այդ պատասխանատվությունը լիազորելու պատմաբաններին: Ահա թե ինչու մենք առաջարկել եւ նորից առաջարկում ենք առանց նախապայմանների հաստատենք նորմալ հարաբերություններ երկու երկրների միջեւ”, – նշել է Ռոբերտ Քոչարյանը: – “Այս համատեքստում միջկառավարական հանձնաժողովը կարող է քննարկել ցանկացած եւ բոլոր չլուծված խնդիրները մեր երկու պետությունների միջեւ՝ նպատակ ունենալով լուծել դրանք եւ փոխըմբռնման հասնել”:
Wikileaks-ը հրապարակել է նաեւ Քոչարյանի նամակի՝ այն ժամանակ Հայաստանում ԱՄՆ-ի դեսպան Ջոն Էվանսի մեկնաբանությունները: Վերջինս նշել է, որ Էրդողանի առաջարկը նորություն չէ` 1915 թվականի դեպքերը պատմաբանների կողմից քննարկելու կոչեր հնչել են Թուրքիայի յուրաքանչյուր վարչակազմի կողմից` հակազդելու համար Ցեղասպանության ճանաչմանը, հատկապես երբ միջազգային հանրության հետաքրքրությունը եւ ուշադրությունն ուժեղանում էր այդ հարցի նկատմամբ:
“Բայց առաջին անգամն է, որ նման առաջարկն արվում է գրավոր եւ ամենաբարձր մակարդակով”, – նշում է Էվանսը, այնուհանդերձ` լուրջ մտահոգություն հայտնելով նրանց լրջության եւ անկեղծության կապակցությամբ:
Իր մտահոգություններն ապացուցելու համար դեսպանը նախ նշել է, որ մինչ Երեւան հասնելը նամակը հայտնվել էր թուրքական մամուլում: Երկրորդ՝ այն անհապաղ տարածվել էր ԱՄՆ Կոնգրեսում` ցույց տալու համար, որ մերձեցման եւ հաշտեցման գործընթաց է ընթանում, ու ԱՄՆ-ի որեւէ գործողության, ինչպես եւ Կոնգրեսի որեւէ բանաձեւի անհրաժեշտությունը չկա:
Ռադիոկայանի փոխանցմամբ, Էվանսը նշել է, որ Քոչարյանի նամակը վերահաստատում է հայկական կողմի դիրքորոշումը. Հայաստանը պատրաստ է քննարկել ցանկացած հարց` միջկառավարական հանձնաժողովի մակարդակով:
Իր մեկնաբանության ավարտին, Հայաստանում ԱՄՆ-ի նախկին դեսպան Ջոն Էվանսը գրել էր, թե մեծ հույս ունի, որ վարչապետ Էրդողանը դրական կարձագանքի նախագահ Քոչարյանի առաջարկին` նորմալացնելու հարաբերությունները:
http://yerkirmedia.am/?act=news&lan=hy&id=2277
Leave a Reply